„Masz wpływ”. Od września uczniowie szkół ponadpodstawowych rozpoczęli naukę nowego przedmiotu – edukacji obywatelskiej. Nowy przedmiot, który zastąpił Historię i Teraźniejszość, ma wprowadzić do szkół nową jakość. Portal TVP.Info sprawdził pierwszy na rynku podręcznik i skontaktował się z wydawnictwem Nowa Era. Publikacja „Masz wpływ” jest obecnie używana przez większość uczniów i nauczycieli. Nowy przedmiot zastępuje dotychczasową historię i teraźniejszość, ale jego założenia dydaktyczne i cele są zupełnie inne.CZYTAJ TAKŻE: Nowy rok szkolny ze zmianami. Czego mogą spodziewać się uczniowie i nauczyciele?Wiedza i doświadczenie– Edukacja obywatelska nie koncentruje się na interpretacji wydarzeń historycznych, lecz na rozumieniu współczesności i własnej roli w społeczeństwie. Uczeń nie jest już tylko odbiorcą wiedzy, ale aktywnym uczestnikiem życia publicznego – mówi w rozmowie z portalem TVP.Info Anna Grabarczyk, menadżer redakcji w wydawnictwie Nowa Era.Z kolei w odróżnieniu od wiedzy o społeczeństwie, która skupiała się głównie na strukturach państwa i zasadach ustroju, edukacja obywatelska przesuwa akcent z teorii na praktykę. Jej program opiera się na trzech równoważnych filarach:1. Wiedza i umiejętności – uczeń poznaje zasady demokracji, uczy się formułować opinie, analizować informacje i rozumieć mechanizmy życia publicznego.2. Działania obywatelskie – każdy uczeń realizuje cztery inicjatywy, takie jak debata, kampania społeczna, sondaż, spotkanie z radnym czy wolontariat.3. Projekt edukacyjny – o charakterze społecznym lub badawczym, kończący się publiczną prezentacją efektów.Tym samym edukacja obywatelska staje się przedmiotem, który łączy wiedzę z doświadczeniem, a jego celem jest rozwijanie sprawczości i odpowiedzialności młodych ludzi.ZOBACZ TAKŻE: „PorozmawiajMY”. Młodzi w ławach poselskichNauczyciel jako przewodnik i moderatorJak podkreślono w komentarzu metodycznym do podstawy programowej przedmiotu edukacja obywatelska: Edukacja obywatelska stawia nauczyciela w roli przewodnika i moderatora. Celem nie jest przekazanie gotowych odpowiedzi, lecz kształtowanie umiejętności dialogu, współpracy i podejmowania decyzji.Nowy przedmiot daje nauczycielom większą swobodę w planowaniu pracy. W podstawie programowej przewidziano 45 wymagań obowiązkowych i 36 fakultatywnych, z których nauczyciel wybiera co najmniej siedem. Dzięki temu może dostosować materiał do potrzeb i realiów swojej szkoły.W porównaniu z poprzednimi przedmiotami liczba wymagań została znacząco ograniczona – dla porównania: w zakresie podstawowym WOS obejmował 64 wymagania, a historia i teraźniejszość – aż 127. Tym samym edukacja obywatelska daje przestrzeń na refleksję, projekt i realne działania, a nie tylko odtwarzanie treści.ZOBACZ RÓWNIEŻ: Uczniowie wracają do szkoły. Decyzje w sprawie prac domowych „po analizach”Różnice między HiT, a Edukacją obywatelskąW zestawieniu z przedmiotem historia i teraźniejszość widać, że edukacja obywatelska stawia nieco inne akcenty dydaktyczne. Podczas gdy HiT pomaga uczniom zrozumieć idee i wydarzenia XX–XXI wieku, edukacja obywatelska skupia się na rozwijaniu kompetencji potrzebnych tu i teraz oraz w przyszłości – takich jak współpraca, komunikacja i odpowiedzialne uczestnictwo w życiu społecznym. W podręczniku „Masz wpływ” zagadnienia ważne społecznie – m.in. dyskryminacja, dezinformacja czy konflikty – stanowią inspirację do rozmowy, refleksji i wspólnego poszukiwania rozwiązań.Jak powstawał podręcznik „Masz wpływ”?Za opracowanie podręcznika odpowiada zespół ekspertów z obszaru dydaktyki, edukacji obywatelskiej i nauk społecznych, przy współpracy z nauczycielami praktykami oraz ekspertami Centrum Edukacji Obywatelskiej.Proces tworzenia rozpoczął się od analizy nowej podstawy programowej i opracowania modelu dydaktycznego, który łączy wiedzę, kompetencje i sprawczość. Każdy rozdział prowadzi ucznia od refleksji do działania – poprzez elementy takie jak „Twoja kolej”, „W praktyce”, „Masz wpływ” czy „To budzi kontrowersje”.Jak podkreśla redakcja Nowej Ery, celem było stworzenie narzędzia, które realnie wspiera nauczyciela w prowadzeniu lekcji otwartej, dialogicznej i projektowej.