Sejm zdecydował. Od kasku nie ma już wymówki. Sejm przyjął ustawę wprowadzającą obowiązek noszenia kasków dla rowerzystów i użytkowników e-hulajnóg do 16. roku życia. Podobne przepisy funkcjonują już m.in. w Szwecji, Czechach, Francji i Hiszpanii. Badania ze Sztokholmu wykazały, że kask zmniejsza ryzyko wstrząśnienia mózgu o 54 proc. Obowiązek stosowania kasku przez kierujących rowerami, e-hulajnogami i urządzeniami transportu osobistego do 16. roku życia wprowadza ustawa, którą w piątek uchwalił Sejm. Nowe przepisy podwyższają wiek dziecka, od którego może ono legalnie jeździć na hulajnodze elektrycznej po drodze publicznej do 13 lat. Regulacja, z wyjątkiem niektórych przepisów wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.Tym samym Polska dołączy do innych państw europejskich, w których obowiązują podobne przepisy. Choć przepisy różnią się między krajami, trend jest jeden – rośnie świadomość znaczenia ochrony głowy. Polska, wprowadzając obowiązek kasków dla dzieci i młodzieży, wpisuje się w europejski nurt odpowiedzialności na drodze.Skuteczne, ale z ograniczoną trwałościąSkuteczność kasków została potwierdzona w badaniach przeprowadzonych przez Królewski Instytut Technologiczny KTH w Sztokholmie. Wykazano, że noszenie kasku rowerowego zmniejsza ryzyko wstrząśnienia mózgu o 54 proc., a ryzyko pęknięcia czaszki „drastycznie” spada w porównaniu z brakiem ochrony głowy.Szwedzka organizacja ruchu drogowego NTF w swojej kampanii społecznej przypomina, że kaski mają ograniczoną trwałość – zaleca się ich wymianę co najmniej co 10 lat, choć właściwości ochronne mogą pogarszać się już po 3–5 latach, w zależności od użytkowania i warunków przechowywania. Na trwałość negatywnie wpływają m.in. ekspozycja na słońce oraz skrajne temperatury. Kask powinien zostać wymieniony również po upadku z dużej wysokości. Czytaj także: Zdjęcie z Tirany użyte do manipulacji w internecie. SprawdzamySzwecja: kask to norma społeczna, nie tylko przepisW Szwecji noszenie kasku podczas jazdy rowerem lub rowerem elektrycznym jest obowiązkowe dla dzieci i młodzieży do 15. roku życia. Za nieprzestrzeganie tego przepisu rodzice lub opiekunowie mogą zostać ukarani mandatem w wysokości 500 koron (ok. 192 zł). Przepis ten nie obejmuje jednak użytkowników hulajnóg.Niezależnie od przepisów, noszenie kasków wśród Szwedów jest powszechne w każdej grupie wiekowej. Osoby rezygnujące z ochrony głowy nierzadko spotykają się z ostracyzmem społecznym.W Szwecji opracowano także alternatywną, bardziej dyskretną formę ochrony – kask Hovding. Do 2023 roku był on produkowany jako kołnierz noszony na szyi, który w razie wypadku automatycznie się otwierał, działając na zasadzie poduszki powietrznej i osłaniając głowę rowerzysty. Jednak ze względu na błędy w oprogramowaniu i systemie czujników zaprzestano jego produkcji.Hiszpania: twarde przepisy i wysokie mandatyW samej Hiszpanii obowiązek noszenia kasku dotyczy wszystkich rowerzystów na wszystkich rodzajach dróg. Za jazdę bez kasku grozi mandat w wysokości 200 euro. Brak kasku może być jednak usprawiedliwiony, m.in. względami zdrowotnymi – po okazaniu odpowiedniego zaświadczenia lekarskiego – lub ekstremalnie wysokimi temperaturami, które mogłyby zagrozić zdrowiu rowerzysty.Czytaj także: Rosjanie w panice. Zestrzelili swój topowy myśliwiec nad KrymemCzechy: kampanie zamiast przymusuW Czechach kodeks drogowy nakłada obowiązek noszenia kasku przez osoby poniżej 18. roku życia podczas jazdy na rowerze. Od początku 2024 roku wprowadzono dodatkowy przepis, który zobowiązuje do zakładania kasków przez dzieci przewożone w specjalnych rowerowych fotelikach oraz w przyczepkach rowerowych. Rowerzyści w wieku od 15 do 18 lat, którzy jeżdżą bez