Jak reagować na zagrożenie? Na rządowej stronie gov.pl dostępny jest „Poradnik bezpieczeństwa”. To instrukcja postępowania dla obywateli w razie wystąpienia różnych sytuacji kryzysowych – od przerw w dostawach prądu po ewakuację związaną z atakiem z powietrza. Oto co powinieneś o nim wiedzieć. Akcja TVP Info „Bezpieczna Polska – zapytaj ekspertów”18 września TVP Info rozpoczęła akcję „Bezpieczna Polska – zapytaj ekspertów”, organizowaną we współpracy z MSWiA, MON i Rządowym Centrum Bezpieczeństwa.Codziennie w studiu TVP Info dyżurować będą eksperci, którzy odbiorą telefony i odpowiedzą na pytania widzów. Zachęcamy do oglądania porannego pasma TVP Info oraz do kontaktu telefonicznego. ***Poradnik przygotowały: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Na wstępnie podkreślono, że w ostatnich latach zagrożenie wobec Polski „znacząco wzrosło”. „Dezinformacja, cyberataki, zagrożenia hybrydowe, sabotaż czy dywersja są wykorzystywane do destabilizacji państwa. Wojna za naszą wschodnią granicą również wpływa na nasze poczucie bezpieczeństwa” – czytamy w rządowym poradniku.Jak radzić sobie z tymi wszystkimi zagrożeniami? Wspólnie dbamy o bezpieczeństwo Bezpieczeństwo to wspólna odpowiedzialność. Państwo, samorządy i służby ratownicze mają swoje plany i procedury, ale każdy obywatel też ma obowiązki. • Samorządy organizują ewakuację, dbają o schrony i koordynują działania służb• Wojsko broni kraju i pomaga ludności w czasie kryzysu• Straż pożarna, policja i pogotowie ratują życie, zdrowie i mienie. Przeprowadzają też ewakuację• Organizacje społeczne i wolontariusze wspierają pomocą humanitarną – zawsze bezpłatną• Ty również możesz działać: nawiązać kontakt z sąsiadami wymagającymi pomocy lub mogącymi ją zaoferować, zgłosić się do straży pożarnej czy wziąć udział w szkoleniu wojskowymJak przygotować siebie i bliskich na wypadek wystąpienia kryzysu? • Dbaj o zdrowie i kondycję. Zdrowo się odżywiaj, śpij odpowiednio długo, podejmuj aktywność fizyczną• Zadbaj o zdrowie psychiczne – analizuj krytycznie złe wiadomości, w razie konieczności korzystaj z pomocy specjalistów• Miej pod ręką dokumentację medyczną i leki, których regularnie używasz• Jeśli możesz, oddawaj krew. Noś przy sobie kartę z grupą krwi• Rozmawiaj z dziećmi o zagrożeniach w spokojny, dostosowany do ich wieku sposób• Pamiętaj o osobach starszych i z niepełnosprawnościami – pomóż im zaopatrzyć się w leki, baterie i najpotrzebniejsze rzeczy, a także spakować plecak ewakuacyjnyZobacz też: Generał o ataku dronów. „Rosja liczyła, że nie poradzimy sobie z sytuacją”Jak zabezpieczyć swoje otoczenie? Dom i mieszkanie • Zrób zapasy na minimum 3 dni – woda, żywność, leki, środki higieny, oświetlenie, gotówka• Wyposaż dom w gaśnicę i koc gaśniczy. Jeśli to możliwe, zamontuj czujniki dymu, gazu i czadu• Ćwicz z innymi domownikami wyłączanie prądu, gazu i wody• Wyznacz w domu najbezpieczniejsze miejsce – najlepiej centralny pokój, z dala od okienTransport • Samochód trzymaj zatankowany i w dobrym stanie• Miej w nim apteczkę, gaśnicę, trójkąt ostrzegawczy, walkie-talkie lub CB radio i papierową mapę (system GPS może nie działać)• W czasie kryzysu ogranicz jazdę autem – drogi są potrzebne służbom ratunkowymSzkoła i praca • Zwracaj uwagę na drogi ewakuacyjne i miejsca zbiórki• Ćwicz zachowanie w razie alarmów i ewakuację• Informuj przełożonych o awariach i zagrożeniachZapasy domowe na 3 dni Przygotuj podstawowe rzeczy, które pozwolą przetrwać tobie i twoim bliskim minimum 72 godziny: • wodę – 3 litry dziennie na osobę• jedzenie – trwałe, gotowe do