– Podręcznik ma być nie tylko zgodny z podstawą programową, ale przede wszystkim użyteczny – tak, aby pomóc uczniom i nauczycielom w opanowaniu nowego przedmiotu w nowoczesnej formie – komentuje Anna Grabarczyk. Kliknij, by otworzyćWartość edukacji obywatelskiejZnaczenie nowego przedmiotu i podręcznika „Masz wpływ" podkreśla również Prezes wydawnictwa Nowa Era, Andrzej J. Kozłowski: „Publikacja powstała z myślą o wsparciu młodzieży w budowaniu świadomej, odpowiedzialnej postawy obywatelskiej. Jej struktura i treść odpowiadają aktualnej podstawie programowej oraz uwzględniają nowoczesne metody nauczania, angażujące uczniów do aktywnego uczestnictwa i krytycznego myślenia. Wierzę, że podręcznik „Masz wpływ” stanie się wartościowym wsparciem dla nauczycieli oraz inspiracją dla uczniów do świadomego udziału w życiu społecznym i obywatelskim”.Słowa te dobrze oddają ideę edukacji obywatelskiej, która ma być nie tylko kolejnym szkolnym przedmiotem, lecz „szkołą działania i sprawczości”. Uczniowie uczą się tu poprzez uczestnictwo – analizują problemy, projektują rozwiązania, współpracują i prezentują efekty swojej pracy.Szkoła przyszłości – szkoła współpracy– Edukacja obywatelska odpowiada na współczesne wyzwania, których dotychczasowe przedmioty nie obejmowały – takie jak spadek zaufania społecznego, dezinformacja, bierność obywatelska czy trudności komunikacyjne młodzieży – mówi nam Ewa Kluk, Dyrektor Pionu Publikacji i Kontentu Edukacyjnego w Nowej Erze.Jej wartość polega nie tylko na przekazaniu wiedzy, ale przede wszystkim na kształtowaniu postaw i kompetencji społecznych: uczy współpracy i empatii, rozwija odporność informacyjną, buduje kulturę dialogu i otwartości i daje poczucie wpływu na otaczający świat.W tym sensie jest to przedmiot, który łączy szkołę z rzeczywistością – pomaga uczniom rozumieć świat, w którym żyją, i daje im narzędzia, by mogli go współtworzyć. Wprowadzenie edukacji obywatelskiej to nie tylko zmiana w programie nauczania, ale też zaproszenie do budowania szkoły bardziej otwartej i zaangażowanej społecznie.Czytaj także: Czy Polacy czują się bezpiecznie w sieci? Świadomość rośnieNowa Era – jako wydawca podręcznika „Masz wpływ” – podkreśla, że edukacja nie kończy się na przekazywaniu wiedzy, ale zaczyna tam, gdzie młodzi ludzie zaczynają działać, współpracować i kształtować swoje otoczenie.W tym sensie „Masz wpływ” to nie tylko tytuł podręcznika, lecz także przesłanie dla całego pokolenia uczniów: każdy z nas naprawdę może mieć wpływ – na szkołę, wspólnotę i przyszłość.Informacje o przedmiocieInformacje o przedmiocie: Program nauczania edukacji obywatelskiej jest przeznaczony dla liceów ogólnokształcących i techników – przedmiot ten jest nauczany od roku szkolnego 2025/2026 w liceum ogólnokształcącym – w wymiarze dwóch godzin w klasie II i jednej godziny w klasie III, w technikum – w wymiarze jednej godziny w klasach II, III i IV.Podręcznik „Masz wpływ” część I przygotowany jest na dwie godziny nauczania. Druga część podręcznika będzie gotowa na wrzesień 2026.Wydawnictwo Nowa Era podkreśla, że od lat kształtuje standardy nowoczesnej edukacji, łącząc wysoką jakość merytoryczną z innowacyjnym podejściem do dydaktyki. W swoich publikacjach stawia na rzetelność, zrozumiały język i wspieranie nauczycieli w rozwijaniu kompetencji kluczowych u uczniów. Jak wskazują przedstawiciele wydawnictwa, ich celem jest nie tylko tworzenie podręczników, ale też budowanie kultury uczenia się opartej na dialogu, współpracy i krytycznym myśleniu.Zobacz również: Jak długo żyją Polacy? Zaskakujące wyniki dotyczą młodych