Najnowszy raport. Ekspertka Biura do spraw Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Lucyna Kicińska podczas konferencji przekazała, że pierwszy raz od 2018 r. Komenda Główna Policji zanotowała w 2023 r. spadek samobójstw wśród dzieci i młodzieży. Na piątkowej konferencji Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego „Zachowania samobójcze dzieci i młodzieży w Polsce – fakty, analiza i rekomendacje” omawiano najnowszy raport przygotowany przez zespół ekspertów serwisu „Życie warte jest rozmowy”, dotyczący zachowań samobójczych dzieci i młodzieży w Polsce.Koordynatorka strefy pomocy serwisu, ekspertka Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, członek ZG Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego Lucyna Kicińska poinformowała, że według danych Komendy Głównej Policji w 2023 r. 145 osób poniżej 19 lat odebrało sobie życie. Jest to pierwszy od 2018 r. spadek liczby samobójstw w tej grupie wiekowej.– To bardzo ważna informacja, ponieważ w latach poprzednich odnotowywaliśmy jedynie wzrosty liczby śmierci samobójczych wśród dzieci i nastolatków – podkreśliła. Przekazała, że w 2023 r. policja zanotowała 1994 próby samobójcze w grupie wiekowej do 19. roku życia. Jak dodała, jest to nieznaczny wzrost – o 2,9 proc. – w stosunku do poprzedniego roku.„Realny obraz zjawiska”Ekspertka oceniła, że dane Komendy Głównej Policji należy jednak analizować ze starannością, szczególnie w kontekście prób samobójczych. Zwróciła uwagę, że w rejestrach policji nie ma prób, o których nikt nie wiedział, a tak bardzo często się dzieje, kiedy mówimy o próbach samobójczych dzieci i nastolatków.Dodała, że nie trafią tam też próby samobójcze, o których wiedzą tylko rodzice lub o których specjaliści dowiadują się w późniejszym czasie.Oceniła, że z uwagi na tę kwestię dane policji należy na przykład analizować, opierając się na wskaźniku WHO, który mówi, że na każdą zarejestrowaną śmierć samobójczą w tej grupie wiekowej przypada od 100 do 200 prób samobójczych. – Żebyśmy mieli pełny, realny obraz zjawiska zachowań samobójczych, potrzebujemy ich rejestru, o który od 2020 r. zabiega Zespół ds. Prewencji Samobójstw i Depresji przy Radzie ds. Zdrowa Publicznego Ministerstwa Zdrowia – podkreśliła. Dodała, że nie ma jasnej przyczyny spadku liczby śmierci samobójczych wśród dzieci i nastolatków w zeszłym roku i wyhamowania skokowego wzrostu liczby prób samobójczych w latach poprzednich.Kicińska zwróciła uwagę na wzrost liczby zachowań samobójczych wśród dziewczynek. Wskazała, że dochodzi do wyrównania się liczby śmierci samobójczych chłopców i dziewczynek, co nie jest obserwowane w innych grupach wiekowych.Jak oceniła, wymaga to zbadania i opracowania programów prewencyjnych, edukacyjnych i interwencyjnych adresowanych do poszczególnych grup płciowych.Czynniki wpływające na wzrost zachowań samobójczych w latach 2021-2023Sekretarz Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, pomysłodawczyni i koordynatorka serwisu „Życie warte jest rozmowy”, ekspertka Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii dr Halszka Witkowska podczas konferencji pytana była o przyczyny wzrostu zachowań samobójczych w latach 2021-23. Podkreśliła, że nie ma jednej konkretnej przyczyny, ale istnieje wiele czynników na to wpływających. Dodała, że choć pierwsza na myśl przychodzi pandemia COVID-19, to ona jedynie uwypukliła już istniejące problemy.Ekspertka zwróciła uwagę na wzrost przemocy rówieśniczej, której ofiarą, według najnowszego raportu Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, jest 66 proc. nastolatków.– Wśród nastolatków, którzy doświadczyli takiej przemocy rówieśniczej, siedmiokrotnie częściej są deklarowane próby samobójcze. Więc to jest naprawdę poważny czynnik ryzyka – wyjaśniła.Wśród czynników wymieniła także spożywanie alkoholu i sposób spędzania czasu przez nastolatków. Jak tłumaczyła, według raportu „Nastolatki 3.0” średnio nastolatek każdego dnia spędza 5 godz. 36 min w internecie, z czego ponad 4 godz. w mediach społecznościach.– Znaczy to, że internet nie jest już dla młodego człowieka narzędziem, tylko po prostu nowym środowiskiem funkcjonowania. W tym nowym środowisku są także czynniki ryzyka, jeżeli chodzi o zachowania samobójcze – powiedziała.Zwróciła uwagę, że poszerza się także wyrwa międzypokoleniowa między rodzicami i dziećmi. Rodzice coraz rzadziej są świadomi tego, co dzieci oglądają w internecie, jakich mają idoli, co ich interesuje; coraz trudniej im przez to rozmawiać z młodymi ludźmi.Ekspertka wskazała także na wpływ dostępu do pornografii cyfrowej. Wyjaśniła, że oddziałuje on na życie seksualne nastolatków, m.in. poprzez brutalizację tego życia i spadek samooceny. – Młodzi ludzie porównują siebie do tego, co widzą na filmach pornograficznych – dodała.Pomoc Potrzebujące pomocy osoby w kryzysie emocjonalnym mogą ją uzyskać pod całodobowym numerem telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży: 116-111 lub w całodobowym Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym: 800-702-222.Osoby dorosłe potrzebujące pomocy po stracie bliskich mogą uzyskać wsparcie pod numerem telefonu 800-108-108, czynnym od poniedziałku do piątku od 14.00 do 20.00. Dzieci i młodzież w żałobie mogą uzyskać wsparcie pod numerem telefonu 800-111-123, czynnym od poniedziałku do piątku od godz. 12 do 18. W razie zagrożenia życia należy dzwonić pod numer 112.