W mijających 12 miesiącach pożegnaliśmy wiele znanych osób. Kochani i cenieni przez miliony Polaków aktorzy, jak nieodżałowani Franciszek Pieczka czy Jerzy Trela, wielcy polskiej i światowej muzyki, jak Jerry Lee Lewis, Meat Loaf, Vangelis czy Andrzej Korzyński, przywódcy, jak Elżbieta II. Ludzie, bez których świat nigdy nie będzie taki sam, jak Antoni Gucwiński czy Bill Russell. W mijających 12 miesiącach pożegnaliśmy wiele znanych osób – polityków, artystów, sportowców, naukowców. Warto ich przypominać i powspominać. LISTOPAD 2021Kamil Durczok (1968-2021) – dziennikarz, prezenter telewizyjny i radiowy oraz publicysta. Przez wiele lat związany z TVP, TVN, gdzie był między innymi redaktorem naczelnym „Faktów”, i Polsatem. Durczok był laureatem wielu nagród branżowych, między innymi nagrody Grand Press dla Dziennikarza Roku (2000), Złotej Telekamery w kategorii Informacje (2008) oraz Wiktora dla najwyżej cenionego dziennikarza, komentatora i publicysty (2004). Kilkanaście lat temu chorował na nowotwór. Cieniem na jego życiu położyły się afery, wypadek spowodowany na autostradzie pod wpływem alkoholu, po którym przyznał się do alkoholizmu, oraz zarzuty dotyczące fałszerstw. W 2021 r. przedstawiono mu zarzuty podrobienia podpisu byłej żony Marianny Dufek na wekslu i oświadczeniach w ramach procedury kredytowej, przedłożenie tych dokumentów w banku oraz wyłudzenia kredytu na ponad 3,2 mln zł i pożyczki hipotecznej.Jerzy Tomziński (1918-2021) – duchowny rzymskokatolicki, paulin, doktor prawa kanonicznego, kaznodzieja. Trzykrotnie był przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze, ostatni żyjący polski uczestnik Soboru Watykańskiego II, dwukrotny Generał Zakonu Paulinów oraz najstarszy paulin w zakonie. Nazywany „legendą Jasnej Góry”, był świadkiem przełomowych wydarzeń w historii Polski i Kościoła. Zainicjował pierwszą modlitwę Apelu Jasnogórskiego w 1953 roku i przewodniczył jej, a trzy lata później uczestniczył w Jasnogórskich Ślubach Narodu. Sam nazywał siebie „człowiekiem Jasnej Góry”. – Całe moje życie związane jest z tym miejscem, kocham je i chcę wiernie służyć Jasnogórskiej Maryi – wyznał.Zmarli również między innymi: Jerzy Langier (1935-2021) - krakowski dziennikarz sportowy; Alvin „Seeco” Patterson (1930-2021) - jamajski muzyk i perkusista reggae, członek zespołu Boba Marleya The Wailers; Juchym Zwiahilski (1933-2021) - ukraiński polityk i inżynier. W latach 1993-94 pełniący obowiązki premiera Ukrainy; Cissé Mariam Kaïdama Sidibé (1948-2021) - malijska polityk, była szefowa kancelarii prezydenta i minister, premier Mali od 3 kwietnia 2011 do 22 marca 2012 r., obalona przez pucz wojskowy; Andrzej Górny (1933-2021) - pisarz, architekt, krytyk literacki i teatralny. Został ranny w wyniku postrzału podczas protestów robotniczych w czerwcu 1956 roku. Współtworzył także scenariusz do filmu „Poznań 56” w reżyserii Filipa Bajona (1996); Edward Fender (1942-2021) - saneczkarz, trener, olimpijczyk z Innsbrucku 1964 r.; Dean Stockwell (1942-2021) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, aktywny przez ponad 60 lat. Za kreację Tony’ego „Tygrysa” Russa w czarnej komedii Jonathana Demme’a „Poślubiona mafii” (1988) zdobył nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego, zdobywca nagrody Emmy; Ryszard Badowski (1930-2021) – dziennikarz, podróżnik, operator filmowy, fotograf, pisarz, reporter, publicysta, autor programu telewizyjnego „Klub sześciu kontynentów” i „Z kamerą wśród zwierząt”; Frederik Willem de Klerk (1936-2021) – południowoafrykański polityk, prawnik, prezydent Południowej Afryki w latach 1989-1994, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1993 (z Nelsonem Mandelą); Graeme Edge (1941-2021) – angielski muzyk, znany przede wszystkim jako perkusista zespołu The Moody Blues; Dave Frishberg (1941-2021) – amerykański pianista jazzowy; Aleksander Ciążyński (1945-2021) – hokeista na trawie, olimpijczyk z Monachium (1972); Matthew Festing (1949-2021) – brytyjski żołnierz, od 11 marca 2008 do 28 stycznia 2017 był 79. Wielkim Mistrzem Zakonu Kawalerów Maltańskich (joannitów); Andrzej Urny (1957-2021) – gitarzysta, kompozytor i aranżer, członek zespołów m.in. Dżem i Perfect; Dzianis Kouba (1976-2021) – białoruski piłkarz grający na pozycji pomocnika, reprezentant Białorusi; Jadwiga Skórzewska-Łosiak (1943-2021) – prawniczka, sędzia Trybunału Konstytucyjnego (1995-2003); Joey Morgan (1993-2021) – amerykański aktor dziecięcy; Young Dolph (1986-2021) – amerykański raper, zginął zastrzelony w Memphis; Francisca Susano (1897-2021) – filipińska superstulatka; była ostatnią żyjącą osobą, która urodziła się w XIX wieku; Chun Doo-hwan (1931-2021) – południowokoreański generał, polityk, dyktator. Od 3 marca 1980 do 24 lutego 1988 pełnił funkcję prezydenta Korei Południowej; Stanisław Gebethner (1935-2021) – prawnik i politolog, prof. dr hab., członek Trybunału Stanu; Artur Walczak (1975-2021) – strongman i zawodnik mieszanych sztuk walki (MMA). Rekordzista świata siłaczy w konkurencji przejście z dwiema walizkami, każda o wadze 150 kg, na odległość 50 metrów. Zmarł po gali PunchDown 5 we Wrocławiu (w pojedynkach zawodnicy na przemian uderzali się otwartą dłonią w policzek); Frank Williams (1942-2021) – brytyjski inżynier, założyciel i szef zespołu Williams. Od 1969 roku obecny w różnych zespołach Formuły 1; Krzysztof Pańka (1998-2021) – piłkarz ręczny, reprezentant Polski w piłce ręcznej plażowej; Erwin Wilczek (1940-2021) – piłkarz, reprezentant Polski, wielokrotny mistrz Polski z Górnikiem Zabrze, trener.GRUDZIEŃ 2021Antoni Gucwiński (1932-2021) – lekarz weterynarii, zootechnik i dziennikarz, doktor nauk weterynaryjnych, dyrektor Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu w latach 1966-2006, twórca programów telewizyjnych popularyzujących przyrodę emitowanych w TVP, m.in. „Z kamerą wśród zwierząt”, który prowadził wspólnie z żoną Hanną. Ukazało się ponad 750 odcinków. Na jego programach wychowały się całe pokolenia Polaków.Sylwester Chęciński (1930-2021) – reżyser filmowy i scenarzysta. Pierwszy film, „Historię żółtej ciżemki”, wyreżyserował w 1961 r. Na stałe w historii polskiego kina zapisał się, tworząc trylogię o rodzinach Pawlaków i Kargulów, rozpoczętej filmem „Sami swoi” w 1967 r., kolejne były „Nie ma mocnych” oraz „Kochaj albo rzuć”. W latach 1976-80 był zastępcą kierownika artystycznego zespołu filmowego „Iluzjon”, a w latach 1988-91 – zastępcą kierownika artystycznego zespołu filmowego „Kadr”. Za całokształt twórczości otrzymał „Platynowe Lwy” na 39. Festiwalu Filmowym w Gdyni (2014) i Nagrodę Orła za osiągnięcia życia (2017). W 2020 r. otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, w 2014 r. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, a w 1974 r. