Konflikt trwa już prawie 80 lat. Nocne naloty, w których łącznie zginęło przynajmniej 36 osób, doprowadziły do największej od wielu lat eskalacji indyjsko-pakistańskiego konfliktu w Kaszmirze. Spór ten trwa od 1947 roku, czyli od czasu, gdy oba te państwa uzyskały niepodległość. Podłoże ma przede wszystkim religijne. O 26 ofiarach śmiertelnych i 46 rannych wśród cywilów z powodu ataków armii indyjskiej poinformował 7 maja rzecznik wojska Pakistanu Ahmed Chaudhri, cytowany przez agencję AFP. Z kolei strona indyjska przekazała tego samego dnia informację o co najmniej 10 zabitych i 48 osobach z obrażeniami w wyniku pakistańskich akcji odwetowych.W nocy z 6 na 7 maja indyjskie wojsko przeprowadziło nalot na cele, które miało być wykorzystywane przez terrorystów wspieranych przez pakistańską armię. Władze Indii twierdzą, że naloty były odpowiedzią na kwietniowy atak terrorystyczny, w którym zginęło 36 osób.Zgoda ekspertówEksperci są zgodni, że wydarzenia z ostatnich godzin to najpoważniejszy incydent w regionie od 2019 roku. Wówczas Indie zrewolucjonizowały specjalny status Kaszmiru, uchylając artykuł konstytucji zapewniający autonomię w ramach Indii. Decyzja ta wywołała protesty w Kaszmirze i zaostrzenie represji wobec Pakistańczyków ze strony indyjskich sił. Pakistan uznał ten ruch za naruszenie międzynarodowych porozumień.Historia indyjsko-pakistańskiego sporu o Kaszmir sięga zdecydowanie dalej wstecz. Jest właściwie tak samo stara jak państwowość obu zaangażowanych stron.Zobacz też: Konflikt Indie-Pakistan. Chiny mają swoje do ugraniaKaszmir – co ro za region?Ale najpierw kilka słów o geografii. Kaszmir to obejmujący obszar około 222 tysięcy km², który rozciąga się na terenie trzech krajów: Indii, Pakistanu i Chin. Region ten składa się z kilku części: Dżammu i Kaszmir oraz Ladakh – kontrolowanych przez Indie, Azad Kaszmir i Gilgit-Baltistan – kontrolowanych przez Pakistan, Aksai Chin – znajdującego się pod kontrolą Chin.Region jest zróżnicowany geograficznie, obejmuje zarówno żyzne doliny, jak i surowe wysokogórskie tereny. Zamieszkuje około 14 milionów ludzi. W indyjskiej części dominują muzułmanie (szczególnie w Dolinie Kaszmiru), hinduiści (w Dżammu) oraz buddyści (w Ladakhu). W pakistańskiej części przeważają muzułmanie. Ta różnorodność odgrywa kluczową rolę w konflikcie. Zarówno Indie, jak i Pakistan odwołują się do religijnych i etnicznych argumentów, by uzasadnić swoje roszczenia do regionu.Konflikt Indii i Pakistanu o KaszmirPrzejdźmy do historii konfliktu. Kaszmir pozostaje najbardziej zapalnym punktem w stosunkach indyjsko-pakistańskich od uzyskania niepodległości przez oba kraje i ściśle wiąże się z podziałem Indii Brytyjskich. Londyn administrował bezpośrednio częścią swoich posiadłości na subkontynencie i w tych wypadkach sam decydował o ich przynależności po wycofaniu się z Indii Brytyjskich. Druga część terytoriów to lokalne księstwa-państwa, na którymi rządzili radżowie (książęta) i to oni mieli decydować, czy przyłączą się do niemuzułmańskich Indii, islamskiego Pakistanu, czy będą funkcjonować niezależnie.Radżą w większości muzułmańskiego Kaszmiru był hindus Hari Singh. W 1947 r. poprosił władze nowo powstających krajów o utrzymanie status quo i zachowanie niezależności. Wynikało to m.in. z trwających przygotowań do podziału Indii Brytyjskich i związanych z nim krwawych przesiedleń muzułmanów do Pakistanu oraz wyznawców innych religii, głównie hindusów do Indii.Pakistan uszanował prośbę władcy Kaszmiru; Indie nie chciały na nią przystać, ale w październiku 1947 r. Islamabad najpierw wprowadził blokadę gospodarczą regionu, a w ślad za nią poszła inwazja plemion pasztuńskich na północną część Kaszmiru. W efekcie 26 października 1947 r. Hari Singh podpisał akt przyłączenia księstwa do Indii.Indie-Pakistan. Wojny o KaszmirNiemal natychmiast wybuchła pierwsza z trzech indyjsko-pakistańskich wojen o przejęcie kontroli nad Kaszmirem, która zakończyła się 1 stycznia 1949 r. podpisaniem zawieszenia broni. W chwili wstrzymania walk Indie kontrolowały niespełna trzy-czwarte terytorium Kaszmiru.W następstwie konfliktu miało zostać przeprowadzone referendum w sprawie przyszłego statusu regionu, ale jak dotąd nie odbyło się. Kolejne wojny miały miejsce w 1965 i 1999 r. i nie przyniosły istotnych zmian.Spór o Kaszmir rozciąga się także na ekstremalne tereny, takie jak lodowiec Siachen, zlokalizowany na wysokości ponad 6000 m n.p.m., będący najwyżej położonym polem walki na świecie. Tamta odsłona konfliktu rozpoczęła się w 1984 roku, gdy Indie przejęły kontrolę nad lodowcem. Od tamtej pory oba państwa utrzymują wojska w jego rejonie. Do walk, w których zginęli żołnierze, po raz ostatni doszło tam w 2003 roku. Zobacz też: Chaos na rosyjskich lotniskach. Tysiące osób uziemionych w całym kraju