Gdzie można oddać butelki? Niespełna połowa Polaków wie, jak będzie działał system kaucyjny w Polsce, jedna czwarta o nim słyszała, ale nie zna szczegółów – tak wynika z badania IBRiS przeprowadzonego na zlecenie Clear Communication Group. System kaucyjny wchodzi w życie 1 października. Autorzy badania zwrócili uwagę, że szczególnie niski poziom wiedzy dotyczy najmłodszej grupy wiekowej, czyli 18-29 lat. Niemal połowa osób w tym wieku nigdy wcześniej nie słyszała o wprowadzeniu systemu w Polsce, a jego zasady rozumie tylko 28 proc. ankietowanych.W przypadku respondentów w wieku 30-39 lat oraz powyżej 70. roku życia wiedzę na ten temat zadeklarowało odpowiednio: 57 proc. i 59 proc. osób.System kaucyjny w Polsce. Niemal połowa Polaków wie, jak będzie działałJak pokazało badanie, 37 proc. Polaków oczekuje widocznych oznaczeń i plakatów na temat systemu kaucji w sklepach, a niespełna jedna piąta liczy w tej kwestii na pomoc obsługi. Czterech na dziesięciu ankietowanych stwierdziło, że kampania informacyjna na temat system kaucyjnego powinna była ruszyć na kilka miesięcy przed startem systemu. Tylko 7 proc. badanych uznało, że działania ograniczone do ostatnich dni września są wystarczające. Resort klimatu zaczął ogólnopolską kampanię 1 września br. i planuje jej intensyfikację na październik.Czytaj także: Od 1 października rusza system kaucyjny. Co to oznacza dla klientów?W których sklepach można zwrócić butelki? Pomogą oznaczeniaSklepy prowadzące zbiórkę butelek i puszek będą oznaczone. Odpowiednia informacja powinna znaleźć się w widocznym miejscu, np. w witrynie sklepu. Ponadto część operatorów przekazała, że przygotowała lub przygotowuje mapy, na których zaznaczone będą miejsca przyjmujące opakowania.Zbiórkę pustych opakowań po napojach w systemie kaucyjnym będą prowadziły przede wszystkim większe placówki – te powyżej 200 metrów kwadratowych.Jak przyznał rzecznik Ministerstwa Klimatu i Środowiska Marek Pogorzelski, dołączenie do systemu kaucyjnego małych sklepów jest dobrowolne. To oznacza, że operatorzy nie mają obowiązku przekazywania MKiŚ lokalizacji tych punktów. Skutkiem jest to, że resort nie stworzy internetowej mapy punktów zwrotu, ponieważ byłaby ona „z założenia niewiążąca”.Zdaniem Pogorzelskiego prowadzenie zbiórki będzie jednak w interesie nie tylko marketów, ale też sklepów o powierzchni mniejszej niż 200 metrów kwadratowych, które – zgodnie z przepisami – będą mogły dołączyć do zbiórki dobrowolnie. Poza opłatą za każdą butelkę lub puszkę, otrzymywaną od operatorów, pozwoli to przyciągnąć do siebie klientów, szczególnie w miejscach oddalonych od innych punktów zbiórki, np. poza miastami.– Zakładamy, że w pierwszej fazie działania systemu kaucyjnego łatwiej będzie zlokalizować sklepy prowadzące punkty zbiórki, niż pozyskać opakowania objęte systemem, ponieważ one będą wprowadzane na rynek stopniowo. Już w pierwszych dniach będziemy widzieć, że w danym sklepie w naszej okolicy prowadzony jest punkt zbiórki, a dopiero potem pozyskamy te pierwsze opakowania – dodał rzecznik MKiŚ.Czytaj również: Auta mają być łatwiejsze w recyklingu. UE wprowadza rewolucyjne zasadyPrzepisy zakładają, że w miasteczkach lub wsiach, gdzie nie ma większych sklepów, powinien funkcjonować minimalnie jeden punkt na gminę, a jego zapewnienie jest obowiązkiem operatorów.Gdzie znaleźć punkty zbiórki puszek i butelek? Operatorzy tworzą mapyObecnie zbiórkę opakowań w ramach systemu kaucyjnego obsługuje 7 prywatnych podmiotów.Firma PolKa