Przegląd najważniejszych parlamentarnych wydarzeń roku. Kontrowersyjne posiedzenia, wyczekiwane ustawy, nowe otwarcie i znana od dawna polaryzacja – dobiegł końca kolejny rok pracy Sejmu. Dorobek minionych dwunastu miesięcy to nie tylko nowe prawo. Zaszły zmiany w Regulaminie Sejmu, skończyła się „sejmowa zamrażarka”, nastąpiło ponowne otwarcie parlamentu dla dziennikarzy i dla obywateli. Podsumowujemy 2024 rok. Po latach stwarzania mediom przeszkód w ich pracy w budynku przy Wiejskiej, po wyborach w 2023 r. w gmachu polskiego parlamentu zaszły zmiany. Na początku usunięto barierki sprzed budynku Sejmu, następnie zniknęła gruba kotara chroniąca gabinet marszałka przed dziennikarzami, którzy od początku roku 2024 znów mają możliwość dostępu do polityków na terenie całego obiektu. Jak podkreśla Kancelaria Sejmu, „obecnie miejscem przewidzianym do organizacji i przeprowadzania konferencji prasowych i wywiadów jest hol główny gmachu Sejmu na parterze i na piętrze”. Do tego celu posłuży także remontowana obecnie sala medialna nr 101, położona w bezpośrednim sąsiedztwie galerii sali posiedzeń i miejsc pracy dziennikarzy, zlikwidowana przez poprzednie kierownictwo Kancelarii.Czytaj także: Chroni, daje nietykalność, ale można go stracić. Przewodnik po immunitetachZmiany w strukturze organizacyjnej Pod koniec lutego 2024 r. weszły w życie zmiany w strukturze organizacyjnej Kancelarii Sejmu. Powołano nowe komórki organizacyjne: Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji; Biuro Spraw Europejskich i Współpracy Międzynarodowej i Biuro Obsługi Medialnej. Zlikwidowane zostały: Biuro Analiz Sejmowych, Biuro Spraw Międzynarodowych, Centrum Informacyjne Sejmu i Wydawnictwo Sejmowe (jako odrębna komórka organizacyjna), zaś dotychczasowe Biuro Prawne i Spraw Pracowniczych podzielono na dwie komórki organizacyjne: Biuro Prawne oraz Biuro Kadr i Rozwoju Zawodowego.Regulamin Sejmu zmieniony Rok 2024 to także uchwalone w lipcu głębokie zmiany Regulaminu Sejmu. Rewolucją było wprowadzenie do procedury legislacyjnej obowiązkowych konsultacji społecznych projektów poselskich i obywatelskich. Możliwość taką stworzono także w odniesieniu do projektów prezydenckich i senackich. Od początku listopada 2024 r. każdy zainteresowany na specjalnie stworzonej internetowej platformie konsultacyjnej może wyrazić swoją opinię o proponowanym prawie. W ciągu dwóch miesięcy obowiązywania nowego rozwiązania konsultacjom poddano ponad 20 projektów ustaw, a swoje opinie na ich temat zgłosiło ok. 10 tys. osób.Przejrzystość powstawania nowego prawa poprawiła się także dzięki obowiązkowemu publikowaniu treści poprawek zgłaszanych w trakcie prac nad projektami ustaw. Do projektów poselskich obowiązkowo muszą być dołączane dokumenty zawierające deklarowane skutki regulacji (DSR). Skończyło się „mrożenie” projektów. Marszałek Sejmu nadaje bieg wszystkim przedłożeniom, także wnoszonym przez posłów opozycji. Komisje sejmowe mają ściśle określony termin, w którym muszą przedłożyć Sejmowi sprawozdanie o projekcie ustawy. Skracanie terminów między kolejnymi etapami procesu ustawodawczego stało się wyjątkiem, który musi być uzasadniony i przegłosowany przez całą Izbę.Czytaj także: Chcesz wpłynąć na prawo? Prosty przewodnik po e-konsultacjachPrawo dla obywateli Sejm w ciągu minionych 12 miesięcy uchwalił wiele istotnych ustaw. Do istniejących programów społecznych dołączyły m.in. Aktywny rodzic i renta wdowia. Pierwszy z nich wprowadza trzy nowe świadczenia wspierające rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka: • świadczenie „aktywni rodzice w pracy”• świadczenie „aktywnie w żłobku” • świadczenie „aktywnie w domu” Drugi program umożliwia łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami, takimi jak emerytura. Wypłaty rozpoczną się 1 lipca 2025 r. Zmiany dotyczą osób, które spełniają określone kryteria wiekowe i formalne.Czytaj także: Renta wdowia. Jak ubiegać się o to świadczenie?Przedsiębiorcy otrzymali wsparcie w postaci wakacji od ZUS. Jest to zwolnienie z opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne. Zwolnienie jest dobrowolne i obejmuje jeden, dowolnie wybrany, miesiąc w roku kalendarzowym. Zwolnienie dotyczy tylko składek na własne ubezpieczenie przedsiębiorcy.Wprowadzono także zmiany w zasadach