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.Zmarli również między innymi: Stanisław Tabisz (1956-2021) – grafik, profesor i rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (2012-20); Petr Uhl (1941-2021) – czeski dysydent, sygnatariusz Karty 77, dziennikarz, obrońca praw człowieka, więzień polityczny, po 1989 polityk; Mieczysław Rybicki (1928-2021) – działacz konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej, powstaniec warszawski, kawaler orderów; Darlene Hard (1936-2021) – amerykańska tenisistka, zwyciężczyni 21 turniejów wielkoszlemowych w grze pojedynczej, podwójnej i mieszanej, zdobywczyni Pucharu Federacji; Aldo Giordano (1954-2021) – włoski duchowny katolicki, nuncjusz apostolski przy Unii Europejskiej; Edward Shames (1922-2021) – amerykański żołnierz, uczestnik II wojny światowej, jeden z bohaterów książki „Kompania braci” oraz inspirowanego nią serialu o tym samym tytule; Horst Eckel (1932-2021) – niemiecki piłkarz, mistrz świata (1954); Lamine Diack (1933-2021) – senegalski polityk i działacz sportowy, przewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) w latach 1999-2015; Stonewall Jackson (1932-2021) – amerykański piosenkarz, gitarzysta i muzyk country, który swoją największą sławę osiągnął podczas „złotej” ery honky-tonk w latach 50. i wczesnych 60. XX wieku; Bob Dole (1923-2021) – amerykański polityk, jeden z czołowych działaczy Partii Republikańskiej w drugiej połowie XX wieku. W czasie swojej kariery był m.in. liderem większości i mniejszości w izbie wyższej Kongresu, a także kandydatem swej partii na urząd prezydenta (1996) i wiceprezydenta (1976); Masayuki Uemura (1943-2021) – japoński projektant sprzętu elektronicznego, znany jako twórca konsol gier wideo: Nintendo Entertainment System i Super Nintendo Entertainment System; János Kóbor (1943-2021) – węgierski wokalista, członek kultowego zespołu rockowego Omega; Mustafa ibn Halim (1921-2021) – libijski polityk i przedsiębiorca, od 12 kwietnia 1954 do 26 maja 1957 r. był premierem Libii (ostatnim gdy kraj był monarchią); Cara Williams (1925-2021) – amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna. Nominowana do Oscara za drugoplanową rolę w filmie „Ucieczka w kajdanach” (1958) w reżyserii Stanleya Kramera; Al Unser (1939-2021) – amerykański kierowca wyścigowy. Na koncie miał cztery zwycięstwa w Indianapolis 500 (1970, 1971, 1978, 1987) oraz trzy tytuły mistrzowskie IndyCar (USAC 1970, CART 1983, 1985); Włodzimierz Pac (1967-2021) – wieloletni dziennikarz Polskiego Radia, korespondent w Moskwie i na Białorusi; Michael Nesmith (1942-2021) – amerykański muzyk, wokalista, gitarzysta, autor tekstów piosenek, producent muzyczny. Karierę zdobył jako muzyk zespołu The Monkees; Manuel Santana (1938-2021) – hiszpański tenisista, zwycięzca pięciu turniejów wielkoszlemowych w grze pojedynczej i podwójnej; Kazimierz Pustelak (1930-2021) – tenor i wieloletni dziekan Wydziału Wokalnego Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie, występował m.in. w La Scali; Anne Rice (1941-2021) – amerykańska autorka głównie literatury grozy, autorka bestsellerowego cyklu „Kroniki wampirów”; Alicja Tysiąc (1971-2021) – działaczka proaborcyjna; bp Stanisław Nowak (1935-2021) – duchowny rzymskokatolicki, arcybiskup metropolita częstochowski (1984-2011); Józef Tejchma (1927-2021) – polityk i dyplomata, poseł na Sejm PRL, minister kultury i sztuki (1974-1978, 1980-1982), minister oświaty i wychowania (1979-1980), wicepremier (1972-1979); Robert Malinowski (1957-2021) – siatkarz, żołnierz, dwukrotny srebrny medalista mistrzostw Europy, olimpijczyk z Moskwy 1980; Tadeusz Ross (1938-2021) – polski aktor, satyryk, piosenkarz, autor musicali, tekstów piosenek i wierszy dla dzieci, scenarzysta i polityk. Poseł na Sejm VI kadencji, poseł do Parlamentu Europejskiego VII kadencji; Miłogost Reczek (1961-2021) – aktor teatralny, filmowy, dubbingowy i telewizyjny oraz lektor; Andrzej Rozpłochowski (1950-2021) – mechanik, działacz opozycji w okresie PRL i jeden ze współtwórców śląskiej „Solidarności”; Żora Korolow (1987-2021) – ukraińsko-polski tancerz, choreograf, przedsiębiorca i aktor; Tadeusz Krzysztof Markiewicz (1947-2021) – działacz opozycji w okresie PRL; Lech Tryuk (1928-2021) – działacz konspiracji niepodległościowej podczas II wojny światowej, uczestnik powstania warszawskiego, kawaler orderów; Rafał Boba (1974-2021) – grafik związany m.in. z „Faktem” i „Przeglądem Sportowym”; Marzenna Schejbal (1924-2021) – polska działaczka polonijna i kombatancka, powstaniec warszawski, odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski; Desmond Tutu (1931-2021) – południowoafrykański biskup anglikański, zwierzchnik tamtejszego Kościoła, od lat 70. XX w. aktywny przeciwnik apartheidu. Był pierwszym czarnoskórym arcybiskupem południowoafrykańskiego Kościoła anglikańskiego. Działacz na rzecz praw człowieka i czołowy przedstawiciel ruchu prewencji HIV/AIDS w Afryce. W 1984 r. został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla; Hugo Maradona (1969-2021) – argentyński piłkarz występujący na pozycji pomocnika. Trener piłkarski. Brat innych piłkarzy, Diega i Raúla Maradony; John Madden (1936-2021) – amerykański zawodnik, trener i komentator futbolu amerykańskiego w lidze National Football League, legenda tej dyscypliny; Sam Jones (1933-2021) – amerykański koszykarz, dziesięciokrotny mistrz NBA z Boston Celtics, członek Koszykarskiej Galerii Sław im. Jamesa Naismitha; Betty White (1922-2021) – jedna z najsłynniejszych amerykańskich aktorek komediowych. W serialach telewizyjnych Betty White grała do 2014 r.STYCZEŃ 2022Meat Loaf (1947-2022) – właściwie Meachel Lee Aday, amerykański piosenkarz i aktor. Jego kariera artystyczna obejmowała sześć dekad; sprzedał ponad 100 milionów albumów na całym świecie. Był ceniony za swoje umiejętności wokalne, wykonując szeroko rozumianą muzykę rockową. Do jego najpopularniejszych piosenek należą „I’d Do Anything for Love (But I Won’t Do That)” oraz „Rock and Roll Dreams Come Through”, pochodzące z innego albumu, czyli z „Bat Out of Hell II: Back Into Hell” (1993), który sprzedał się w ponad 18 milionach egzemplarzy. Zagrał również w kilkudziesięciu filmach, pamiętna była jego rola Boba w „Podziemnym kręgu”. Zmarł na COVID-19.Barbara Krafftówna (1928-2022) – wybitna aktorka teatralna i filmowa, artystka kabaretowa i piosenkarka. Była prawdziwą legendą polskiej sceny. Widzowie znają ją między innymi z roli energicznej i żywiołowej Honoraty w „Czterech pancernych i psie” czy Felicji w filmie „Jak być kochaną”. Z powodzeniem występowała u Jana Pietrzaka w kabarecie „Pod Egidą” oraz w „Kabarecie Starszych Panów”. Charakterystyczny głos pozwalał jej na różnorodną interpretację materiału muzycznego: od żartobliwego songu „W czasie deszczu dzieci się nudzą”, przez liryczne „Zakochałam się w czwartek przypadkiem”, po operetkowe „Przeklnę cię”. „Była artystką o ogromnym, wszechstronnym talencie, wspartym wielką pracowitością i pasją” – napisał prezydent Andrzej Duda.Zmarli również między innymi: Janusz Łęski (1930-2022) – reżyser i scenarzysta filmowy, który zasłynął jako twórca popularnych filmów oraz seriali dla dzieci i młodzieży; Mirosław Kowalski (1954-2022) – dziennikarz i wydawca, członek kolegium redakcyjnego podziemnej w czasach PRL-u Niezależnej Oficyny Wydawniczej, twórca SuperNowej; Eric Walter Elst (1936-2022) – belgijski astronom, który odkrył 3868 planetoid (3760 samodzielnie oraz 108 wspólnie z innymi astronomami), co daje mu drugie miejsce wśród odkrywców indywidualnych; Witold Kopeć (1958-2022) – polski aktor, reżyser, pedagog, działacz społeczny; Andrzej Nowak (1959-2022) – polski gitarzysta, kompozytor i producent muzyczny, jeden z założycieli heavy-metalowego zespołu TSA, lider i założyciel rockowej grupy Złe Psy; Leon Kaleta (1912-2022) – żołnierz AK, major Wojska Polskiego, uczestnik II wojny światowej, działacz kombatancki; Sidney Poitier (1927-2022) – amerykański aktor i reżyser filmowy, dyplomata, pierwszy