„Trudno zrozumieć, dlaczego wciąż naliczają nam karę za Izbę Dyscyplinarną”

– Wszystkie trzy elementy związane z orzeczeniem TSUE ws. działalności Izby Dyscyplinarnej zostały wypełnione. Trudno zrozumieć, dlaczego wciąż jest naliczana kara finansowa dotycząca tej Izby – oceniła minister w Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka. Szefowa KE Ursula von der Leyen powiedziała „DGP”, że nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym „nie gwarantuje sędziom możliwości kwestionowania statusu innego sędziego bez ryzyka, że zostaną pociągnięci do odpowiedzialności dyscyplinarnej”.

Von der Leyen powiedziała „DGP”, że aby otrzymać środki z Krajowego Planu Odbudowy, Polska musi wywiązać się z zobowiązań podjętych w celu zreformowania systemu środków dyscyplinarnych. Przyznała, że nowe prawo jest ważnym krokiem, jednak „nowa ustawa nie gwarantuje sędziom możliwości kwestionowania statusu innego sędziego bez ryzyka, że zostaną pociągnięci do odpowiedzialności dyscyplinarnej”.

Von der Leyen podkreśliła, że Polska musi również w pełni zastosować się do postanowienia Trybunału Sprawiedliwości UE, co jeszcze nie nastąpiło.

„W szczególności nie przywrócono do orzekania zawieszonych sędziów i nadal obowiązuje dzienna kara finansowa. Jesteśmy w kontakcie z władzami polskimi w tych kwestiach i zależy nam na znalezieniu rozwiązania” – dodała.

Nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym

15 lipca weszła w życie nowelizacja ustawy o SN autorstwa prezydenta. Zgodnie z nią przestała istnieć Izba Dyscyplinarna, a w jej miejsce powstaje Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Andrzej Duda kierując w lutym projekt do Sejmu podkreślał, że jego celem jest naprawienie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w naszym kraju, a także „danie rządowi narzędzia” do zakończenia sporu z Komisją Europejską i odblokowania Krajowego Planu Odbudowy.

Zmian w SN oczekiwała Komisja Europejska w związku z decyzją TSUE z lipca zeszłego roku. Zobowiązał on Polskę do natychmiastowego zawieszenia przepisów odnoszących się do uprawnień Izby Dyscyplinarnej SN w kwestiach m.in. uchylania immunitetów sędziowskich.

Za niewykonanie tego postanowienia TSUE nałożył później na Polskę karę 1 mln euro dziennie. KE m.in. od zmian w tym zakresie uzależniała akceptację Krajowego Planu Odbudowy i wypłatę Polsce pieniędzy z Funduszu Odbudowy.

Zapytana o słowa szefowej KE Paprocka stwierdziła, że słowa von der Leyen są „mocno zaskakujące”. „Projekt jest znany KE od kilku miesięcy. Doszło do zatwierdzenia KPO, chociaż dokładnie było wiadomo, jaka propozycja była wtedy procedowana w Sejmie. Właściwie w takim kształcie te przepisy zostały uchwalone” – powiedziała.

KPO. Paprocka o bezstronności sądów

Zdaniem Paprockiej „trudno zgodzić się z propozycją von der Leyen”.

„Kwestie związane z bezstronnością i niezawisłością sędziowską to oprócz prawa unijnego przede wszystkim polska konstytucja. A mówi tak, że każdy obywatel, inny uczestnik postępowania przed sądem, to on ma prawo do tego, aby jego sprawa została rozstrzygnięta przez bezstronny i niezawisły sąd. I to strona postępowania powinna o przeprowadzenie czy to testu niezawisłości i bezstronności, czy o wyłączenie sędziego wnioskować” – wyjaśniła.

Według prezydenckiej minister wprowadzenie do polskiego porządku prawnego możliwości wnioskowania o tzw. test bezstronności sędziowskiej przez sędziów byłaby to „formuła niespotykana w żadnym porządku prawnym”.

„Podstawą do tego, by sprawy były rozstrzygane przez taki sąd, czyli bezstronny, niezawisły, są prawa obywatelskie, a nie kwestie związane z testowaniem się wzajemnym przez sędziów (...). Wydaje się, że wprowadzenie takiego postępowania ani nie jest potrzebne, ani nie wynika z konstytucji, ani nie ma takich rozwiązań w innych krajach” – oceniła.

Paprocka odniosła się również do słów von der Leyen, że w Polsce wciąż „nie przywrócono do orzekania zawieszonych sędziów i nadal obowiązuje dzienna kara finansowa”. Zastrzegła, iż trudno jej zrozumieć, dlaczego kara finansowa wciąż jest naliczana. Według niej „wszystkie trzy elementy związane z orzecznictwem TSUE związanym z działalnością Izby Dyscyplinarnej zostały wypełnione”.

„Została zlikwidowana Izba Dyscyplinarna, z mocy prawa przestała działać 15 lipca, w tej chwili trwa procedura konstytuowania się Izby Odpowiedzialności Zawodowej. W ustawie zostały zawarte przepisy dotyczące możliwości wzruszania postanowień i orzeczeń, które zapadły w Izbie Dyscyplinarnej. Wszystkie te, o których mowa była w wyrokach, zostały wykonane” – oceniła.

Paprocka zapewniła, że jest możliwość „dogadania się z Brukselą”. „Administracja rządowa jest w stałym kontakcie z KE, dyskutują te następne założenia. Potrzeba jeszcze chwili czasu” – powiedziała.

W nowelizacji o SN znalazł się także przepis przewidujący w ciągu pół roku od wejścia jej w życie możliwość wznowienia spraw sędziów ukaranych dyscyplinarnie prawomocnymi orzeczeniami Izby Dyscyplinarnej lub tych, którym uchylono immunitety.

Nowela przewiduje „test bezstronności i niezawisłości sędziego”, który ma dać każdemu prawo do rozpatrzenia jego sprawy przez bezstronny i niezawisły sąd. Wniosek o zbadanie wymogów niezawisłości i bezstronności ma mieć prawo złożyć strona lub uczestnik postępowania. Rozwiązanie to nie dotyczy jednak już zapadłych, prawomocnych orzeczeń.

#paprocka #von der leyen #ke #ue #kpo #sąd najwyższy #izba dyscyplinarna