spożycia (konserwy, suchary, batony)• apteczka i leki – leki stałe, podstawowe środki przeciwbólowe i opatrunki• środki higieniczne – papier, chusteczki, środki dezynfekujące, worki na śmieci• światło i łączność – latarkę, radio, powerbank, zapas baterii, świeczki• odzież i sprzęty ogrzewające – koce, śpiwory, ubrania na chłód• gotówkę – najlepiej w małych nominałach• narzędzia – taśma, folie, zestaw do uszczelniania, alternatywne źródło ogrzewanie (niewymagające prądu) Bezpieczna Polska – Rządowy Poradnik bezpieczeństwa w pigułce (kliknij, by otworzyć i pobrać)Sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze W Polsce obowiązują dwa sygnały syren: • Alarm – modulowany dźwięk przez 3 minuty• Odwołanie alarmu – jednostajny dźwięk przez 3 minuty• Gdy usłyszysz takie sygnały, włącz radio, telewizor albo aplikację RSO i stosuj się do poleceń służbEwakuacja – co robić? Jeśli władze zarządzą ewakuację: • zamknij okna i drzwi, wyłącz gaz, prąd i wodę• zabierz plecak ewakuacyjny• pomóż sąsiadom i osobom potrzebującymPamiętaj o dzieciach i zwierzętach. Nie oddawaj nikomu dokumentów – jeśli korzystasz z transportu, powiadom bliskich, jakim pojazdem jedziesz. Plecak ewakuacyjny powinien zawierać m.in.: • wodę i jedzenie wysokoenergetyczne (np. batony energetyczne, suszone owoce, bakalie)• leki i apteczkę• dokumenty i kopie na pendrivie• gotówkę, latarkę, radio, telefon, powerbank• ciepłe ubrania, śpiwór, karimatę• scyzoryk, zapalniczkę, mapęZalecaną zawartość plecaka ewakuacyjnego szczegółowo opisaliśmy w tym artykule. Bezpieczeństwo w tłumie Jak zaznaczyliśmy na samym początku, rządowy poradnik bezpieczeństwa dotyczy nie tylko sytuacji kryzysowych – jak wojna czy kataklizm żywiołowy – ale również zagrożeń codziennych. W jednym z punktów wymieniono zasady postępowania podczas masowych zgromadzeń, np. meczów albo koncertów: • zawsze sprawdzaj wyjścia awaryjne• w razie paniki poruszaj się razem z tłumem, unikaj ścian i szklanych powierzchni• jeśli upadniesz – jak najszybciej wstań albo skul się i chroń głowęSchronienia • Informacje dotyczące lokalizacji schronów znajdziesz w urzędzie gminy lub jednostce straży pożarnej • Jeśli nie możesz dotrzeć do schronu, pozostań w domu w najbezpieczniejszym miejscu – z dala od okien, przy ścianach nośnych, w centralnie położonych pomieszczeniach• Jeśli znajdujesz się poza domem, schowaj się w piwnicy, garażu, przejściu podziemnym albo choćby w zagłębieniu terenuJak zachować się w razie zagrożenia? Zagrożenia nagłe Pożar • Wezwij straż (112), nie używaj windy • Małe ognie gaś gaśnicą, kocem lub wodą • Zakręć gaz, wyłącz prąd, chroń drogi oddechowe, nie otwieraj okien Długotrwały brak prądu (blackout) • Zaopatrz się w alternatywne źródła światła (np. latarkę), ogrzewania (np. piecyk gazowy) i łączności (np. krótkofalówkę)• Miej przy sobie zapas gotówki • Naładuj powerbanki, oszczędzaj baterie • Miej zapas wody zdatnej do picia i żywności • Ogranicz otwieranie lodówki i odłącz nieużywane urządzenia od prąduAtak z powietrza • Udaj się do schronu bez okien, z grubymi ścianami i wyjściem awaryjnym • Na otwartej przestrzeni padnij na ziemię, osłoń głowę • Korzystaj z SMS-ów zamiast dzwonićZagrożenia chemiczne, biologiczne, radiacyjne i nuklearne • Opuść strefę zagrożenia lub uszczelnij budynek • Wyłącz wentylację i klimatyzację • Po powrocie z zewnątrz zdejmij skażone ubrania, umyj ciało, zapakuj rzeczy do worków • Przy skażeniu radiacyjnym przygotuj się na kilka dni w budynku – promieniowanie słabnie z czasem Zagrożenia terrorystyczne • Uciekaj i ostrzegaj innych, nie