Ręka fachowca bez narzędzi. „Instrument próbny, wykonany w trudnych warunkach, bez narzędzi i materiałów. Dachau. Rok 1941, Franciszek Kempa” – to zaskakująca notatka, jaką po ponad 80 latach węgierscy kolekcjonerzy sztuki odkryli w oddanych do renowacji skrzypcach. Polak Franciszek „Franz” Kempa wykonał instrument w skrajnie trudnych warunkach pierwszego nazistowskiego obozu w Dachau, który powstał w marcu 1933 r. i był pierwowzorem dla kolejnych niemieckich obozów koncentracyjnych, w których mordowano ludzi na skalę przemysłową. „Skrzypce nadziei” Nie wiadomo, w jaki sposób wykonany przez Kempę instrument trafił na Węgry. Renowator nie miał wątpliwości, że skrzypce przygotował specjalista, bo udało mu się wykonać niebywałą pracę mając do dyspozycji kiepskie drewno i prymitywne narzędzia. Czytaj także: Zegarek pasażera Titanica wystawiony na aukcję. Oszałamiająca kwota– Nazwaliśmy je „skrzypcami nadziei”, ponieważ jeśli ktoś znajdzie się w trudnej sytuacji, zadanie lub wyzwanie pomaga mu przetrwać wiele rzeczy – powiedział Tamás Tálosi, jeden z kolekcjonerów. – Skupiasz się nie na problemie, ale na samym zadaniu, i myślę, że pomogło to twórcy tego instrumentu przetrwać obóz koncentracyjny – dodał. Przeżył i wrócił do Polski Być może dzięki pracy nad skrzypcami Kempie udało się przetrwać piekło i wrócić do Polski. Ze skompletowanej przez Węgrów dokumentacji wynika, że naziści wiedzieli, że Kempa jest twórcą instrumentów muzycznych, który po zakończeniu II wojny światowej kontynuował produkcję do śmierci w 1953 r. Czytaj także: Rezydencja nazisty wystawiona na sprzedaż. Tak mieszkał szef Luftwaffe– Jeśli przyjrzeć się proporcjom i strukturze, widać, że to mistrzowskie skrzypce, wykonane przez człowieka, który był biegły w swoim fachu. Ale wybór drewna był zupełnie niezrozumiały – oceniła Szandra Katona, jedna z węgierskich handlarzy dzieł sztuki. Niewykluczone, że dlatego notatkę, jaką zostawił w skrzypcach Kempa, można odczytywać jako próbę wytłumaczenia, jak przystało na fachowca, że instrumentu nie dało się wykonać jeszcze lepiej.