opłacania składki zdrowotnej. Zmiana ma zmniejszyć podstawę składki zdrowotnej o 25 proc. W konsekwencji minimalna składka zdrowotna dalej będzie stanowić 9 proc., ale liczone od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.Czytaj także: Święta bez ZUS-u. Korzystają ze zmiany przepisówPaństwo powróciło do finansowania procedury in vitro. Na program wyznaczony na lata 2024-2028 łącznie ma zostać przeznaczone 2,5 mld zł. Głównym celem programu jest zapewnienie parom dotkniętym niepłodnością równego dostępu do procedury zapłodnienia in vitro w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji oraz umożliwienie osobom przed lub w trakcie leczenia onkologicznego zabezpieczenie oocytów lub nasienia na przyszłość.Poprawie bezpieczeństwa państwa i jego obywateli służyć będzie m.in. uchwalona jednogłośnie ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, która weszła w życie od 1 stycznia 2025. Ustawa nakłada na jednostki samorządu terytorialnego szereg zadań związanych z organizacją i finansowanie zadań w tym zakresie. Chodzi m.in. o przygotowanie planów na wypadek zagrożenia, utrzymanie gotowości gminnych elementów systemów wykrywania zagrożeń oraz powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach. O prawa najmłodszych obywatelek i obywateli troszczy się powołana w lipcu Komisja ds. Dzieci i Młodzieży.Czytaj także: Posłowie zgodni jak nigdy. Ustawa przeszła jednogłośnieZagraniczna działalność parlamentarnaRok 2024 był też ważny z punktu widzenia dyplomacji parlamentarnej. Polscy parlamentarzyści uczestniczyli m.in. w misjach obserwacyjnych podczas wyborów w Gruzji.Wydarzenia na Bliskim Wschodzie – atak terrorystyczny Hamasu na Izrael i odpowiedź Izraela oraz zarzuty dotyczące systemowego stosowania tortur w miejscach przetrzymywania w Europie znalazły się wśród głównych tematów zimowej sesji plenarnej 2024 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, która odbyła się w dniach 22-26 stycznia w Strasburgu. Dyskutowano też m.in. o sytuacji deportowanych ukraińskich dzieci. W obradach ZPRE uczestniczyła nowo ukonstytuowana delegacja Sejmu i Senatu do tego gremium.W lutym delegaci z ponad 50 krajów, wśród których znaleźli się polscy parlamentarzyści, spotkali się w stolicy Austrii na dwudniowej (22-23 lutego) sesji Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE. Dyskutowali między innymi o bezpieczeństwie europejskim, wojnie Rosji przeciw naszemu ukraińskiemu sąsiadowi, sytuacji więźniów politycznych i kwestii sztucznej inteligencji. W dniach 28-29 lutego w Pradze obradowali szefowie parlamentów państw Grupy Wyszehradzkiej i Ukrainy. Wśród kluczowych kwestii omówionych na szczycie było bezpieczeństwo w kontekście agresji Rosji na naszego wschodniego sąsiada, wsparcie dla walczącej Ukrainy, problem migracji i współpraca w obszarze energetyki.W dniach 23-24 marca w Tallinie odbyło się posiedzenie Komisji Stałej w ramach Zgromadzenia Parlamentarnego NATO. Wśród tematów rozmów znalazły się m.in.: wsparcie dla Ukrainy, 75. rocznica NATO i rozwijanie polityki partnerstwa w przyszłości. Czytaj także: Parlamentarzyści państw NATO w Warszawie. Ruszyło seminarium „Rose-Roth”Debata nt. wniosku Kosowa o członkostwo w Radzie Europy oraz dyskusja dotycząca śmierci Aleksieja Nawalnego i konieczności przeciwstawienia się totalitarnemu reżimowi Władimira Putina i jego wojnie z demokracją znalazły się wśród głównych punktów wiosennej sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (ZPRE), która odbyła się w Strasburgu w dniach 15-19 kwietnia. Delegaci dyskutowali również o arbitralnym zatrzymaniu Władimira Kara-Murzy i systematycznych prześladowaniach antywojennych demonstrantów w Rosji i na Białorusi.W czerwcu w Białymstoku spotkali się szefowie parlamentów Polski, Estonii, Litwy, Łotwy i Ukrainy. Było to kolejne spotkanie w zainicjowanym przez marszałka Sejmu Szymona Hołownię formacie obejmującym państwa leżące nad Morzem Bałtyckim oraz Ukrainę. Do grona uczestników zaproszenie przyjęła Finlandia. Podczas spotkania przyjęto wspólną deklarację przewodniczących parlamentów w sprawie pogłębienia współpracy parlamentarnej w dziedzinie bezpieczeństwa w obliczu eskalacji rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie. Prawne aspekty rosyjskiej agresji na Ukrainę, w