Czy różnią się sunnici od szyitów? Sunniccy rebelianci obalili reżim Baszszara al-Asada. W ten sposób kończą się dziesięciolecia rządów szyickiej mniejszości w Syrii, co zapoczątkował Hafiz, ojciec dyktatora, jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku. Przez wieki sunnici i szyici żyli obok siebie, jednak od czasu rewolucji w Iranie podział nasilił się i dotyczy przede wszystkim wpływów politycznych, podczas gdy sama religia jest tylko pretekstem do tej walki. „74 proc. populacji stanowią sunnici, w tym: etniczni Arabowie, Kurdowie, Czerkiesi, Czeczeni i niektórzy Turkmeni. Inne grupy muzułmańskie, w tym Alawici, Ismailici i Szyici, stanowią łącznie 13 proc. populacji, podczas gdy Druzowie i Chrześcijanie stanowią po 3 proc.” – wynika z raportu Departamentu Stanu USA z 2022 r. na temat zróżnicowania etnicznego w Syrii. Odzwierciedla to podział globalny, gdzie sunnici zdecydowanie przeważają nad szyitami.Szyita a sunnitaSzyici i sunnici wierzą w jednego Boga – Allaha, czczą proroka Mahometa (Muhammada), uznają Koran za świętą księgę objawioną mu z woli Bożej i przestrzegają zasad religii, którą Mahomet ustanowił. Mimo to, w tej z pozoru spójnej wspólnocie doszło do rozłamu niemal natychmiast po śmierci proroka, a jego skutki odczuwalne są do dziś.Po śmierci Mahometa w 632 roku pojawiło się pytanie, kto powinien go zastąpić. Nowa wspólnota, zjednoczona z różnych plemion i klanów, nie była zgodna co do tego, kto zasługuje na funkcję kalifa, czyli przywódcy powstającego państwa islamskiego. Część wiernych uważała, że powinien to być Abu Bakr, ojciec ukochanej żony Mahometa, Aiszy. Inni opowiadali się za Alim ibn Talibem, kuzynem i zięciem proroka, który miał z nim więzy krwi.Obie strony powoływały się na samego Mahometa. Jedni podkreślali, że przed swoją śmiercią prorok wyznaczył Abu Bakra do prowadzenia modłów. Zwolennicy Alego odpowiadali natomiast, że podczas powrotu z ostatniej pielgrzymki do Mekki Mahomet oświadczył, iż to Ali ma być jego następcą. Dotykając ręki Alego, rzekł, że ci, którzy podążali za nim, powinni teraz podążać za Alim.Ostatecznie kalifem został Abu Bakr, ale kontrowersje nie ucichły. Zwolennicy Alego oraz on sam nie potrafili pogodzić się z tym, że to nie on objął urząd kalifa. To właśnie wtedy powstał szyizm, od arabskiego wyrażenia szi’at Ali (stronnictwo Alego). Mimo to, zdecydowaną większość muzułmanów stanowią sunnici, których nazwa pochodzi od słowa sunna, odnoszącego się do nauk Mahometa i jego życia jako wzorca. W ten sposób wykształciła się tradycja sunnicka, wzbogacana przez stulecia przez muzułmańskich uczonych i prawników. Sunnici uważają, że Abu Bakr był prawowitym następcą proroka.Cały rozłam dotyczył w zasadzie sporu o to, kto powinien przewodzić wspólnocie muzułmańskiej, czyli ummie.Mniejszość rządziła większościąHafez al-Assad, architekt współczesnej Syrii, doszedł do władzy w wyniku zamachu stanu 13 listopada 1970 r. W czasie, gdy Syria była nękana niestabilnością polityczną i częstymi zamachami stanu, Hafez, alawita, zyskał sławę jako dowódca syryjskich sił powietrznych i minister obrony. Jego strategia dziel i rządź, wykorzystująca podziały etniczne i religijne Syrii, pomogła mu skonsolidować władzę. Hafez wyniósł alawicką mniejszość, tradycyjnie marginalizowaną, na kluczowe stanowiska w wojsku i rządzie, zapewniając ich lojalność i wzmacniając swoją kontrolę.Pod jego rządami Syria doświadczyła znaczących zmian politycznych. Społeczność alawicka, stanowiąca około 12-15 procent populacji Syrii, stała się główną bazą wsparcia reżimu Assada. Ta lojalność była częściowo spowodowana możliwościami, jakie Hafez zapewnił alawitom, szczególnie w wojsku i służbach bezpieczeństwa.Co po Assadzie?Wszystko wskazuje na to, że władzę w Syrii będzie od teraz sprawować sunnicka większość, co zapewne będzie oznaczać duże zmiany w regionie. To kraj położony w geopolityczno-ekstremistycznym tyglu.Zobacz także: Dyktator odnaleziony w Moskwie. Putin udzielił azylu Asadowi„Łączy iracką ropę z Morzem Śródziemnym, szyitów z Iraku i Iranu z Libanem, a południowe podbrzusze NATO, Turcję, z pustyniami Jordanii. George W. Bush umieścił ją w swojej Osi Zła, podczas gdy Obama nie chciał się nią zbytnio zajmować, żeby nie rozbijać jej jeszcze bardziej, a Donald Trump zbombardował ją raz i bardzo szybko” – jak zauważył serwis CNN.Rewolucja w Iranie pogłębiła podziałNapięcia między sunnitami i szyitami pogłębiły się po rewolucji w Iranie w 1979 r., kiedy to duchowni szyiccy przejęli władzę nad krajem, oferując wsparcie i dając nadzieję szyickiej populacji w Iraku, Libanie i Syrii.Saddam Hussein, sunnita, który rządził szyicką większością w Iraku, najechał Iran w kolejnym roku w regionalnej i religijnej walce o władzę. Następująca po tym wojna trwała prawie osiem lat i według niektórych szacunków pochłonęła ponad milion istnień ludzkich.Zobacz też: „Izrael ostrzelał Damaszek”. Netanjahu pojawił się na granicy z SyriąArabska wiosna, która rozpoczęła się pod koniec 2010 r., jeszcze bardziej zaostrzyła napięcia sunnicko-szyickie i skłoniła reżimy sunnickie, takie jak Arabia Saudyjska, do stłumienia tego, co postrzegają jako próby Iranu w promowaniu radykalnej szyickich interesów.Sunnicka Syria?„Trzeba pamiętać, że silna, sunnicka Syria - jeśli taka powstanie - może w dłuższej perspektywie negatywnie wpłynąć na Liban, bo Syria zawsze uważała Liban za część swojego terytorium. Nie należy się spodziewać, że Syria będzie miała możliwości takiej ekspansji w najbliższym czasie, ale historia nie kończy się na 2024 r.” - zauważa ekspert Akademii Sztuki Wojennej dr Witold Repetowicz w rozmowie z portalem Deon.pl.W krajach z rządami sunnickimi muzułmanie szyiccy zwykle należą do najbiedniejszych warstw społeczeństwa i często postrzegają siebie jako cel dyskryminacji.Czytaj więcej: Propagandyści w amoku, Rosja ośmieszona. „Zrzucić atomówkę na Damaszek”