wracaj na miejsce ataku • Jeśli nie jesteś w stanie uciec – ukryj się, zabarykaduj drzwi, wycisz telefon • W ostateczności walcz. • Nie blokuj sieci telefonicznej, nie publikuj zdjęć ani filmówCzytaj także: Uderzyli tam, gdzie boli najbardziej. Drony zaatakowały rafinerię w RosjiZagrożenia społeczne i cyfrowe Niepokojące zachowania • Zgłaszaj policji: podejrzane osoby, próby wyłudzania danych, nietypowe oznaczenia, filmowanie obiektów strategicznych Dezinformacja • Sprawdzaj wiadomości w kilku źródłach, nie wierz w plotki, nie rozpowszechniaj zdjęć wojska i infrastruktury wojskowej Cyberprzestępczość • Nie otwieraj podejrzanych linków, chroń dane logowania i karty, aktualizuj oprogramowanie, używaj silnych haseł i dwuetapowej weryfikacji, rób kopie zapasowePierwsza pomoc Udzielenie pierwszej pomocy jest twoim obowiązkiem – zawsze, nie tylko w czasie kryzysu. Nie obawiaj się – nie odpowiadasz za nieumyślnie popełnione błędy. Krok pierwszy: Zabezpiecz miejsce zdarzenia • Przede wszystkim upewnij się, że tobie nic nie grozi • Nie przenoś poszkodowanego, jeśli nie ma takiej koniecznościKrok drugi: Sprawdź stan poszkodowanego • Potrząśnij za ramię i zapytaj: „Słyszysz mnie?” • Jeśli poszkodowany reaguje – zapytaj, co się stało i wezwij pomoc, jeśli to konieczne• Jeśli nie reaguje – sprawdź, czy oddycha: przyłóż ucho do ust, obserwuj klatkę piersiową przez 10 sekundKrok trzeci: Wezwij pomoc • Zadzwoń pod 112 albo wskaż konkretną osobę i poproś, by to zrobiła• Poproś też o przyniesienie defibrylatora (AED), jeśli jest w pobliżu Krok czwarty: Uzależnij postępowanie od sytuacji Jeśli poszkodowany oddycha, ale jest nieprzytomny – ułóż go w pozycji bocznej ustalonej, kontroluj oddech do przyjazdu ratownikówJeśli nie oddycha – rozpocznij resuscytację (RKO): • połóż poszkodowanego na plecach, • ułóż dłonie na środku klatki piersiowej, • uciskaj mocno i szybko – ok. 2 razy na sekundę (30 uciśnięć), • wykonaj 2 wdechy ratownicze (jeśli potrafisz i chcesz), • kontynuuj metodą 30:2 aż do przybycia ratowników lub powrotu oddechu. Jeśli w pobliżu znajduje się defibrylator (AED), włącz urządzenie i postępuj zgodnie z instrukcjami głosowymi. Pierwsza pomoc w innych sytuacjach • Obfity krwotok – załóż opatrunek uciskowy, a jeśli krwawienie trwa – opaskę uciskową powyżej rany (zapisz godzinę jej założenia)• Wstrząs (osoba wymagająca pomocy jest blada, spocona) – połóż ją na plecach, unieś nogi, okryj kocem, kontroluj stan Dekalog bezpieczeństwa 1. Ćwicz rodzinny plan kryzysowy. 2. Korzystaj z rządowych źródeł informacji. 3. Miej zapasy na min. 3 dni. 4. Naucz się pierwszej pomocy. 5. Sprawdzaj instalacje domowe. 6. Zabezpiecz dzieci i seniorów identyfikatorami. 7. Zadbaj o zwierzęta. 8. Sprawdź najbliższe schronienie. 9. Skompletuj plecak ewakuacyjny. 10. Współpracuj z innymi i słuchaj służb. Numery alarmowe 112 – numer alarmowy (jeśli nie możesz zadzwonić, skorzystaj z aplikacji Alarm112) 999 – pogotowie ratunkowe 998 – straż pożarna 997 – policja 994 – pogotowie wodno-kanalizacyjne 993 – pogotowie ciepłownicze 992 – pogotowie gazownicze 991 – pogotowie energetyczne 987 – wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego 986 – straż miejska Dzwoń z bezpiecznego miejsca. Podaj dokładny adres albo charakterystyczne punkty w okolicy. Powiedz, co się stało i czy ktoś jest zagrożony. Nie rozłączaj się pierwszy – poczekaj, aż operator potwierdzi przyjęcie zgłoszenia. Warto pobrać na telefon Regionalny System Ostrzegania (RSO) – bezpłatną aplikację mobilną, która poinformuje cię o zagrożeniach na terenie Polski.