S.A. przekazała, że razem Fundacją Odzyskaj Środowisko opracowała już mapę punktów. „Mapa jest aktualizowana co tydzień i pozwala użytkownikom zobaczyć nie tylko ich (punktów zbiórki – przyp. red) rozmieszczenie, ale również to, jakiego rodzaju opakowania zwrócimy w danym sklepie. Obecnie na mapie znajduje się ponad 570 punktów, a liczba ta będzie się systematycznie zwiększać w miarę rozwoju systemu” – dodał operator, który od 23 października br. będzie obsługiwać ponad 10 tys. punktów zbiórki zlokalizowanych w sklepach w całej Polsce, a liczba ta ma jeszcze wrosnąć. Interaktywna mapa znajduje się na stronie zwrotomat.pl.Nad mapami z własną bazą punktów zbiórki pracuje także trzech innych operatorów. „Na dziś takiej mapy dla konsumentów jeszcze nie prowadzimy, ale to jedno z rozwiązań, które mamy w planach” – przekazał Zygmunt Ochał z firmy Zwrotka S.A.Czytaj również: Śmieci na ból głowy. Powstaje paracetamol z plastikuJak dodał, liczba podpisywanych umów ze sklepami stale się zmienia. „Widać wyraźny wzrost zainteresowania, szczególnie w ostatnim czasie. Szacujemy, że będzie to około 5 tysięcy sklepów, ale nasze ambicje przewyższają tę liczbę” – zaznaczył Ochał.Punkty zbiórki powstaną również m.in. w urzędach i firmach Kolejnym z operatorów jest Polski System Kaucyjny. Firma przyznała, że prace nad narzędziem trwają i ma ono zostać udostępnione, gdy tylko będzie gotowe. Polski System kaucyjny współpracuje obecnie z ponad 23 tys. sklepów.Reselekt S.A. zwrócił z kolei uwagę, że obecnie nie ma jednej ogólnopolskiej mapy prowadzonej przez jednego operatora, ponieważ system kaucyjny w Polsce działa w modelu wielooperatorowym. Firma także jednak tworzy własną bazę punktów. „Szacujemy, że w całej Polsce pojawi się na początku ok. 40-50 tys. punktów, gdzie będzie można dokonać zwrotu butelki kaucyjnej. Od 1 października system będzie działał w sklepach, które są gotowe technicznie i organizacyjnie, jednak nie wszystkie punkty handlowe wejdą do niego od razu. Kolejne będą dołączać w następnych miesiącach, w miarę jak na półkach będą pojawiać się nowe partie napojów oznaczonych kaucją” – dodała firma.Kaucja.pl – Krajowy System Kaucyjny S.A. wskazał, że najwygodniejszym źródłem informacji o systemie kaucyjnym jest sam sklep. Kaucja.pl przekazała też, że poza samymi sklepami planowane jest też utworzenie punktów zbiórki np. w zakładach pracy, przestrzeniach publicznych i urzędach.Ile wynosi kaucja za puszki i butelki?W ramach systemu kaucyjnego duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały pobierać kaucję, odbierać puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne.System obejmuje trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów (kaucja to 50 groszy), metalowe puszki do 1 litra (50 gr), a także – od 1 stycznia 2026 r. – szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra (1 zł).Kaucja pobierana będzie od każdego wprowadzonego na rynek napoju w opakowaniu objętym tym systemem. Żeby odzyskać kaucję, klienci nie będą potrzebować paragonów. Jak odzyskać kaucję? Butelek i puszek nie wolno zgniataćButelki i puszki będzie można zwracać do maszyn ustawionych np. przed lub wewnątrz sklepów lub w ramach zbiórki ręcznej. Opakowania powinny być puste, nie mogą być zgniecione i muszą mieć czytelny kod kreskowy na etykiecie.Nieodebrana opłata zostanie przeznaczona na finansowanie systemu. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań.Czytaj także: Gminy mogą utonąć w śmieciach. Eksperci ostrzegają przed kryzysem