czarnoskóry laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, jeden z symboli walki z dyskryminacją rasową w USA; Peter Bogdanovich (1939-2022) – amerykański reżyser, producent filmowy, scenarzysta, aktor. Reżyser m.in. filmu „Papierowy księżyc”; Krystyna Maciejewska-Zapasiewicz (1933-2022) – aktorka, która wystąpiła m.in. w serialu „Dom” i licznych sztukach. Pierwsza żona aktora Zbigniewa Zapasiewicza; Przemysław Gąsiorowicz (1978-2022) – aktor telewizyjny i teatralny, wystąpił m.in. w serialu „Klan”, zginął w wypadku samochodowym; Bob Saget (1956-2022) – amerykański aktor, zasłynął rolą Danny’ego Tannera w sitcomie „Pełna chata”; Karol Jerzy Nowakowski „Pjus” (1982-2022) – raper i felietonista; chorował na rzadką chorobę neurofibromatozę typu 2; Andrzej Kozioł (1949-2022) – piosenkarz, członek zespołu Vox; Nino Cerruti (1930-2022) – włoski stylista, projektant mody oraz biznesmen, założyciel domu mody Cerruti; Barbara Maria Sierakowska (1935-2022) – pisarka i dramaturg, członkini Związku Literatów Polskich; Ibrahim Boubacar Keïta (1945-2022) – premier Mali w latach 1994-2000 i prezydent tego kraju w latach 2013–2020, obalony w wyniku zamachu stanu; Tova Berlinski (1915-2022) – izraelska malarka polskiego pochodzenia; Saturnino de la Fuente García (1909-2022) – hiszpański superstulatek, w chwili śmierci najstarszy żyjący mężczyzna na świecie; Edward Kącki (1925-2022) – informatyk i cybernetyk; Jacek Trznadel (1930-2022) – pisarz, poeta, tłumacz, krytyk literacki i publicysta, profesor nauk humanistycznych, współpracował z paryską „Kulturą”; Lech Kobyliński (1923-2022) – specjalista w dziedzinie budowy okrętów, jeden z twórców polskiego okrętownictwa, wieloletni profesor Politechniki Gdańskiej, bojownik polskiego ruchu oporu (ZWM/AL), powstaniec warszawski, oficer Marynarki Wojennej; Jacek Smagowicz (1943-2022) – działacz opozycji antykomunistycznej oraz NSZZ „Solidarność”; Robert Wall (1939-2022) – amerykański aktor specjalizujący się w sztukach walki, odtwórca roli O'Hary w „Wejściu smoka”.LUTY 2022Roman Kostrzewski (1960-2022) – muzyk, wokalista i autor tekstów, jeden z ojców chrzestnych polskiego heavy metalu. Najbardziej znany jako wieloletni wokalista zespołu Kat (w latach 1981-2004). Współzałożyciel grup Alkatraz (2000-2002) oraz Kat & Roman Kostrzewski (2004-2022). Kostrzewski stał się jednym z najbardziej rozpoznawanych wokalistów polskiego metalu, duża w tym zasługa jego kontrowersyjnych tekstów, ale też charakterystycznego głosu i sposobu śpiewania (m.in. częste użycie kontrapuntku). Był członkiem Akademii Fonograficznej ZPAV. W październiku radni Rady Miejskiej w Bytomiu podjęli uchwałę o nadaniu skwerowi przy ul. Parkowej imienia Romana Kostrzewskiego.Daniel Passent (1938-2022) – dziennikarz i publicysta, także pisarz, tłumacz, satyryk i dyplomata. Publicysta dołączył do zespołu „Polityki” w 1959 r. Publikował felietony poświęcone sprawom politycznym, społecznym, gospodarczym, międzynarodowym, a także kulturalnym. W 1961 r. z pomocą niemieckiego antyfaszysty Thomasa Harlana zdobył dzienniki Adolfa Eichmanna, które „Polityka” opublikowała jako jeden z dwóch tytułów na świecie. Był także korespondentem tygodnika podczas wojny wietnamskiej W latach 1997-2002 ambasador RP w Chile. W 1961 r. Daniel Passent został pozyskany do współpracy przez Służbę Bezpieczeństwa jako Kontakt Poufny o pseudonimie „Daniel” a następnie „John”. Pozyskanie miało nastąpić na zasadzie dobrowolności. W tym okresie dziennikarz miał przekazywać SB informacje na temat znanych mu amerykańskich dyplomatów. Miał też przekazywać SB informacje również na temat osób ze świata kultury, m.in. Zygmunta Kałużyńskiego.Zmarli również między innymi: Jon Zazula (1952-2022) – amerykański producent muzyczny i biznesmen branży muzycznej, Po przesłuchaniu nagrania demo Metalliki wydał pierwszą płytę grupy „Kill ’Em All”; Wolfgang Schwanitz (1930-2022) – wschodnioniemiecki polityk, generał porucznik Stasi, wiceminister bezpieczeństwa państwowego NRD (1986-89), kierownik Urzędu Bezpieczeństwa Narodowego NRD w randze ministra (1989); Abu Ibrahim al-Haszimi al-Kuraszi (1976-2022) – iracki salafita turkmeńskiego pochodzenia i drugi kalif Państwa Islamskiego; Jerzy Osiatyński (1941-2022) – ekonomista i polityk, profesor nauk ekonomicznych, poseł na Sejm X, I, II i III kadencji, minister finansów (1992-93); Zbigniew Namysłowski (1939-2022) – saksofonista jazzowy, kompozytor i aranżer. Współpracował m.in. z Krzysztofem Komedą, Czesławem Niemenem, Michałem Urbaniakiem, uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”; Ian McDonald (1946-2022) - brytyjski muzyk, kompozytor, producent muzyczny oraz multiinstrumentalista, były członek grupy King Crimson; Jerzy Kruppé (1931-2022) - powstaniec warszawski w szeregach Armii Krajowej, po wojnie archeolog i historyk. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizujący się w archeologii i kulturze materialnej późnego średniowiecza i czasów nowożytnych oraz archeologii średniowiecznej Polski; Stefan Żywotko (1920-2022) – piłkarz grający na pozycji obrońcy lub pomocnika i trener piłkarski. Jest najbardziej utytułowanym polskim szkoleniowcem zagranicą; Ivan Reitman (1946-2022) – kanadyjski reżyser, aktor i producent filmowy pochodzenia żydowskiego, urodzony na terenie dzisiejszej Słowacji. Znany z takich filmów jak: „Pogromcy duchów”, „Pogromcy duchów II”; Józef Zapędzki (1929-2022) – żołnierz i strzelec sportowy, dwukrotny mistrz olimpijski w strzelaniu z pistoletu szybkostrzelnego, podpułkownik Wojska Polskiego; Paweł Juszczenko (1944-2022) - gitarzysta, członek zespołu Niebiesko-Czarni; Zdzisław Podkański (1949-2022) – w latach 1994-96 wiceminister, następnie do 1997 r. minister kultury i sztuki, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej II, III i IV kadencji, od 2004 do 2009 r. poseł do Parlamentu Europejskiego VI kadencji; Witold Paszt (1953-2022) – ceniony piosenkarz, założyciel i wokalista zespołu Vox; Gary Brooker (1945-2022) – brytyjski wokalista, kompozytor i klawiszowiec. Brooker znany jest z występów głównie w grupie Procol Harum; Ołeksandr Oksanczenko (1968-2022) – ukraiński pilot, Bohater Ukrainy; Magomied Tuszajew (1986-2022) – czeczeński generał, dowódca 141. Pułku Zmotoryzowanego Gwardii Narodowej Czeczenii podczas inwazji na Ukrainę; Andriej Suchowiecki (1974-2022) – rosyjski wojskowy, generał major. Zginął podczas inwazji na Ukrainę.MARZEC 2022Marian Zembala (1950-2022) – jeden z najwybitniejszych polskich kardiochirurgów. Współpracował z prof. Zbigniewem Religą. Był przez lata dyrektorem Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Uczestniczył w pierwszej udanej transplantacji serca. W 1997 r. jako pierwszy w Polsce wykonał transplantację pojedynczego płuca. W 2001 r. jako pierwszy w Polsce przeszczepił choremu płucoserce, dokonał także zabiegu wszczepienia by-passów 103-letniej pacjentce. W latach 2015-16 był ministrem zdrowia, po wyborach w 2015 r. został posłem z ramienia PO. „Jego odejście jest wielką stratą dla nas wszystkich. Odszedł od nas człowiek o wielkim sercu i wybitny Polak, lekarz – nie waham się tego powiedzieć – światowego formatu, którego nazwisko było i pozostanie znane także poza granicami kraju” – napisał o zmarłym premier Mateusz Morawiecki.Madeleine Albright (1937-2022) – amerykańska dyplomatka i polityk pochodzenia czesko-żydowskiego. Urodzona w Pradze