tym kwestie praw człowieka to jeden z tematów 3. części sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, która odbyła się w dniach 24-28 czerwca w Strasburgu. W obradach wzięli udział przedstawiciele polskiego parlamentu.W lipcu w Waszyngtonie marszałek Sejmu uczestniczył w szczycie przewodniczących parlamentów państw NATO. Spotkanie odbyło się przed szczytem przywódców państw Sojuszu w 75. rocznicę jego powstania.Okazją do pogłębiania współpracy międzyparlamentarnej były też wizyty zagraniczne marszałka Sejmu m.in. w państwach bałtyckich, w Finlandii, Turcji. Szymon Hołownia był też pierwszym marszałkiem polskiego Sejmu, który odwiedził Ukrainę po rosyjskiej inwazji w lutym 2022 r.W ostatnich dniach listopada odbyła się 70. sesja roczna Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Montrealu, w której, udział wzięła Delegacja Sejmu i Senatu RP. Oprócz wsparcia dla walczącej Ukrainy poruszano szereg innych tematów: dokonano oceny wyników i decyzji podjętych na lipcowym szczycie w Waszyngtonie, dyskutowano o wzmocnieniu obrony przeciwlotniczej i przeciw rakietowej NATO, debatowano także o wzmocnieniu flanki wschodniej Sojuszu, wykorzystaniu sztucznej inteligencji w obszarze wojskowym oraz zwalczaniu dezinformacji. W trakcie Sesji w Montrealu przyjęto pięć rezolucji.Czytaj także: Ukraina w NATO? Przełomowa rezolucjaParlament otworzył drzwi dla obywateliW 2024 r. gmach przy ul. Wiejskiej odwiedziło tysiące gości.Podczas sejmowego Dnia Babci i Dziadka, 21 stycznia, siedzibę parlamentu odwiedziło blisko 3 tys. seniorów wraz zwnuczkami. W gmachu przy Wiejskiej czekały atrakcje: mieli okazję spróbować wody z saturatora, obejrzeć „Kronikę filmową” a w sejmowej restauracji dostępny był słodki poczęstunek wydawany „na kartki”. W Sali Kolumnowej zaprezentowano wystawę „Dzieciństwo naszych dziadków w obiektywie”, a wszyscy chętni mogli zrobić pamiątkowy filmik w fotobudce. Tegoroczna Noc Muzeów w Sejmie i w Senacie cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Hasło przewodnie tegorocznej imprezy brzmiało „Sejm 100 lat temu. 1924”. Gmach parlamentu odwiedziło tej nocy 2200 gości.Marszałek Sejmu Szymon Hołownia w maju zainaugurował nową ogólnodostępną aplikację na telefony komórkowe. Zawiera ona treść Konstytucji RP oraz daje możliwość szybkiego wyszukiwania poszczególnych punktów ustawy zasadniczej po hasłach kluczowych.Zbierający się od trzech dekad Sejm Dzieci i Młodzieży w tym roku po raz pierwszy obradował w nowej formule – jego uczestnicy zostali wyłonieni w drodze losowania. Dzięki temu wszyscy mieli równe szanse, by wziąć udział w tym wydarzeniu. Debata młodzieży dotyczyła ośmiu wcześniej wytypowanych przez nią obszarów. Były to: bardziej nowoczesna szkoła, walka z hejtem w sieci i w szkole, bezpieczny dom i rodzina, lepsze zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, ochrona klimatu i praw zwierząt, lepsze możliwości rozwijania swoich pasji, dostęp do lekarzy specjalistów dla młodych ludzi i wsparcie młodych w wyborze ścieżki życiowej i zawodowej. Czytaj także: Sejm, Senat, kancelarie prezydenta i premiera oblężoneSejm otworzył się także na miłośników dobrych filmów. Poruszające, dające do myślenia dokumenty prezentowane były podczas pokazów filmowych współorganizowanych przez Kancelarię Sejmu i Festiwal WATCH DOCS oraz Helsińską Fundację Praw Człowieka z cyklu „We Are The Sejm”. Wśród nich pokazano m.in. filmy: "Na krawędzi" (reż. Nicolas Peduzzi), „Wszystko, co żyje” (reż. Shaunak Sen) oraz „Summer Qamp” (reż Jen Markowitz). W wakacyjne wieczory uruchomiono także filmowe pokazy plenerowe. Corocznej sejmowej tradycji stało się zadość także 11 listopada Sejm i Senat otworzyły drzwi dla zwiedzających z okazji Narodowego Święta Niepodległości.21 grudnia, w gmachu przy Wiejskiej odbyło się spotkanie wigilijne z dziećmi, które mierzą się w życiu ze szczególnymi wyzwaniami. Na wigilijne spotkanie zostały zaproszone dzieci z pieczy zastępczej, podopieczni organizacji społecznych, Domów Pomocy Społecznej oraz dzieci z niepełnosprawnościami. Jak co roku, zgodnie z kilkunastoletnią tradycją, Sejm gościł przedstawicieli społeczności żydowskiej w Polsce z okazji Święta Chanuki. W poniedziałek, 30 grudnia, w gmachu parlamentu odbyła się uroczystość zapalenia menory chanukowej.