kasku, mogą zostać ukarani mandatem w wysokości 1000 koron (około 170 zł).Mimo obowiązujących przepisów noszenie kasków nie jest w Czechach powszechne. Policja oraz organizacje pozarządowe prowadzą liczne kampanie zachęcające do używania kasków, skierowane do wszystkich grup wiekowych. Jedna z takich akcji, prowadzona m.in. przez policję pod hasłem „Na rowerze tylko w kasku”, wykorzystuje zdjęcie mężczyzny z wyraźną blizną na głowie, który jest karmiony łyżeczką – symbolizującą skutki braku ochrony.Szacuje się, że około 50 proc. dorosłych rowerzystów w Czechach korzysta z kasków.Francja: obowiązek dla najmłodszych, zalecenie dla dorosłychWe Francji natomiast od 2017 roku kaski (koniecznie zapinane i z certyfikatem CE) są obowiązkowe dla dzieci w wieku poniżej 12 lat kierujących rowerem bądź wiezionych na nim. Za brak kasku grozi grzywna w wysokości do 750 euro. Dla dorosłych kaski są nieobowiązkowe, ale wyraźnie zalecane.Wielka Brytania: brak obowiązku, ale są konsekwencjeZ kolei w Wielkiej Brytanii prawo nie nakłada obowiązku noszenia kasku ochronnego na rowerzystów ani użytkowników rowerów i hulajnóg elektrycznych – dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci. Mimo braku takiego wymogu, w razie kolizji lub wypadku brak kasku może mieć konsekwencje prawne, w tym obniżenie odszkodowania. Obowiązek noszenia kasku dotyczy natomiast osób poruszających się motocyklem lub motorowerem po drogach publicznych – kask musi wówczas spełniać brytyjskie normy bezpieczeństwa.Czytaj także: Prezes klubu piłkarskiego zastrzelony przed swoim domemIrlandia i Niemcy: rekomendacje zamiast przepisówPodobnie jest w Irlandii, gdzie również nie ma prawnego obowiązku noszenia kasku podczas jazdy na rowerze.W Niemczech również nie ma ogólnokrajowego obowiązku noszenia kasku podczas jazdy na rowerze. Jednak w niektórych landach, jak Berlin czy Brandenburgia, rozważa się wprowadzenie takiego przepisu. Sąd federalny w 2014 roku stwierdził, że brak kasku może wpływać na ocenę winy rowerzysty w wypadku. W przypadku dzieci obowiązek noszenia kasku zależy od landu – np. w Berlinie dzieci do 12 lat muszą go mieć, w innych miejscach jest to tylko zalecenie.Finlandia: „zalecenie z mocą prawa”W Finlandii, zgodnie z ustawą o ruchu drogowym, używanie kasku podczas jazdy na rowerze jest „zalecane”. Rowerzyści nie są jednak karani mandatem za jazdę bez kasku. „Zdecydowane zalecenie” noszenia kasku zostało rozszerzone także na użytkowników hulajnóg elektrycznych. Kask jest natomiast obowiązkowy w przypadku poruszania się motorowerem, skuterem lub lekkim trójkołowcem albo np. quadem.W praktyce w różnych częściach Finlandii kasków używa większość rowerzystów (średnio dwie na trzy osoby), a szczególnie dotyczy to dzieci i młodzieży.Norwegia: hulajnoga w kasku i z ubezpieczeniem OCW Norwegii korzystanie z kasków podczas jazdy na rowerze nie jest obowiązkowe niezależnie od wieku rowerzysty, jednak policja i organizacje bezpieczeństwa drogowego zalecają korzystanie z niego w każdym przypadku. Aby jeździć elektryczną hulajnogą, należy mieć ukończone 12 lat, a korzystanie z niej do 15. roku życia możliwe jest wyłącznie w atestowanym kasku. Użytkownicy hulajnóg muszą posiadać również ubezpieczenie OC.Portugalia: obowiązek tylko dla rowerów elektrycznychW Portugalii obowiązek noszenia kasku dotyczy wyłącznie osób jeżdżących na rowerach elektrycznych. W przypadku pozostałych pojazdów, takich jak tradycyjne rowery czy hulajnogi, władze jedynie zalecają stosowanie ochrony głowy.Portugalski kodeks drogowy przewiduje kary od 60 do 300 euro dla użytkowników rowerów z napędem elektrycznym, którzy jeżdżą bez kasków.Czytaj także: Jest decyzja sądu w sprawie wydania Wołodymyra Żurawlowa Niemcom