jako Marie Jana Korbelova była 64. sekretarzem stanu USA, była pierwszą kobietą na tym stanowisku, pracowała w gabinecie Billa Clintona w latach 1997-2001. „Madeleine Albright należała do grona architektów jednej z najodważniejszych decyzji w historii NATO. Także dzięki Niej Sojusz otworzył się na państwa zza żelaznej kurtyny. Polacy zawsze będą pamiętali o Jej zasługach dla naszego bezpieczeństwa. Niech spoczywa w Pokoju. RIP” – napisał prezydent Andrzej Duda.Zmarli również między innymi: Andrzej Łągwa (1944-2022) – aktor filmowy i teatralny; Jewhenij Zwonok (1999-2022) – ukraiński kick-boxer, zginął w trakcie rosyjskiego bombardowania Czernihowa; Merkorios (1938-2022) – patriarcha Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego; Mitch Ryan (1934-2022) – amerykański aktor charakterystyczny; Tadeusz Borowski (1941-2022) - aktor i lektor, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski; Witalij Gierasimow (1977-2022) – rosyjski generał major, dowódca 15 Samodzielnej Brygady Zmechanizowanej i szef sztabu 41 Armii; Henryk Renk (1930-2022) – oceanolog, prof. dr hab., w swoich badaniach zajmował się produkcją pierwotną i produktywnością biologiczną na obszarze Morza Bałtyckiego; Zofia Gołubiew (1942-2022) - historyk sztuki, muzealnik, w latach 2000-2015 dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie; Jürgen Grabowski (1944-2022) – niemiecki piłkarz, w latach 1966-74 reprezentant Niemiec, złoty medalista mistrzostw Europy 1972 i mistrzostw świata 1974, uczestnik mstrzostw świata 1966 i 1970; Mario Terán (1941-2022) – sierżant boliwijskiej armii, który jako młody człowiek wykonał egzekucję na Ernesto „Che” Guevarze; Andriej Kolesnikow (1977-2022) – rosyjski generał major zabity podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę; Rupiah Banda (1937-2022) – prezydent Zambii w latach 2008-11; Karl Offmann (1940-2022) – prezydent Mauritiusa w latach 2002-2003; Stepan Tarabałka (1993-2002) - pilot Ukraińskich Sił Powietrznych, który miał strącić wiele rosyjskich samolotów; Paweł Kwiek (1951-2022) – artysta współczesny, fotograf, operator filmowy, realizator światła; William Hurt (1950-2022) – amerykański aktor i producent filmowy. Zdobywca Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego w „Pocałunku kobiety pająka” (1985); Ryszard Witkowski (1926-2022) – pilot doświadczalny, instruktor lotniczy, autor i tłumacz, w czasie II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej i autor konspiracyjnych zdjęć, odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim OOP i medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata; Józef Caban (1915-2022) – rolnik, działacz narodowy, porucznik Wojska Polskiego, kombatant II wojny światowej, weteran kampanii wrześniowej; uczestnik bitwy pod Mławą i obrony Warszawy, żołnierz Armii Krajowej; Stefan Jurga (1946-2022) – fizyk, profesor, w latach 1996–2002 rektor UAM, w latach 2005-2006 podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki, w latach 2006-2007 sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Włodzimierz Nowak (1942-2022) – aktor teatralny i filmowy, zapamiętany jako recytator wiersza podczas uroczystego wręczania paszportów w filmie „Miś”; Emil Czeczko (1996-2022) – żołnierz w stopniu starszego szeregowego, który zdezerterował do Białorusi, po ucieczce odegrał epizodyczną rolę propagandową dla reżimu Łukaszenki; Borys Romanczenko (1926-2022) – ukraiński aktywista, ocalony z Holocaustu, ofiara rosyjskiej agresji na Ukrainę; Shahabuddin Ahmed (1930-2022) – dwukrotny prezydent Bangladeszu (1990-91 i 1996-2001); Jan Pieszko (1942-2022) – piłkarz i trener, mistrz Polski z Legią Warszawa; Edmund Piszcz (1929-2022) - arcybiskup metropolita warmiński (1992-2006); Taylor Hawkins (1972-2022) – amerykański muzyk, perkusista zespołu Foo Fighters; Ayaz Mütəllibov (1938-2022) – premier Azerbejdżańskiej SRR (1989-1990), I sekretarz Komunistycznej Partii Azerbejdżanu (1990-1991), prezydent Azerbejdżanu (1991-1992, 1992); Egon Franke (1935-2022) – szermierz pochodzenia niemieckiego, mistrz olimpijski z Tokio we florecie (1964); Marek Pasionek (1961-2022) – prawnik, w latach 2016-22 zastępca Prokuratora Generalnego; Czesław Muszalski (1929-2022) – dyplomata, ambasador RP w Indonezji (1984-87).KWIECIEŃ 2022Władimir Żyrinowski (1946-2022) – rosyjski polityk, lider nacjonalistycznej, prokremlowskiej Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji. Był znany z prowokacyjnych, antyzachodnich i nacjonalistycznych opinii oraz wystąpień, które przez ponad trzy dekady zapewniały mu popularność w Rosji. Wielokrotnie groził użyciem broni jądrowej przeciwko różnym krajom, odebraniem Stanom Zjednoczonym Alaski i rozszerzaniem granic Rosji aż do miejsca, w którym rosyjscy żołnierze mogliby „myć buty w ciepłych wodach Oceanu Indyjskiego”. Domagał się odbudowy Imperium Rosyjskiego. Proponował nadanie prezydentowi Władimirowi Putinowi tytułu „najwyższego władcy”. Polsce, Węgrom i Rumunii proponował, by włączyły się do rozbioru Ukrainy.Ludwik Dorn (1954-2022) – Działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL, między innymi KOR. Był wielokrotnie bity przez komunistyczną bezpiekę. W latach 1997-2015 poseł na Sejm III, IV, V, VI i VII kadencji, współzałożyciel partii Prawo i Sprawiedliwość i jej wiceprezes w latach 2001-07, w latach 2005-07 wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, w 2007 r. marszałek Sejmu V kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego. Jarosław Kaczyński podkreślił, że „Ludwik Dorn był człowiekiem wybitnie zdolnym”. – Odszedł człowiek, który miał bardzo dobry życiorys – mówił prezes PiS.Jack Higgins (1929-2022) – urodzony jako Harry Patterson, brytyjski pisarz, autor cieszących się popularnością powieści sensacyjno-przygodowych z okresu II wojny światowej i zimnej wojny, łączących w wartkiej akcji zapis autentycznych wydarzeń z fikcją literacką. Międzynarodowe uznanie przyniosła mu powieść „Orzeł wylądował”, został cenionym pisarzem. Od tego czasu napisał około 85 powieści, które sprzedano w blisko 250 milionach egzemplarzy i przetłumaczono na 55 języków. Poza tym jego powieści doczekały się licznych ekranizacji kinowych i telewizyjnych.Andrzej Korzyński (1940-2022) – legendarny kompozytor, aranżer i pianista, członek Polskiej Akademii Filmowej. Był autorem muzyki do filmów i musicali, prowadził Radiowe Studio „Rytm”. Przez lata współpracował z reżyserem Andrzejem Żuławskim, dla którego skomponował ścieżki dźwiękowe do filmów „Pieśń triumfującej miłości”, „Trzecia część nocy”, „Na srebrnym globie”, „Opętanie” czy „Kosmos”. Stworzył również muzykę do filmu „Człowiek z żelaza” Andrzeja Wajdy i „Akademia pana Kleksa” Krzysztofa Gradowskiego. Korzyński był twórcą popularnej w latach 80. postaci Franka Kimono, w którą wcielał się aktor Piotr Fronczewski. Napisał też słowa do hitu „Mydełko Fa” – jednego z pierwszych polskich przebojów disco polo. W 2017 r. został odznaczony przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.Zmarli również między innymi: Edward Jezierski (1948-2022) – polski specjalista w dziedzinie automatyce i robotyce, profesor Politechniki Łódzkiej; C.W. McCall (1928-2022) – amerykański autor reklam, muzyk country; Jolanta Lothe (1942-2022) – aktorka filmowa, serialowa i teatralna, występowała między innymi w Teatrze Narodowym, otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”; Jan