Przełomowe badania. Analiza pyłków roślin z jeziora Lednica w Wielkopolsce, gdzie przypuszczalnie Mieszko I został ochrzczony, i srebrnych monet ze świata islamu dała wgląd w kształtowanie się państwa Piastów. Badania prowadzą naukowcy z dziedzin archeologii, historii i numizmatyki. Jak poinformował w komunikacie Uniwersytet Warszawski, wieloletnia współpraca historyków z Warszawy, Białegostoku i Berlina z przyrodnikami i archeologami z Poznania oraz Dziekanowic, a także z geologami z Kolonii i Zurychu zaowocowała przełomowymi wnioskami dotyczącymi początków państwa Piastów.Międzynarodowy zespół badaczy pod kierownictwem prof. Adam Izdebskiego z Wydziału „Artes Liberales” UW przedstawił ustalenia na łamach czasopisma „Proceedings of the National Academy of Sciences” (PNAS).Zgromadzenie nowych informacji było możliwe między innymi dzięki przeprowadzeniu nowatorskich badań osadów pochodzących z jeziora Lednicka. Znajduje się tam wyspa, która kiedyś była jednym z głównych ośrodków władzy pierwszych Piastów. Nowe badania umożliwiły odtworzenie średniowiecznych zmian w krajobrazie tej części Wielkopolski ze średnią dokładnością do 20 lat – przekazała stołeczna uczelnia.„Nasz artykuł pokazuje, że dzieje Polski są fascynujące nie tylko dla krajowego odbiorcy, ale mogą być też kluczowe dla międzynarodowej debaty naukowej. Interdyscyplinarność badań łącząca historię, ekologię i archeologię pozwala zdobyć wyjątkową wiedzę, która otwiera nowe możliwości testowania teorii społecznych i ekologicznych zbudowanych na badaniach prowadzonych w innych częściach świata” – podkreślił prof. Adam Izdebski, cytowany w komunikacie UW.Rewolucja ekologicznaJak udowodnili badacze, powstanie państwa pierwszych Piastów w regionie Lednicy było związane z rewolucją ekologiczną – nagłym przyspieszeniem przemian krajobrazu w IX i X wieku. Analiza pyłku roślinnego zgromadzonego w osadach Jeziora Lednickiego pozwoliła na doprecyzowanie dotychczasowej wiedzy dotyczącej przemian roślinności na skutek działalności ludzi w okresie wczesnego średniowiecza.Rewolucji ekologicznej towarzyszył rozwój sieci osadniczej, dobrze rozpoznanej przez archeologów pracujących wokół Lednicy, Gniezna, Poznania, Giecza i Grzybowa w ciągu ostatnich dekad. Synteza badań archeologicznych przedstawiona w artykule obrazuje zmiany, do których dochodziło w Wielkopolsce w wieku X i pierwszej połowie XI. Ukształtowała się wówczas sieć kluczowych grodów władztwa Piastów, które stanowiły główne ośrodki książęce.Czytaj też: Eksperyment na orbicie. Na ISS poleciało laboratorium produkcji żywnościDo rewolucji ekologicznej nie doszło przez przypadek. Jak pokazują opisane w artykule analizy danych numizmatycznych z Wielkopolski, początkiem całej historii była przeprowadzana jeszcze wcześniej infiltracja Wielkopolski przez bardzo aktywne i dynamicznie zmieniające się sieci handlu niewolnikami, organizowane przez pogańskich Skandynawów na potrzeby odbiorców w muzułmańskiej Azji Środkowej.Upadek państwa PiastówZ badań wynika, że upadek państwa Piastów wziął się z niedopasowania ekologicznej bazy nowego państwa i dynamiki jego ekspansji.Nowe dane paleoekologiczne rzucają nowe światło także na finał istnienia państwa Piastów w Wielkopolsce, uzupełniając często sprzeczne ze sobą dane archeologiczne i historyczne w postaci źródeł pisanych. Te ostatnie wskazują, że na poziomie politycznym wczesnopiastowskie państwo przestało istnieć w wyniku walk wewnętrznych i brutalnego najazdu czeskiego władcy Brzetysława.„Trudność w badaniu początków państw polega na tym, że niełatwo ten proces rejestrować na bieżąco: dopiero po jakimś czasie wiadomo, że powstało państwo. Źródła pisane pojawiają się więc zazwyczaj za późno. To dlatego państwo Piastów jest przypadkowym wyjątkowym: możemy teraz prześledzić jego powstanie i późniejszy upadek na podstawie dwóch bardzo dokładnych zestawów danych – monet ze świata islamu i pyłku roślin. To stwarza wyjątkową możliwość zrozumienia, co decydowało o tym, że państwa powstawały i znikały” – podsumował dr Marek Jankowiak z Wydziału „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk.Czytaj też: Pomysł z kosmosu! Chiny i Rosja chcą reaktora atomowego na Księżycu