O tym Tusk nie powie. Horrendalne ceny warzyw i owoców w Europie

Donald Tusk załamuje ręce nad cenami warzyw i owoców i tęskni za 2015 r., gdy Platforma Obywatelska traciła władzę. Lider PO nie wspomina jednak, skąd biorą się rosnące ceny – nie tylko w Polsce, ale całej Europie. Winą były premier obarczył w całości Prawo i Sprawiedliwość.

Donald Tusk w środę opublikował nagranie, w którym wskazywał na wysokie ceny żywności. Zestawia przy tym ceny z 2015 i 2023 r., wyraża tęsknotę za „ukochanym schaboszczakiem” po 12 zł/kg. 

 

Tusk ani słowem o europejskim kryzysie 

 

Lider PO opowiada o cenach pomidorów, cebuli czy oleju i twierdzi, że winę za drożyznę ponosi partia rządząca. Ani słowem nie wspomina o ogólnoeuropejskim kryzysie, o którym media we wszystkich państwach UE rozpisują się od miesięcy. Poniżej przypominamy doniesienia z ostatnich dni na temat sytuacji na europejskich rynkach. 

 

O manipulującej narracji Donalda Tuska pisaliśmy już na portalu tvp.info. Zgodnie z wątpliwą metodologią przyjętą przez byłego premiera, można powiedzieć, że za czasów, kiedy jego ugrupowanie współtworzyło rząd, cena kilograma schabu wynosiła... 40 tys. zł. Więcej w tym artykule.

Zobacz także: Rzecznik rządu przypomina Tuskowi, jak było, a jak jest [WIDEO]

W Hiszpanii duży popyt na jajka spowodował niedobory w niektórych supermarketach, w związku z czym zdecydowano się na wprowadzenie limitów. Podobnie w Wielkiej Brytanii sytuacja wygląda z pomidorami, gdzie na jednym paragonie można kupić maksymalnie trzy sztuki warzywa. Holandia racjonuje papryki – do dwóch sztuk na klienta, w Niemczech klienci skarżą się na ceny ogórków, a na Słowacji głośno jest o „kryzysie cebulowym”. 

 

Pogoda, inflacja i ceny energii 

 

Eksperci jednoznacznie wskazują, że za niedobory w uprawach odpowiedzialne są głównie ekstremalne zjawiska pogodowe: wyjątkowo niskie temperatury w południowej Hiszpanii i powodzie w Maroku, skąd produkty są najczęściej importowane. Swój wpływ mają też wysokie ceny energii i inflacja, które dotknęły szklarnie. 

 

Na problem kosztów zwraca również uwagę hiszpański dziennik „El Mundo”, warzywa są uprawiane w szklarniach zasilanych gazem, a rolnicy oszczędzają energię ze względu na rosnące koszty. Do tego rzeczywiście doszły niekorzystne warunki klimatyczne w rolniczej południowej Hiszpanii – ciepły początek zimy i mroźne ostatnie tygodnie, co spowodowało wzrost cen u źródła. W prowincji Almeria sprzedaż pomidorów, ogórków i papryki spadła o 21-25 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym. 

 

Niemcy: Pustych półek nie będzie, ale jest drogo 

  

„Obecnie zaopatrzenie w świeże owoce i warzywa w Niemczech jest zabezpieczone” – zapewniała z kolei rzeczniczka niemieckiego ministerstwa rolnictwa gazecie „Rheinische Post” w kontekście pustych półek w Wielkiej Brytanii. Niemniej jednak, jak sama przyznała, niektóre owoce i warzywa znacznie zdrożały, w tym pomidory, papryka, ogórki, jak również mandarynki i klementynki. Powodem "niedoboru podaży" według ministerstw jest przede wszystkim chłodna pogoda na głównych obszarach upraw we Włoszech i Hiszpanii, ale także ograniczona ilość zbiorów w Maroku i Turcji. 

Klienci w Niemczech skarżą się szczególnie na ceny ogórków. Federalny Urząd Statystyczny w podsumowaniu ubiegłego roku stwierdził, że konsumenci musieli w 2022 r. zapłacić za warzywa o 10,7 proc. więcej niż rok wcześniej, a szczególnie mocno podrożały ogórki (o 26,2 proc.) i pomidory (o 16,9 proc.). 

  

Szwedzko-norweski zwrot 

 

W Szwecji media donosiły, że w br. po raz pierwszy doszło do sytuacji, że w miejscowościach przygranicznych to Szwedzi kupowali warzywa w Norwegii, a nie odwrotnie, jak ma to zwykle miejsce, z uwagi na wyższe ceny norweskiej żywności. 

  

Według statystyk Szwedzkiego Urzędu Statystycznego tylko w ciągu ostatnich dwóch miesięcy ceny porów wzrosły o 37 proc., ogórków o 14 proc., a pomidorów oraz marchwi o 11 proc. Eksperci przekonują, że jest to spowodowane pogodą na południu Europy oraz w Maroku, skąd do zimnej Skandynawii sprowadzane są warzywa oraz owoce, a dodatkowo część szwedzkich producentów zrezygnowała lub ograniczyła uprawy szklarniowe z uwagi na wysokie ceny energii. 

  

Holandia – ceny warzyw nawet o 50 proc. w górę 

 

Także w Holandii ceny warzyw i owoców gwałtownie wzrosły. Znaczna część warzyw takich jak kalafiory, brokuły, sałaty, pomidory pochodzi o tej porze roku z Hiszpanii, gdzie zbiory są mniejsze niż zakładano. Prowadzi to do cen wyższych o 25 do 50 proc. – według stowarzyszenia branżowego GroentenFruit Huis. Z tego powodu niektóre sklepy ustaliły limit maksymalnie dwóch papryk na klienta. 