Pilch (1956-2022) – polski perkusista, profesor sztuk muzycznych, prorektor ds. studenckich i ds. kształcenia Akademii Muzycznej w Krakowie; Andrzej Zygmunt (1945-2022) – piłkarz, obrońca, dwukrotny mistrz Polski i dwukrotny zdobywca Pucharu Polski z Legią Warszawa, rozegrał jeden mecz w reprezentacji Polski; Bjarni Tryggvason (1945-2022) – kanadyjski astronauta pochodzenia islandzkiego, Od 7 do 19 sierpnia 1997 jako specjalista ładunku uczestniczył w misji STS-85; Stanisław Kowalski (1910-2022) – lekkoatleta amator, superstulatek, najstarszy w historii mężczyzna w Polsce; David McKee (1935-2022) – brytyjski pisarz i ilustrator, twórca literatury dziecięcej; ilustrował m.in. książki o Misiu Paddingtonie; Anna Marchlewska-Koj (1938-2022) – biolog, specjalistka z zakresu genetyki i endokrynologii, wykładowczyni Uniwersytetu Jagiellońskiego; Mimi Reinhardt (1915-2022) – austriacko-żydowska sekretarka Oskara Schindlera; Henryk Ratyna (1926-2022) – działacz podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej oraz powojenny działacz kombatancki, podpułkownik WP w stanie spoczynku, kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari; Freddy Rincón (1966-2022) – kolumbijski piłkarz, grający na pozycji ofensywnego pomocnika m.in. w Realu Madryt; Wojciech Kopczyński (1946-2022) – fizyk teoretyk, badacz teorii względności i grawitacji, kosmolog, profesor nauk fizycznych, pracownik Uniwersytetu Warszawskiego; Joachim Streich (1951-2022) – wschodnioniemiecki piłkarz, występujący na pozycji napastnika, rekordzista pod względem liczby rozegranych meczów i strzelonych goli dla wschodnioniemieckiej drużyny narodowej; Daniel Simson (1942-2022) – matematyk, specjalizujący się w algebrze i teorii kategorii, pracownik Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; Kane Tanaka (1903-2022) – japońska superstulatka, była najstarszą osobą w historii Azji i drugą pod względem wieku w historii za Francuzką Jeanne Calment (1875-1997); Andrzej Siezieniewski (1951-2022) – dziennikarz radiowy, w latach 2002-06 i 2011-16 prezes zarządu Polskiego Radia; Mwai Kibaki (1931-2022) – kenijski polityk, prezydent Kenii (2002-13); Feliks Kiryk (1933-2022) – historyk mediewista, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, rektor tej uczelni; Zygmunt Głuszek (1928-2022) – dziennikarz i działacz sportowy, uczestnik Powstania Warszawskiego; Jan Mizerski (1928-2022) – polsko-szwedzki architekt, uczestnik Powstania Warszawskiego; Klaus Schulze (1947-2022) – niemiecki muzyk, jeden z prekursorów rocka elektronicznego, jednego z nurtów muzyki elektronicznej, członek m.in. zespołu Tangerine Dream; Marek Goliszewski (1952-2022) – ekonomista, dziennikarz i działacz gospodarczy, założyciel i prezes Business Centre Club.MAJ 2022Jerzy Trela (1942-2022) – wybitny aktor teatralny i filmowy. Stworzył wiele znakomitych kreacji teatralnych między innymi w „Dziadach”, „Wyzwoleniu” i „Hamlecie”, zagrał w ponad 70 filmach oraz w 140 spektaklach Teatru Telewizji, w tym w „Kolacji na cztery ręce”. Po mistrzowsku budował różnorodne role, wykorzystując charakterystyczny, lekko zachrypnięty głos i, jak sam przyznawał, „tak zwane warunki”, czyli wygląd zewnętrzny. Z dużego ekranu widzowie pamiętają go między innymi w roli Sztygara Greli w „Magnacie” Filipa Bajona, Pana Bronka w filmie „Trzy kolory. Biały” Krzysztofa Kieślowskiego, przywódcy strajku w kopalni Wujek w filmie „Śmierć jak kromka chleba” Kazimierza Kutza, czy Podkomorzego w „Panu Tadeuszu” Andrzeja Wajdy. Jerzy Trela był wykładowcą na PWST w Krakowie, w latach 1984-90 był rektorem tej uczelni. „Odszedł jeden z najwybitniejszych artystów współczesnego teatru polskiego, znakomity aktor i pedagog, twórca wielu pamiętnych i niesłychanie różnorodnych kreacji scenicznych, filmowych, telewizyjnych i radiowych, a wreszcie – wspaniały mistrz i wychowawca kilku pokoleń studentów krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych oraz jej rektor. A zarazem odszedł człowiek szlachetny, o wielkiej erudycji i kulturze literackiej oraz stałych przekonaniach artystycznych, którym był zawsze wierny, niezależnie od ceny tej wierności” – napisał prezydent Andrzej Duda. Vangelis (1943-2022) – Evangelos Odysseas Papathanassiou, grecki muzyk, kompozytor, twórca muzyki elektronicznej oraz filmowej m.in. do obrazów „Rydwany ognia” (Oscar), „Łowca androidów”, „1492: Wyprawa do raju”, „Gorzkie gody”. Nie nauczył się czytać ani zapisywać nut, jak sam przyznał – nie chciał. Jego proces twórczy polegał przede wszystkim na improwizacji. Tworzył monumentalne utwory angażujące chór i orkiestrę symfoniczną, kompozycje klasyczne i awangardowe. Celował w muzyce elektronicznej. – Dźwięki elektroniczne są tak samo naturalne. Są nawet bliższe dźwięków wszechświata, bo przecież cały wszechświat to elektryczność. To fale – wyjaśniał w jednym z wywiadówRay Liotta (1954-2022) – amerykański aktor. Sławę przyniosła mu rola Henry'ego Hilla w nakręconych w 1990 r. „Chłopcach z ferajny” Martina Scorsese. Na swoim koncie ma również role w takich produkcjach jak „Copland”, „Operacja słoń”, „Muppety w komosie”, „Sin City: Damulka warta grzechu” i „Wszyscy święci New Jersey”. Słynął ze starannego dobierania ról i przygotowywania się do nich, grywał w najwyżej dwu filmach rocznie. Koncentrował się na rolach twardych i groźnych facetów, ale tworzył też role dramatyczne i komediowe.Andy Fletcher (1961-2022) – brytyjski muzyk, współzałożyciel grupy Depeche Mode, grał w nim na instrumentach klawiszowych i gitarze basowej. Uchodził za najspokojniejszego członka kultowego zespołu. „Fletch miał złote serce i był zawsze na miejscu, kiedy trzeba było wsparcia w potrzebie, rozmowy, śmiechu czy zimnego piwa. Sercem jesteśmy z jego rodziną i prosimy o uszanowanie jej prywatności w tym trudnym czasie” – przekazali pozostali członkowie Depeche Mode w oświadczeniu.Zmarli również między innymi: Monika Hamanowa (1925-2022) – historyk prawa, wieloletni pracownik IH PAN; Stanisłau Szuszkiewicz (1934-2022) – radziecki i białoruski naukowiec i polityk białorusko-polskiego pochodzenia; uczony w dziedzinie radiofizyki, pierwszy przywódca niepodległej Białorusi; Tony Brooks (1932-2022) – brytyjski kierowca wyścigowy. W 1955 r. zadebiutował w Formule 1 w barwach teamu Connaught, w barwach której wygrał Grand Prix w Syrakuzach; Mirosław Pietrewicz (1941-2022) – polityk i ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, minister skarbu i wicepremier w latach 1996-97; Zbigniew Kowal (1928-2022) – profesor nauk technicznych, specjalizujący się w konstrukcjach metalowych, bezpieczeństwie i niezawodności oraz teorii konstrukcji, rektor Politechniki Świętokrzyskiej; Mickey Gilley (1936-2022) – amerykański muzyk i piosenkarz country; Fred Ward (1942-2022) – amerykański aktor, producent filmowy i model, zagrał między innymi rolę Remo Williamsa w filmie „Remo Williams” oraz Johna Anglina w „Ucieczce z Alcatraz”; Waldemar Paruch (1964-2022) – politolog, nauczyciel akademicki oraz polityk, profesor nauk społecznych, profesor Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, szef Centrum Analiz Strategicznych (2018-2019); Josef Abrham (1939-2022) – czeski aktor zapamiętany z roli dr. Blażeja w szpitalu „Szpital na peryferiach” czy sympatycznego oszusta Vrany z filmu „Kelner, płacić!”; Inge Viett (1944-2022) – niemiecka skrajnie lewicowa terrorystka, działaczka „Ruchu 2 Czerwca” i RAF; Dawyd Żwanija (1967-2022) – ukraiński polityk i przedsiębiorca gruzińskiego pochodzenia, deputowany i minister, zginął podczas rosyjskiego ostrzału w obwodzie zaporoskim; Bob Lanier (1948-2022) – amerykański korzykarz, jeden z lepszych centrów lat 70. w NBA, członek Koszykarskiej Galerii Sław im. Jamesa Naismitha; Łeonid Krawczuk (1934-2022) – ukraiński polityk i działacz komunistyczny, prezydent Ukrainy (1991-1994); Mieczysław Kluge (1927-2022) – działacz konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej, uczestnik Powstania Warszawskiego; Maryna Miklaszewska (1947-2022) – bohemistka, dziennikarka, pisarka, działaczka opozycji niepodległościowej; Ignacy Gogolewski (1931-2022) – aktor teatralny i filmowy, reżyser, scenarzysta, zapamiętany między innymi dzięki roli Antka Boryny w serialu „Chłopi”; Dominik Jokiel (1978-2022) – gitarzysta heavymetalowy. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV, członek grup Aion i Turbo; Rosemary Radford Ruether (1936-2022) – amerykańska pisarka, teolożka feministyczna i feministka; Maja Lidia Kossakowska (1972-2022) – pisarka fantastyki i dziennikarka, z wykształcenia archeolog. Była nazywana pierwszą damą polskiej fantastyki; Stanisław Salmonowicz (1931-2022) – historyk prawa i administracji specjalizujący się w historii nowożytnej, profesor nauk prawnych; członek PAN; Alan White (1949-2022) – brytyjski perkusista grający w zespole Yes w latach 1972-2022; Angelo Sodano (1927-2022) – włoski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii i prawa kanonicznego, kardynał, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej w latach 1991-2006; Maria Mirecka-Loryś (1916-2022) – działaczka narodowa; Jolanta Kolczyńska (1928-2022) – żołnierz AK, uczestniczka Powstania Warszawskiego, członek Zarządu Związku Powstańców Warszawskich; Dave Smith (1950-2022) – amerykański inżynier, współtwórca systemu MIDI.CZERWIEC 2022Zmarli między innymi: Tadeusz Tomasiński (1923-2022) – ksiądz pallotyn, uczestnik powstania warszawskiego (pseudonim „Kokoszka”), od 1953 r. mieszkał i pracował we Francji; Gilberto Rodríguez Orejuela (1939-2022) – kolumbijski baron narkotykowy, który przewodził kartelowi z Cali; Andrzej Tomecki (1932-2022) – aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, łącznik AK w czasie powstania warszawskiego; Mirosława Błaszczak-Wacławik (1951-2022) – historyk filozofii, działaczka opozycji w okresie PRL; Ann Turner Cook (1926-2022) – amerykańska nauczycielka i pisarka, jej niemowlęcy portret posłużył jako logo koncernu Gerber; Bolesław Tejkowski (1933-2022) – socjolog, inżynier, nauczyciel akademicki, polityk nacjonalistyczny, przewodniczący Polskiej Wspólnoty Narodowej; Dmitrij Kowtun (1965-2022) – rosyjski przedsiębiorca i funkcjonariusz Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (KGB), domniemany zabójca Aleksandra Litwinienki; Alec John Such (1951-2022) – amerykański muzyk rockowy, w latach 1983-94 oraz od 2018 r. był gitarzystą basowym i wokalistą wspomagającym w zespole Bon Jovi; Walerij Riumin (1939-2022) – radziecki inżynier i kosmonauta, Lotnik Kosmonauta ZSRR; Karol Maria Wirtemberski (1936-2022) – głowa rodziny królewskiej Wirtembergów, pretendent do tronu Wirtembergii (od 1975); Aleksander Kosowski (1997-2022) – raper posługujący się pseudonimem Big Scythe, syn byłego piłkarza reprezentacji Polski Kamila Kosowskiego; Marco Luzzago (1950-2022) – włoski lekarz i przedsiębiorca, Wielki Komandor Zakonu Maltańskiego (2019-22) i Tymczasowy Namiestnik Zakonu Maltańskiego (2020–2022); Julee Cruise (1956-2022) – amerykańska piosenkarka i aktorka, zasłynęła z tematu muzycznego do serialu telewizyjnego „Miasteczko Twin Peaks”. Była współpracownicą kompozytora Angelo Badalamentiego; Philip Baker Hall (1931-2022) – amerykański aktor charakterystyczny. Znany ze współpracy z Robertem Altmanem i Paulem Thomasem Andersonem; Ondrej Rigo (1955-2022) – słowacki seryjny morderca, zwany Międzynarodowym Mordercą lub Skarpetkowym Mordercą. W latach 1990-92 zamordował dziewięć osób (żaden seryjny słowacki morderca nie zabił tylu osób); Jerzy Jackl (1933-2022) – historyk literatury i teatrolog, członek opozycji demokratycznej w PRL; Brett Tuggle (1951-2022) – amerykański muzyk, klawiszowiec m.in. zespołu Fleetwood Mac; Kazimierz Obsadny (1948-2022) – polityk, samorządowiec, przedsiębiorca, związkowiec, działacz opozycji w czasach PRL; Józef Walaszczyk (1919-2022) – przedsiębiorca, „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, działacz polskiego ruchu oporu, który podczas II wojny światowej uratował 53 Żydów; Tadeusz Gołębiewski (1943-2022) – przedsiębiorca, założyciel sieci hoteli Gołębiewski; Jurij Szatunow (1973-2022) - rosyjski piosenkarz, wokalista zespołu Łaskowyj Maj, z którym wylansował hit „Biełyje rozy”; Jerzy Kopa (1943-2022) – piłkarz, trener, menedżer i działacz piłkarski; Margaret Keane (1927-2022) - amerykańska artystka malarka, autorka portretów ludzi (głównie dzieci) z charakterystycznymi „wielkimi oczami”, Tim Burton wyreżyserował film „Wielkie oczy” opowiadający o życiu malarki; Kazimierz Zimny (1935-2022) – lekkoatleta, długodystansowiec, brązowy medalista olimpijski z Rzymu (1960); Hershel W. Williams (1923-2022) – amerykański oficer US Marine Corps, odznaczony Medalem Honoru za udział w bitwie o Iwo Jimę podczas II wojny światowej.LIPIEC 2022Shinzo Abe (1954-2022) – japoński polityk, premier Japonii w latach 2006-07 i 2012-20, najdłużej urzędujący szef japońskiego rządu w historii. Był konserwatystą; jako szef rządu promował zacieśnianie sojuszu z USA i stymulację gospodarczą. Wprowadził politykę monetarną polegającą na zwiększonej radykalnie emisji pieniądza zmierzającą do ożywienia gospodarczego, co jest rzadko stosowaną metodą. Podczas przemówienia na wiecu wyborczym w Narze (sam nie kandydował, ale wspierał kampanię rządzącej Partii Liberalno-Demokratycznej), został postrzelony i zmarł w wyniku odniesionych obrażeń.Bill Russell (1934-2022) – amerykański koszykarz. Jeden z najwybitniejszych koszykarzy w historii NBA. Najbardziej utytułowany zawodnik w historii ligi, jako jedyny zdobył aż 11 tytułów mistrzowskich, z czego dwa w roli grającego trenera. Przez całą karierę był związany z Boston Celtics. Pięciokrotnie zostawał wybierany Najbardziej Wartościowym Zawodnikiem (MVP) ligi. Do legendy przeszła jego rywalizacja z innym centrem, Wiltem Chamberlainem, z którym przegrywał jeżeli chodzi o statystyki indywidualne, ale górował jeżeli chodzi o liczbę mistrzowskich pierścieni. Russell, był sportowcem wszechstronnie uzdolnionym. Biegał 400 m w czasie poniżej 49 sekund, skakał w dal ponad siedem metrów, a wzwyż – 206 cm, będąc kandydatem do olimpijskiego startu w tej konkurencji. W 1975 r. został uhonorowany członkostwem w Basketball Hall of Fame.Zmarli również między innymi: Marek Rapacki (1938-2022) – dziennikarz prasowy, działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL; Andy Goram (1964-2022) – szkocki piłkarz, w 2001 r. wybrany przez kibiców Rangers najlepszym bramkarzem klubu wszech czasów, zagrał 43 mecze w reprezentacji; Peter Brook (1925-2022) – brytyjski reżyser teatralny, filmowy oraz operowy, jeden z najważniejszych twórców teatralnych XX wieku; Robert Curl (1933) – amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla; Janusz Kupcewicz (1955-2022) – piłkarz grający na pozycji pomocnika, trener