Konsultacje trwają do 6 maja. W maju europosłowie podejmą kluczową decyzję w sprawie przyszłości finansów Unii Europejskiej. Podczas sesji plenarnej Parlament Europejski zagłosuje nad projektem sprawozdania, w którym zarysowana zostanie jego wizja nowego, wieloletniego budżetu na okres po 2027 roku. Obecnie trwają dyskusje nad ustaleniem priorytetów budżetowych. Komisja Europejska przedstawi projekt budżetu w lipcuW lipcu Komisja Europejska przedstawi projekt budżetu na lata 2028–2034. Ten dokument stanie się podstawą do dalszych rozmów i negocjacji z udziałem wszystkich instytucji unijnych. Prace nad budżetem będą miały wpływ m.in. na politykę gospodarczą, społeczną i klimatyczną Unii Europejskiej przez niemal dekadę.Trójstronne negocjacje instytucji unijnychPo przedstawieniu projektu budżetu przez Komisję Europejską rozpoczną się formalne negocjacje między Parlamentem Europejskim, Radą UE (czyli państwami członkowskimi) oraz Komisją Europejską. Ten etap ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia kompromisu między różnymi interesami i priorytetami w Unii Europejskiej.Czytaj także: Wielkie pieniądze dla Polski. „Największa transza w historii”Ustalanie priorytetów w Parlamencie EuropejskimW Parlamencie Europejskim trwają dyskusje nad ustaleniem priorytetów budżetowych. To właśnie te rozmowy zadecydują o tym, na co Unia będzie przeznaczać środki w nowej perspektywie finansowej – czy większy nacisk zostanie położony na transformację energetyczną, innowacje, bezpieczeństwo, czy wsparcie rolnictwa i spójność społeczną.Konsultacje społeczne potrwają do majaObecne Wieloletnie Ramy Finansowe (WRF), czyli długoterminowy budżet UE, obowiązują do końca 2027 roku Tymczasem trwa pierwszy etap szerokich konsultacji społecznych jego założeń.Rozpoczęte przez komisję konsultacje zakończą się 6 maja br. To okazja dla obywateli, organizacji pozarządowych, przedstawicieli biznesu i środowisk naukowych do wniesienia swoich opinii i propozycji.Czytaj także: Polska zapłaci Unii mniejszy podatek. „Doszło do zaskakującej sytuacji”Nowe zasady wydatkowania środków unijnych po 2027 rokuW lutym Komisja Europejska przedstawiła propozycję, zgodnie z którą środki z przyszłego budżetu Unii Europejskiej, obowiązującego od 2028 roku, miałyby być wykorzystywane przez państwa członkowskie na podstawie krajowych planów. Dokumenty te zawierałyby szczegółowe informacje o planowanych reformach i inwestycjach. Jednocześnie KE zwróciła uwagę, że za trzy lata Unia rozpocznie spłatę zobowiązań wynikających z Funduszu Odbudowy (KPO), co może pochłonąć nawet jedną piątą aktualnego rocznego budżetu wspólnoty.Rada UE o przyszłości polityki spójnościPod koniec marca Rada Unii Europejskiej zatwierdziła konkluzje dotyczące przyszłości polityki spójności po 2027 roku oraz jej znaczenia dla zrównoważonego rozwoju regionów. Dokument ten stanowi punkt wyjścia do dalszych prac Komisji Europejskiej nad przygotowaniem ram legislacyjnych w tym obszarze.Spójność jako fundament integracji europejskiejW trakcie debaty, która odbyła się w marcu, wielokrotnie podkreślano, że spójność społeczna, gospodarcza i terytorialna stanowi kluczowy filar integracji europejskiej. Odwołano się także do tzw. raportu Letty, z którego wynika, że skuteczna, równomiernie realizowana polityka spójności na całym terytorium Unii jest jednym z warunków sukcesu jednolitego rynku.Czytaj także: Pół miliarda euro na zbrojeniówkę w UE. Polski przemysł dostał… pół procentEuroposłowie rozpoczęli konsultacje budżetowe od wizyty w PolsceNa początku kwietnia Polskę odwiedzili europosłowie Siegfried Mureșan (EPL) i Carla Tavares (S&D), współsprawozdawcy Parlamentu Europejskiego ds. kolejnych Wieloletnich Ram Finansowych UE. Spotkali się z przedstawicielami polskiego parlamentu – zarówno Sejmu, jak i Senatu – członkami rządu oraz urzędnikami Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej Frontex.Warszawa była ich pierwszym przystankiem w ramach serii wizyt w stolicach państw członkowskich, mających na celu konsultacje dotyczące przyszłego budżetu Unii.