Dlaczego w pasie jezior było mniej zgonów? Naukowiec naniósł na mapę dane dot. COVID-19

Niższa liczba zgonów podczas pierwszej fali pandemii COVID-19 na obszarach pokrytych jeziorami sugeruje, że obecny w nich fitoplankton może uwalniać do atmosfery substancje inaktywujące wirusy – taką hipotezę stawia Janusz Boratyński z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu.

– Podczas pierwszej fali pandemii COVID-19, jeszcze przed pojawieniem się szczepionek, zauważyłem, że w trzech regionach Polski pokrytych dużą liczba jezior, tj. na Pomorzu Zachodnim, na Warmii i Mazurach oraz w województwie lubuskim, była niższa zachorowalność na COVID-19 i niższa śmiertelność – powiedział PAP badacz Janusz Boratyński z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu. 

Polska i Niemcy

W tych regionach raportowano 5,8–7,6 zgonów na 100 tys., podczas gdy średnia śmiertelność dla Polski w tym okresie wynosiła 16 na 100 tys. 

 

Jeszcze lepiej zależność tę było widać na przykładzie sąsiadującej z województwem zachodniopomorskim Meklemburgii (Niemcy) – również jest to region z dużą liczbą jezior. Na tym obszarze w ciągu pierwszych 200 dni pandemii odnotowano jedynie 1,4 zgonów na 100 tys., podczas gdy w całych Niemczech liczba ta wynosiła 12,6 na 100 tys. 

 Hipoteza

– Podczas dojrzewania mojej hipotezy doszedłem do wniosku, że za spowolnienie pandemii na obszarach pokrytych jeziorami odpowiadać mogą biologicznie aktywne substancje syntetyzowane i uwalniane do atmosfery przez fitoplankton, zooplankton i grzyby żyjące w jeziorach – relacjonował Boratyński. 

 

Jak wyjaśnił, są to m.in. substancje lektynopodobne, które mogą reagować z oligosacharydami (cukrami), które są jednym z elementów zewnętrznych struktur wirusa. – Może wówczas dochodzić do aglutynacji lub/oraz inaktywacji wirusów, poprzez zablokowanie cząsteczek na powierzchni i do zaburzenia funkcji biologicznych patogenu – przekonuje naukowiec (aglutynacja jest to zlepianie cząsteczek – PAP). 

Inne kraje

Rozszerzając hipotezę na kraje Europy Centralnej (Litwa, Łotwa, Estonia), wykazano podobne zależności. Dalszym krokiem była analiza progresji pandemii w krajach Azji Południowo-Wschodniej. Niską śmiertelność z powodu COVID-19 w Wietnamie, Tajlandii, Bangladeszu można tłumaczyć – według badacza – wpływem monsunów i zalanych pól ryżowych na mikroorganizmy żyjące w tamtym środowisku.

Według Boratyńskiego jego hipoteza tłumaczy również sezonowość epidemii grypy i COVID-19. Substancje aktywne nie muszą być syntezowane wyłącznie w jeziorach. – Ich uwalnianie do atmosfery może być związane z sezonowym ożywaniem przyrody, procesami gnicia i ochraniać nas przed grypą czy COVID-19 w ciepłych okresach wegetacji – dowodzi. 

Weryfikacja i ASF

Naukowiec podkreśla, że wszystkie aspekty dyskutowane w opublikowanej pracy wymagać będą interdyscyplinarnych weryfikacji. – Do tego potrzebne będzie zaangażowanie, wiedza i doświadczenie chemików, lekarzy, biologów, klimatologów fizyków – powiedział Boratyński. 

Dodał, że takich doświadczeń nikt jeszcze na świece nie wykonywał, ale – jak zasugerował – przeprowadzenie ich byłoby bardzo istotne, ponieważ hipoteza może mieć również odniesienie do wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF). – Obecnie poważny problem z ASF mają na przykład Chiny, a to może zaważyć na światowym rynku wieprzowiny – zaznaczył naukowiec. 

W jego ocenie warto byłoby sprawdzić, czy w walce z ASF mogłoby pomóc rozpylanie w środowisku, w którym wykryto zakażenia wirusem, mgły zawierającej molekularnie rozproszone niespecyficzne lektyny, np. z nasion fasoli.  

#fitoplankton # jeziora # covid-19 # zachorowania # zgony #koronawirus #janusz boratyński