i samorządowiec, brązowy medalista mistrzostw świata w 1982 r.; James Caan (1940-2022) – amerykański aktor, reżyser i kaskader, wielokrotnie nominowany do Oscara, zasłynął rolą Santino Sonny’ego Corleone w filmie „Ojciec Chrzestny” Francisa Forda Coppoli; José Eduardo dos Santos (1942-2022) – angolski polityk, prezydent Angoli (1979-2017); Stefan Wilkanowicz (1924-2022) – publicysta, dziennikarz, działacz katolicki, był autorem tekstu, na podstawie którego Tadeusz Mazowiecki opracował preambułę do Konstytucji RP z 1997 r.; Stanisław Sierawski (1915-2022) – uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Armii Krajowej i uczestnik powstania warszawskiego, pułkownik WP w stanie spoczynku; Leszek Zabłocki (1924-2022) – weteran II wojny światowej, więzień Pawiaka i trzech obozów koncentracyjnych; Anna Jakubowska (1927-2022) – działaczka kombatancka i społeczna, uczestniczka powstania warszawskiego; Ivana Trump (1949-2022) – czesko-amerykańska biznesmenka, pisarka i modelka. W latach 1977-92 była małżonką miliardera Donalda Trumpa; Jadwiga Piątkowska-Witkowska (1933-2022) – dziennikarka i spikerka telewizyjna związana z TVP; Andrzej Jucewicz (1932-2022) – dziennikarz i działacz sportowy, redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego” (1970–1976); Herbert W. Franke (1927-2022) - austriacki naukowiec i pisarz s-f; Maria Łabor-Soroka (1932-2022) – prawnik, sędzia zawodowy, notariusz oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego w latach 1986–1993; Uwe Seeler (1936-2022) – niemiecki piłkarz, występował na pozycji napastnika. Legenda niemieckiej piłki i Hamburger SV. Wieloletni kapitan reprezentacji Niemiec i hamburskiego zespołu; Dariusz Tkaczyk, Piotr Półtorak – muzycy punkrockowi występujący w zespole The Analogs; Nichelle Nichols (1932-2022) – amerykańska aktorka i wokalistka. Największą sławę przyniosła jej rola Nyoty Uhury w serialu „Star Trek”; John Steiner (1931-2022) – brytyjski aktor aktor charakterystyczny; Ajman az-Zawahiri (1951-2022) – egipski terrorysta, szef Al-Kaidy, następca Osamy bin Ladina, którego był wcześniej prawą ręką; Fidel Ramos (1928-2022) – polityk i wojskowy filipiński, prezydent Filipin (1992-98).SIERPIEŃ 2022Michaił Gorbaczow (1931-2022) – rosyjski polityk, sekretarz generalny KPZR (1985-91), prezydent ZSRR (1990-91). Z jego inicjatywy rozpoczęła się trwająca w latach 1985-91 próba wielostronnych reform w państwie, znana jako „pieriestrojka” – przebudowa, co było między innymi efektem przemian wolnościowych i ruchu „Solidarności” w Polsce. Gorbaczow chciał ratować komunistyczny reżim w Moskwie, ale ostatecznie doprowadził do jego upadku. W 1990 r. został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.Olivia Newton-John (1948-2022) – australijsko-brytyjska piosenkarka, autorka tekstów piosenek, aktorka i businesswoman. Światową sławę zdobyła dzięki głównej roli w musicalu „Grease” (zaśpiewała m.in. przebojowy numer „Summer Nights”), w którym zagrała obok Johna Travolty. Innym ważnym filmem w jej karierze był musical fantasy „Xanadu”. Otrzymała cztery Nagrody Grammy.Zmarli również między innymi: Jerzy Kołodziejczak (1935-2022) – fizyk, członek rzeczywisty PAN; Leszek Zaleski (1936-2022) – nauczyciel, astronom, działacz NSZZ „Solidarność” i opozycji demokratycznej w PRL, alpinista; Hans Bangerter (1924-2022) – szwajcarski działacz piłkarski sekretarz generalny UEFA (1960-1989); Czesław Cybulski (1935-2022) – polski trener lekkiej atletyki, specjalizujący się w rzucie młotem; Stanisław Wróbel (1920-2022) – rolnik, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata; David McCullough (1933-2022) – amerykański pisarz i historyk, dwukrotny zdobywca Nagrody Pulitzera; Anatolij Filipczenko (1928-2022) – sowiecki generał major lotnictwa, kosmonauta, uczestnik dwóch lotów kosmicznych; Przemysław Marzec (1970-2022) – dziennikarz i korespondent wojenny, przez lata związany z RMF FM; József Tóth (1851-2022) – węgierski piłkarz występujący na pozycji obrońcy, rozegrał 56 meczów w reprezentacji; Anne Heche (1969-2022) – amerykańska aktorka; Stefan Gierowski (1925-2022) – malarz, abstrakcjonista, członek ZWZ i AK; Steve Grimmett (1959-2022) – brytyjski wokalista heavy metalowy, członek zespołu Grim Reaper; Herbert Mullin (1947-2022) – amerykański seryjny morderca, który w latach 1972-1973 zamordował 13 osób w Kalifornii; Tadeusz Pikulicki (1954-2022) – socjolog, dziennikarz, działacz opozycji demokratycznej w Polsce Ludowej, redaktor naczelny „Gazety Krakowskiej”, przedsiębiorca; Tekla Juniewicz (1906-2022) – superstulatka, od 20 lipca 2017 (do śmierci) najstarsza żyjąca Polka, od 19 kwietnia 2022 (do śmierci) druga pod względem wieku osoba na świecie; Darja Dugina (1992-2022) – rosyjska proputinowska propagandystka, córka prokremlowskiego ideologa Aleksandra Dugina; Margaret Urlich (1965-2022) – nowozelandzka piosenkarka; Piotr Szkudelski (1955-2022) – muzyk, perkusista; wieloletni członek zespołu Perfect; Janusz Ostapiuk (1951-2022) – samorządowiec i urzędnik państwowy, w latach 2014-15 wiceminister środowiska; Bożena Wyrozumska (1933-2022) – historyk, mediewistka, profesor UJ; Grzegorz Jaroszewski (1965-2022) – kolarz przełajowy, dwukrotny medalista przełajowych mistrzostw świata, dziesięciokrotny mistrz Polski, najwybitniejszy Polak w tej dyscyplinie sportu; Irena Morawska (1954-2022) – dziennikarka, reporterka, scenarzystka filmowa; Joe E. Tata (1936-2022) – amerykański aktor znany z roli Nata Bussichio, właściciela i operatora restauracji Peach Pit, w serialu „Beverly Hills, 90210”; Tadeusz Ferenc (1940-2022) – ekonomista, polityk i samorządowiec, poseł na Sejm IV kadencji, w latach 2002-21 prezydent Rzeszowa; Rena Mirecka (1934-2022) – aktorka teatralna, teoretyk teatru, pedagog; Bolko Hochberg von Pless (1936-2022) – niemiecki arystokrata, ksiażę pszczyński, hrabia von Hochberg i baron na Książu; Stefan Arczyński (1916-2022) – fotograf.WRZESIEŃ 2022Elżbieta II (1926-2022) – królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów od 6 lutego 1952 r. (koronowana 2 czerwca 1953 r.) do 8 września 2022 r. Jej panowanie, które trwało 70 lat i 214 dni, jest najdłuższym ze wszystkich brytyjskich monarchów i najdłuższą odnotowaną w historii kobietą głową państwa. Jej panowanie związało się z ostatecznym rozkładem Imperium Brytyjskiego, wobec czego położyła nacisk na wzmocnienie Wspólnoty Narodów. Jako głowa monarchii parlamentarnej, stojąca ponad podziałami politycznymi i niesprawująca władzy osobiście, nie wyrażała osobistych opinii na tematy polityczne, dlatego niewiele wiadomo o jej poglądach politycznych, a te poznało jedynie kilku zaufanych szefów rządu. W marcu 1996 r. gościła w Polsce i wygłosiła przemówienie w Sejmie.Franciszek Pieczka (1928-2022) – wybitny aktor filmowy, serialowy i teatralny. Nie byłoby fenomenu serialu „Czterej pancerni i pies”, gdyby nie zagrał w nim genialny Franciszek Pieczka. Dla jednych pozostanie fantastycznym Gustlikiem, dla innych będzie niepozbawionym lojalności łotrem Kiemliczem z „Potopu”, świętym Piotrem z „Quo Vadis”, Dziadem z „Konopielki” lub Jańciem Wodnikiem. Młodsza widownia zapamięta go jako Stacha Japycza – stałego bywalca ławeczki w „Ranczu”. Kawaler Orderu Orła Białego. – To pożegnanie człowieka, którego życie było życiem człowieka wzorcowym. Człowieka niezwykle porządnego, człowieka niezwykle rzetelnego, człowieka niezwykle