Istnieją precyzyjne definicje. Dane straży pożarnej wskazują, że schrony w Polsce pomieścić mogą zaledwie 300 tysięcy osób. Za to w miejscach doraźnego schronienia zmieści się niemal 50 milionów ludzi. Wyjaśniamy, czym różnią się obiekty pełniące funkcje ochronne. Już w czasach zimnej wojny istniały przepisy regulujące budowę i użytkowanie schronów. W 2018 roku opublikowane zostały Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju – unowocześnione, praktyczne wskazówki, które porządkowały starsze regulacje i ujednolicały definicje (schron, ukrycie, miejsce doraźnego schronienia). Zobacz też: Dron nad budynkami rządowymi. „Pierwszy taki przypadek”Schron a ukrycie – różniceZgodnie z wytycznymi, ukrycie to „budowla ochronna niehermetyczna, wyposażona w najprostsze instalacje, zapewniająca ochronę osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi z określonych stron”.Definicja schronu brzmi za to następująco: „budowla ochronna o obudowie konstrukcyjnie zamkniętej, hermetycznej, zapewniającej ochronę osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi ze wszystkich stron”.Trzeba zaznaczyć, że wytyczne nie są ustawą. Są dokumentem naczelnego organu ochrony cywilnej, w którym przedstawiono pewne rekomendacje i określono wymagania techniczne.Ustawa schronowa i definicjeInnym dokumentem, w którym określono, jakie miejsce można uznać za odpowiednie schronienie, jest tzw. ustawa schronowa, czyli ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Jej projekt przygotowany został przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2025 roku. W dokumencie tym pojawia się kilka definicji. Schron to „budowla ochronna o konstrukcji zamkniętej i hermetycznej, wyposażony w urządzenia filtrowentylacyjne lub pochłaniacze regeneracyjne”. Ukrycie to z kolei „uznany za budowlę ochronną obiekt budowlany albo część obiektu budowlanego o konstrukcji niehermetycznej”.Czym jest wspomniana dwukrotnie „budowla ochronna”? Zgodnie z ustawą, obiekt lub jego część może zostać przyporządkowany do tej kategorii na podstawie: wyznaczenia przez właściwy organ ochrony ludności, porozumienia tego organu z właścicielem lub zarządcą budynku lub zgodnej z przepisami ustawy decyzji właściwego organu ochrony ludności.W ustawie, o której mowa, zdefiniowano też miejsca doraźnego schronienia (MDS). Z definicji wynika, że są to obiekty zbiorowej ochrony będące obiektami budowlanymi, przystosowane do tymczasowego ukrycia ludzi.Ukrycie czy miejsce doraźnego schronienia?Ukrycie to budowla – trwale związana z budynkiem (lub nim będąca), najczęściej będąca wpisana do ewidencji. Z kolei miejsce doraźnego schronienia to obiekt przeznaczony do innego celu, ale możliwy do wykorzystania doraźnie, często dla dużej liczby ludzi. Bezpieczna Polska – Rządowy Poradnik bezpieczeństwa w pigułce (kliknij, by otworzyć i pobrać) Przykładami ukrycia są piwnice w blokach i kamienicach, części garaży podziemnych albo wydzielone pomieszczenia w halach przemysłowych. Do miejsc doraźnego schronienia zaliczymy m.in. stacje metra, tunele komunikacyjne czy miejskie przejścia podziemne. W wyjątkowych sytuacjach rolę miejsca ukrycia mogą pełnić także naturalne elementy terenu – jary, rowy, zagłębienia czy gęste zadrzewienia. Choć nie zapewniają one pełnej ochrony, mogą zmniejszyć ryzyko bezpośredniego kontaktu z falą uderzeniową czy odłamkami.Zobacz też: Pierwsze bojowe użycie systemu Wisła. Na miejscu premier i szef MONIle schronów jest w Polsce?Inwentaryzacja przeprowadzona na przełomie 2022 i 2023 roku wykazała, że w Polsce jest niespełna dwa tysiące obiektów, które można określić jako pełnoprawne schrony. Mogą one pomieścić ok. 300 tysięcy osób. Z kolei z tegorocznych danych straży wynika, że miejsc doraźnego schronienia na terenie naszego kraju znajduje się prawie 225 tys. W nich schronienie w prawie zagrożenia może znaleźć ponad 49 milionów ludzi.W 2023 roku Państwowa Straż Pożarna uruchomiła aplikację mobilną „Schrony”, która pomaga w szybkim odnalezieniu najbliższego miejsca ukrycia. Narzędzie to wykorzystuje mapy cyfrowe i bazę danych o dostępnych obiektach, takich jak schrony, ukrycia i inne przestrzenie ochronne. Użytkownicy mogą szybko sprawdzić, gdzie w ich otoczeniu znajduje się najbliższe bezpieczne miejsce.Jak oznaczone są schrony?Obiekty mogące pełnić funkcje ochronne są oznaczane międzynarodowym znakiem rozpoznawczym obrony cywilnej, czyli równobocznym niebieskim trójkątem na pomarańczowym tle, oraz odpowiednim napisem: „SCHRON”, „UKRYCIE” lub „MIEJSCE DORAŹNEGO SCHRONIENIA”.Dodatkowo schrony i inne miejsca ukrycia w Polsce oznaczone są kwadratowym zielonym znakiem ewakuacyjnym E21 – białym piktogramem na zielonym tle, przedstawiającym ludzi pod dachem.