– Zaczynamy od Polski, ponieważ jest obecnie kluczowa, jeśli chodzi o wszystkie kluczowe decyzje podejmowane na szczeblu europejskim, szczególnie jeśli chodzi o przyszłość budżetu. Polska jest znaczącym beneficjentem funduszy spójności, rolnictwa, ale także krajem, który musi zostać wzmocniony. Musimy więcej inwestować w bezpieczeństwo, w obronę, ze względu na bliskość Ukrainy – powiedział Siegfried Mureșan. Czytaj także: Inflacja w Unii Europejskiej. W tych krajach ceny spadająPriorytety nowego budżetu: bezpieczeństwo i wartościWypowiadając się o kształcie przyszłych ram finansowych, Mureșan zapowiedział, że szczegóły finansowe pojawią się w lipcu, ale już teraz widać potrzebę zmian strukturalnych.– W lipcu będziemy mogli mówić o konkretnych liczbach, ale już teraz oczekujemy większej elastyczności budżetu, jego uproszczenia, chcemy również bronić wartości europejskich, wspierać organizacje pozarządowe, wolną prasę. Domagamy się także, aby warunkowość między funduszami europejskimi a wartościami europejskimi została wzmocniona w przyszłości – podkreślił.Rosyjska agresja zmienia kierunki finansowaniaInwazja Rosji na Ukrainę doprowadziła do przesunięcia priorytetów finansowych w Unii Europejskiej. Obecnie największy nacisk kładzie się na inwestycje w bezpieczeństwo – zarówno w zakresie żywności, zdrowia, energii, jak i ochrony granic oraz cyberprzestrzeni. Dodatkowe środki mają być przeznaczane także na wzmocnienie zdolności obronnych państw członkowskich. Nowe wyzwania wymagają nowego podejściaCarla Tavares zaznaczyła, że przyszły budżet powinien łączyć dotychczasowe cele z reagowaniem na nowe zagrożenia. Czytaj także: Tarcza Wschód w „białej księdze” obronności. KE ujawnia dokumentObrona tradycyjnych filarów budżetu UEObecnie polityka spójności i wspólna polityka rolna pochłaniają po około jednej trzeciej unijnego budżetu. Europosłowie podkreślają, że te filary powinny zostać utrzymane także w przyszłości. Jednocześnie zapowiadają wzrost wydatków na obronność i bezpieczeństwo, które w obecnym budżecie (do 2027 roku) wyniosły 14 miliardów euro.Unia musi mieć narzędzia, by działać skutecznieMureșan zwrócił uwagę, że Unia Europejska musi być zdolna do reagowania na nowe zagrożenia z zewnątrz.– Unia Europejska staje się teraz ważniejsza dla obywateli i dla państw członkowskich niż była wcześniej. Rosja i autokratyczne reżimy na całym świecie próbują osłabić naszą demokrację, nasze instytucje na poziomie krajowym i europejskim. Kwestionują granice, atakują cyberprzestrzeń, atakują naszą demokrację, wspierają antyeuropejskich kandydatów. Jeśli oczekujemy, że Europa zrobi więcej, to potrzebuje odpowiednich narzędzi. Solidny budżet jest takim narzędziem – ocenił. Polska prezydencja jako impuls do dyskusjiEuroposłowie wyrazili również nadzieję, że nadchodząca polska prezydencja w Radzie UE stanie się początkiem silnej debaty na temat unijnych priorytetów budżetowych.Czytaj także: Unia Europejska przeznacza 800 mld euro na obronęKrytyka centralizacji funduszyWspółsprawozdawcy Parlamentu Europejskiego odnieśli się sceptycznie do propozycji centralizacji zarządzania funduszami unijnymi poprzez łączenie ich w jeden wspólny program, w którym o wydatkach decydowałyby wyłącznie stolice państw członkowskich.