ludzkiego. Życzliwego ludziom. Człowieka dobrego, a zarazem szlachetnego w wielu tego słowa znaczeniach – powiedział prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości pogrzebowych Franciszka Pieczki.Zmarli również między innymi: Jacek Arct (1939-2022) - inżynier, chemik i nauczyciel akademicki, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL, nestor polskiej kosmetologii; Piotr Widymski (1926-2022) - ekonomista, żołnierz Armii Krajowej i Szarych Szeregów; Adam Kułach (1965-2022) - politolog, orientalista, dyplomata. Ambasador RP w Arabii Saudyjskiej (2004-2010) oraz Unii Europejskiej w Arabii Saudyjskiej (2012-2016) i w Dżibuti (2016-2019); Stefan Karol Kozłowski (1938-2022) - archeolog; Maria Warzyńska (1952-2022) - piosenkarka; Frank Drake (1930-2022) - amerykański astronom i astrofizyk, założyciel Search for Extraterrestrial Intelligence (SETI) i twórca równania Drake’a; Stanisław Mandykowski (1919-2022) - żołnierz Armii Krajowej, weteran II wojny światowej, działacz kombatancki; Edward Hulewicz (1937-2022) - piosenkarz estradowy, kompozytor, autor tekstów, dziennikarz muzyczny, założyciel zespołu Tarpany, a także rysownik i malarz; Kazimierz Mazur (1948-2022) - aktor filmowy, teatralny i dubbingowy; Marsha Hunt (1917-2022) - amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna; gwiazda kina z przełomu lat 30. i 40. W okresie maccartyzmu umieszczona na tzw. czarnej liście Hollywood, co doprowadziło w efekcie do załamania jej aktorskiej kariery; Jean-Luc Godard (1930-2022) - francuski reżyser, scenarzysta, operator, montażysta, producent i krytyk filmowy, czołowy twórca francuskiej Nowej Fali; Łukasz Jedlewski (1934-2022) - dziennikarz sportowy, m.in. redaktor naczelny dziennika „Przegląd Sportowy” (1976-1990), specjalizował się w koszykówce, zwłaszcza w wydaniu kobiecym, był także członkiem zarządu Polskiego Związku Koszykówki; Jerzy Dziuban (1944-2022) - wiceszef MSWiA w latach 1997-98; Tomasz Wołek (1947-2022) - dziennikarz, publicysta polityczny i komentator sportowy, działacz opozycji w okresie PRL; Edward Mosberg (1926-2022) - polski Żyd ocalony z holokaustu, walczący z zakłamywaniem historii o niemieckich zbrodniach; Hilary Mantel (1952-2022) - brytyjska pisarka, dwukrotna laureatka Nagrody Bookera; Zofia Teliga-Mertens (1926-2022) - agronom, działaczka społeczna i charytatywna, zaangażowana w repatriację polskich rodzin z Kazachstanu. Dama Orderu Orła Białego; Coolio (1963-2022) - Artis Leon Ivey Jr., amerykański raper, kompozytor i aktor, autor hitu „Gangsta’s Paradise”; Mieczysław Gil (1944-2022) - działacz związkowy, opozycjonista w okresie PRL, poseł na Sejm X i I kadencji, senator VIII kadencji; Mahsa Amini (2000-2022) - Iranka, która miała zostać śmiertelnie pobita przez funkcjonariuszy reżimu za to, że nakrycie głowy niedostatecznie zasłaniało jej włosy. Po jej śmierci w kraju wybuchły krwawo tłumione protesty; Ilona Kuśmierska-Kocyłak (1948-2022) - aktorka i reżyser dubbingowy. Najbardziej znana z roli Jadźki Pawlakowej (z domu Kargul) w trylogii filmowej w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego: „Sami swoi”, „Nie ma mocnych” i „Kochaj albo rzuć”.PAŹDZIERNIK 2022Jerzy Urban (1931-2022) – polski dziennikarz, publicysta, satyryk, pisarz i polityk lewicowy. W latach 1981-89 rzecznik prasowy Rady Ministrów PRL, w tym okresie jeden z głównych autorów propagandy państwowej i cenzury. Zasłynął konferencjami prasowymi, podczas których zakłamywał działania komunistycznych służb wobec opozycji, w tym morderstwa na ks. Jerzym Popiełuszce, nazywany „Goebbelsem stanu wojennego”. W latach 1990–2022 redaktor naczelny skandalizującego, antyklerykalnego tygodnika „NIE”.Jerry Lee Lewis (1935-2022) – amerykański piosenkarz, autor tekstów i pianista znany również jako „Killer”. Uważany za jednego z pionierów rockabilly i rock and rolla, tworzył także muzykę country. W początkowym okresie nagrywał dla słynnego wydawnictwa Sun Records. Wkrótce sławę zyskał przebojami: „Whole Lotta Shakin’ Going On”, „Great Balls of fire”, „Breathless” i „High School Confidential”. Ekspresyjny śpiew łączył z olbrzymią dynamiką sceniczną. Został członkiem legendarnego Million Dollar Quartet, do którego należeli także Elvis Presley, Johnny Cash i Carl Perkins. Słynął również z licznych skandali obyczajowych.Zmarli również między innymi: Lech Krzysztof Paprzycki (1947-2022) – prawnik, prezes Izby Karnej Sądu Najwyższego (1999-2016), p.o. prezesa Sądu Najwyższego (2014), poseł na Sejm (1989-1991); Edward Dobrzański (1929-2022) – aktor teatralny i filmowy oraz nauczyciel akademicki, prodziekan, dziekan i prorektor w krakowskiej PWST; Sacheen Littlefeather (1946-2022) – amerykańska aktorka oraz aktywistka na rzecz praw rdzennych Amerykanów; Loretta Lynn (1932-2022) – amerykańska piosenkarka country; Dariusz Ziółkowski (1924-2022) – inżynier, chemik, prof. dr hab., pracował w Instytucie Chemii Fizycznej PAN, żołnierz Armii Krajowej; Phil Read (1939-2022) – brytyjski kierowca motocyklowy. Dwukrotny mistrz świata najwyższej kategorii 500 cm3 w latach 1973-1974; Eileen Ryan (1927-2022) – amerykańska aktorka telewizyjna i filmowa. Matka aktora i reżysera Seana Penna; Angela Lansbury (1925-2022) – amerykańska aktorka filmowa, teatralna, telewizyjna i piosenkarka pochodzenia irlandzko-brytyjskiego, trzykrotnie nominowana do Oscara; Lucious Jackson (1941-2022) – amerykański koszykarz, skrzydłowy, mistrz olimpijski z Tokio (1964) oraz mistrz NBA z Philadelphia 76ers (1967); Robbie Coltrane (1950-2022) – szkocki komik i aktor, znany przede wszystkim z ról Rubeusa Hagrida w cyklu filmów o Harrym Potterze i Valentina Zukovsky’ego w filmach „GoldenEye” i „Świat to za mało”; Lodewijk van den Berg (1932-2022) – amerykańsko-holenderski fizyk i astronauta, specjalista misji STS-51-B; Zdzisław Tobiasz (1926-2022) – aktor teatralny, telewizyjny, radiowy, filmowy i dubbingowy, reżyser teatralny, Stał się rozpoznawalny dzięki roli majora Wołczyka w serialu kryminalnym „07 zgłoś się”; Barbara Kamińska (1962-2022) – piłkarka ręczna, mistrzyni i reprezentantka Polski; Bogusław Gediga (1933-2022) – archeolog, prof. zw. dr hab. Instytutu Archeologii i Etnologii PAN; Stanisław Ciosek (1939-2022) – polityk komunistyczny, ekonomista i dyplomata. Członek Biura Politycznego KC PZPR, minister w rządach PRL, ambasador PRL/RP w ZSRR i Rosji; Krzysztof Talczewski (1959-2022) – reżyser, scenarzysta i producent filmów dokumentalnych; Dietrich Mateschitz (1944-2022) - austriacki miliarder, jeden z założycieli przedsiębiorstwa Red Bull GmbH oraz właściciel dwóch zespołów Formuły 1: Red Bull Racing i Scuderia AlphaTauri; Andrzej Mikołajczak (1946-2022) – klawiszowiec, akordeonista, kompozytor i aranżer występujący w kilku zespołach big-beatu w czasach popularności tego gatunku; Tomasz Wójtowicz (1953-2022) – siatkarz, złoty medalista mistrzostw świata (1974) i igrzysk olimpijskich w Monachium (1976); Ashton Carter (1954-2022) – amerykański polityk. W latach 2015-17 sekretarz obrony USA; Marian Markiewicz (1924-2022) – kapitan Wojska Polskiego, żołnierz Okręgu Nowogródek AK, uczestnik akcji „Burza”, żołnierz niezłomny, torturowany przez komunistyczne służby; D.H. Peligro (1959-2022) – amerykański perkusista rockowy, członek między innymi zespołów Dead Kennedys, Red Hot Chili Peppers i Nailbomb; Lucyna Wiśniewska (1955-2022) – lekarz neurolog, była posłanka PiS.