Rosnące koszty energii zmusiły holenderskich hodowców pomidorów, którzy uprawiają rośliny pod lampami, do wyłączenia ponad 90 proc. z nich tej zimy. Jednak według grupy branżowej Glastuinbouw Nederland, lepsza pogoda, dłuższe godziny dzienne i niższe ceny energii pozwoliły holenderskim szklarniom wznowić pełną działalność przed zbiorami w przyszłym miesiącu. To powinno złagodzić deficyt, który opróżnia półki supermarketów w całej Europie. 

  

Węgry. 200 zł za kilogram sałatki 

 

Na Węgrzech wzrost cen owoców i warzyw w ostatnim czasie związany jest z najwyższą od prawie 30 lat inflacją (od listopada najwyższą w UE). W lutym wskaźnik inflacji wyniósł 25,4 proc., przy czym ceny żywności w porównaniu z lutym 2022 r. wzrosły o 43,3 proc. Szacuje się, że z powodu cen Węgrzy jedzą 10-15 proc. mniej owoców i warzyw niż w ubiegłym roku. 

Pomimo że obniżono podatek VAT na niektóre produkty spożywcze, to na owoce i warzywa wciąż obowiązuje 27-procentowa stawka. Sprawia to, że prawie wszystkie owoce i warzywa są droższe niż w krajach sąsiednich. Jak donosi portal Telex, w sieci marketów Spar cena sałatki owocowej (jagoda i truskawka) kosztowała 16,4 tys. forintów (ok. 203 zł) za kilogram. 

  

Portugalia: ceny podbija wojna na Ukrainie  

 

W Portugalii eksperci ds. handlu przyznają, że głównym powodem wzrostu cen warzyw i owoców był wybuch wojny na Ukrainie, który doprowadził do zwiększenia inflacji. „Jeśli porównamy wartość cen warzyw i owoców z 23 lutego 2022 r., czyli w przededniu wojny na Ukrainie, z cenami z 1 marca 2023 r. to zobaczymy, że średni koszyk tych produktów zwiększył swą wartość o 34,1 proc.” – szacuje organizacja obrony konsumentów Deco Proteste. 

  

Wśród sprzedawanych w portugalskich sklepach warzyw i owoców największy wzrost cen zanotowano w przypadku pomidorów. Ich cena w porównaniu do minionego roku wzrosła o ponad 100 proc. Jak powiedziała Maria Silva, współwłaścicielka gospodarstwa produkcyjno-rolnego pod Castelo Branco, na wschodzie kraju, wysoka cena pomidorów to m.in. efekt wzrostu kosztów energii, wody oraz siły roboczej. 

 

„Kryzys cebulowy” 

  

W Czechach ceny hurtowe warzyw importowanych w Czechach wzrosły w pierwszych tygodniach 2023 r. o kilkadziesiąt procent – wynika z danych Państwowego Funduszu Interwencji Rolnej. Według Unii Warzywnej Czech i Moraw (ZUCzM) wzrost cen papryki, pomidorów i ogórków, który znacznie przyspieszył na początku br., jest związany z sytuacją na rynku europejskim. 

W Słowacji zaczyna brakować cebuli. Rolnicy sądzą, że „kryzys cebulowy”, połączony z wyższymi cenami, potrwa do nowych zbiorów. Ceny na cebule wzrosły rok do roku o 20 proc. Według słowackiej Izby Rolno-Spożywczej (SPPK) niedobór warzyw, w tym cebuli, wynika z napięć geopolitycznych i niekorzystnej pogody związanej z powodziami w Pakistanie, przymrozkami w Azji Środkowej i suszą w Afryce Północnej. Rekordowo wysokie ceny na Słowacji notowane w przypadku papryki. Niektóre gatunki kosztują 7 euro za kilogram (33 złotych). 

  

Kraje bałtyckie liczą podwyżki 

 

Wskaźnik cen konsumpcyjnych wzrósł w lutym w Estonii o 17,6 proc. w porównaniu z tym samym miesiącem 2022 r., za co odpowiadają przede wszystkim skoki cen żywności. Ceny cebuli wzrosły w tym okresie o 59 proc., pomidorów i kapusty – 17 proc., marchwi – niecałe 20 proc., a jabłek – 23 proc. w przypadku odmian rodzimych i 10 proc. w przypadku owoców importowanych. Jako przyczynę wzrostu cen – w tym owoców i warzyw – podaje się wzrost cen energii, które zaczynają obecnie powoli spadać. 

  

Na Łotwie ceny owoców w styczniu br. wzrosły o 20 proc. w porównaniu z tym samym miesiącem poprzedniego roku, a ceny warzyw o 13,4 proc. Największy wzrost dotyczy ziemniaków, które podrożały o 50 proc. Jako przyczynę podaje się również słabe zbiory. 

 

Włosi liczą na stabilizację 

  

We Włoszech w drugiej części 2022 r. zanotowano podwyżki cen warzyw i owoców sięgające średnio kilkunastu procent, co wynikało ze znacznego wzrostu cen energii. Na początku br. wraz z obniżeniem cen prądu i gazu, zanotowano także spadek inflacji z ponad 11,5 proc. do 10 proc. – podał pod koniec lutego Instytut Statystyczny Istat. Notuje się ostatnio również stopniowe obniżenie cen warzyw i owoców. Według rolniczego związku Coldiretti ceny te, do niedawna uważane wręcz za rekordowe, spadły na razie nieznacznie. 

#donald tusk #warzywa #ceny #inflacja #platforma obywatelska #manipulacja