– Uproszczenie nie powinno oznaczać, że wrzucamy wszystkie istniejące projekty do jednego worka (...) Naszym zdaniem to doprowadzi do stworzenia nieuczciwej konkurencji między rolnikami z różnych krajów oraz do zniekształceń na jednolitym rynku, jeśli np. rolnik francuski od rządu francuskiego uzyska więcej niż my w Portugalii – zaznaczyła Tavares.Wzmocnienie roli regionów i samorządówSiegfried Mureșan podkreślił, że budżet UE powinien być rozdzielany z uwzględnieniem regionalnego wymiaru, co pozwala na efektywniejsze wykorzystanie środków i zmniejszenie wpływu polityki krajowej. Czytaj także: Francja: Polska stała się „nowym kluczowym graczem w Europie”Czym są Wieloletnie Ramy Finansowe?Unia Europejska, aby sprawnie realizować swoje cele, posługuje się zarówno budżetem rocznym, jak i długoterminowym planem finansowym, znanym jako Wieloletnie Ramy Finansowe (WRF). Długofalowe planowanie pozwala zapewnić stabilność i przewidywalność unijnych wydatków, co ma kluczowe znaczenie zwłaszcza w kontekście projektów realizowanych przez wiele lat oraz szeroko zakrojonych strategii politycznych.Planowanie finansów na lataZgodnie z artykułem 312 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, WRF są ustanawiane na okres co najmniej pięciu lat. Ich głównym celem jest zapewnienie, że środki UE będą wykorzystywane w sposób uporządkowany i zgodnie z ustalonym limitem zasobów własnych. Procedura przyjmowania ram finansowych wymaga wniosku Komisji Europejskiej oraz jednomyślnej zgody 27 państw członkowskich w Radzie, po uprzednim zatwierdzeniu przez Parlament Europejski.Nowe wyzwania – nowy budżetKomisja Europejska niedawno przedstawiła komunikat zatytułowany „Droga ku następnym wieloletnim ramom finansowym”, w którym określiła kluczowe wyzwania polityczne i budżetowe, jakie będą miały wpływ na kształtowanie kolejnych ram na lata 2028–2034. Dokument ten stanowi punkt wyjścia do dalszej debaty nad tym, jak budżet długoterminowy UE powinien odpowiadać na zmieniające się potrzeby i priorytety wspólnoty.Czytaj także: Inflacja w Unii Europejskiej. W tych krajach ceny spadająDialog z obywatelami i regionamiWraz z publikacją komunikatu Komisja zainicjowała szeroko zakrojoną kampanię konsultacyjną. Do rozmów zaproszono nie tylko rządy państw członkowskich, ale również przedstawicieli regionów i samych obywateli. Celem jest zebranie opinii i oczekiwań, które pomogą ukształtować nowy budżet odpowiadający na realne wyzwania Europy.Budżet UE sprawą każdego obywatelaKażdy obywatel Unii Europejskiej korzysta z unijnego budżetu, dlatego też każdy ma prawo uczestniczyć w dyskusji na temat jego przyszłego kształtu.Zarówno osoby prywatne, jak i organizacje, mogą zabrać głos i podzielić się opinią na temat tego, jakie obszary polityki powinny być wspierane przez kolejny budżet UE.Swoje zdanie można wyrazić za pośrednictwem strony: Kolejny długoterminowy budżet UE (WRF) – wdrażanie finansowania unijnego z udziałem państw członkowskich i regionów.Czytaj także: Jest decyzja w sprawie KPO. Kolejne miliardy popłyną do PolskiNadchodzący budżet UE: przygotowania do nowego rozdania finansowegoDo lipca Komisja Europejska ma przedstawić swoją propozycję budżetu UE na lata 2028–2034. Zanim to nastąpi, w maju europosłowie zagłosują nad projektem sprawozdania, w którym zawrą własną wizję przyszłego budżetu.Dotychczasowy budżet na lata 2021–2027 obejmował ponad 1,2 biliona euro w ramach wieloletnich ram finansowych oraz dodatkowe 800 miliardów euro w ramach tymczasowego instrumentu odbudowy Next Generation EU (wszystkie kwoty w cenach bieżących). W wyniku rewizji śródokresowej budżet został zwiększony o kolejne 64,6 miliarda euro, z czego część przeznaczono na wsparcie dla Ukrainy.Czytaj także: Polska prezydencja „testem woli” Unii Europejskiej