10 września to Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom W ubiegłym roku w Polsce 145 osób do 19. roku życia popełniło samobójstwo, w tej samej grupie wiekowej uratowano dwa tysiące osób po próbach samobójczych. Dziś Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom – ma uświadamiać i uwrażliwiać na osoby w kryzysie, zauważyć ich, znaleźć pomoc. Bo pierwsza pomoc emocjonalna może uratować życie – mówi Halszka Witkowska, ekspertka Biura do Spraw Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii, koordynator serwisu Życie Warte Jest Rozmowy. 10 września obchodzony jest Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. Jego celem jest zwiększenie świadomości społecznej o problemie samobójstw i wsparcie dla osób, u których pojawiają się myśli samobójcze. W Polsce więcej osób popełnia samobójstwa, niż ginie w wypadkach drogowych. Każdego dnia życie odbiera sobie 15 osób, a prawie 300 podejmuje takie próby. 4xZDr Halszka Witkowska, suicydolog, ekspertka Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, pomysłodawczyni i koordynatorka serwisu edukacyjno-pomocowego „Życie warte jest rozmowy” radzi, by w pierwszej pomocy zastosować zasady Czterech „Zet” – zauważ, zapytaj, zaakceptuj, zareaguj. Najważniejsze, by zauważyć kryzys, porozmawiać, bez oceniania. – Ludzie nie odbierają sobie życia, bo chcą umrzeć. Tylko dlatego, że nie mogą żyć. To my musimy być światełkiem, ten sens pokazać. Oczywiście jedna rozmowa nie zastąpi terapii czy farmakoterapii. Ale ta jedna rozmowa może uratować ludzkie życie, bo w momencie kiedy ktoś będzie już blisko podjęcia próby samobójczej – jeżeli wyciągniemy do niego pomocną dłoń, jeżeli okażemy ciepło, szacunek, zainteresowanie może się okazać, że ten człowiek nie podejmie próby samobójczej – powiedziała dr Witkowska.Wskazała, że często sama rozmowa może pomóc, ale czasem warto poszukać pomocy specjalisty, znaleźć go, zapisać na wizytę. – Osoba w kryzysie może nie być w stanie sama tego zrobić, bo nie ma na to po prostu siły – powiedziała. Męska sprawa– Jeżeli chodzi o samobójstwo, to mówimy o tzw. męskiej sprawie, bo każdego dnia na 15 samobójstw w Polsce 12 popełniają mężczyźni – mówi dr Halszka Witkowska. Wskazuje, że oni o wiele częściej odbierają sobie życie, natomiast próby samobójcze są domeną kobiet. – W suicydologii mówi się, że próba samobójcza to chęć nawiązania kontaktu. Taki ostatni krzyk o pomoc, natomiast samobójstwo to ostateczne zerwanie ze wspólnotą – wskazuje Witkowska. Podaje, że od lat psychologowie i suicydolodzy zastanawiają się, dlaczego to właśnie mężczyźni częściej odbierają sobie życie. Jej zdaniem, takim powodem jest przede wszystkim trudność w zwróceniu się o pomoc. – Mężczyźni rzadziej sięgają po pomoc psychologiczną, trudniej im przyznać się do tego, że tej pomocy potrzebują. Dużo rzadziej także niż kobiety rozmawiają o emocjach, nie pozwalają sobie na te emocje, ale też my, społeczeństwo, nie pozwalamy im na ich pokazywanie – zauważyła. Przypomina, że cały czas pokutuje powiedzenie, że chłopaki nie płaczą. – Nie tak dawno miałam okazję rozmawiać z mężczyzną, który przy mnie płakał i wycierając łzy z oczu powtarzał: ja nie płaczę – podała przykład. Halszka Witkowska oceniła także, że mężczyźni odczuwają ogromną presję społeczną. Z jednej strony mówi się, że powinni dobrze zarabiać, utrzymywać dom, być odpowiedzialni, z drugiej strony mają być czułymi ojcami, którzy mają czas na wychowywanie dzieci, a do tego jeszcze czas na żonę i na to, żeby z nią wychodzić do kina. Dodatkowo powinni o siebie zadbać fizycznie, chodzić na siłownię i dobrze się ubierać. Środowisko FAME MMA– Często słyszę od mężczyzn, którzy piszą także do serwisu Życie warte jest rozmowy „ja muszę zacisnąć zęby, ja muszę wytrzymać”. Zresztą, nawet w listach pożegnalnych, które po sobie zostawiają, także odnoszą się do tego, że nie są w stanie już podołać wyzwaniom, że nie mogą wytrzymać tej sytuacji, która ich otacza, że czują się beznadziejni, bo nie spełnili swojej roli – powiedziała suicydolog. – Chcielibyśmy też dotrzeć do środowiska FAME MMA, poprosić, aby zawodnicy, którzy albo mierzyli się z takim problemami, albo mieli je w rodzinie, przekazali innym, że wołanie i prośba o pomoc także jest męską sprawą. Szukamy wsparcia w różnych środowiskach, aby przełamać to tabu – przyznała Witkowska. Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom zostało zainicjowane w 2003 r. przez Międzynarodowe Towarzystwo Zapobiegania Samobójstwom (IASP) we współpracy z Światową Organizacją Zdrowia (WHO) i Światową Federacją Zdrowia Psychicznego (WFMH). W Polsce Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom organizowany jest od 2018 roku przez Polskie Towarzystwo Suicydologiczne w ramach kampanii społecznej „Życie warte jest rozmowy”. Serwis www.zwjr.pl prowadzi ogólnopolską, bezpłatną i anonimową pomoc dla osób w kryzysie samobójczym, bliskich którzy chcą pomóc, oraz dla osób w żałobie. Osoby potrzebujące pomocy osoby w kryzysie emocjonalnym mogą ją uzyskać pod całodobowym numerem telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży: 116-111 lub w całodobowym Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym: 800-702-222.Czytaj także: Stereotypy na temat samobójstw. „Przeszkadzają pomagać”Osoby dorosłe potrzebujące pomocy po stracie bliskich mogą uzyskać wsparcie pod numerem telefonu 800-108-108, czynnym od poniedziałku do piątku od 14.00 do 20.00. Dzieci i młodzież w żałobie mogą uzyskać wsparcie pod numerem telefonu 800-111-123, czynnym od poniedziałku do piątku od 12 do 18.W razie zagrożenia życia należy dzwonić pod numer 112.