Turów. Jest porozumienie z Czechami ws. Kopalni w Turowie

Sukces rozmów premiera Morawieckiego w Pradze. Premier Mateusz Morawiecki i premier Czech Petr Fiala podpisali w Pradze porozumienie ws. kopalni węgla kamiennego Turów. Mateusz Morawiecki powiedział, że podpisanie umowy to duży sukces, fundamentalnie ważny ze strategicznego punktu widzenia. – Kończy okres zamrożenia bardzo dobrych relacji polsko–czeskich. (...) Dzisiaj otwieramy ten nowy rozdział w bardzo dobrych nastrojach – mówił premier. Dodał, że to ważne także w sytuacji zagrożenia ze strony Rosji, odczuwalnym na wschodniej flance NATO.

Premier dodał, że Polska nie mogła sobie pozwolić na zamknięcie kopalni Turów; to kilka procent naszego systemu energetycznego i kilkanaście tysięcy miejsc pracy. – Kopalnia i elektrownia będą bez przeszkód funkcjonowały – zapewnił. Premier wyraził nadzieję, że w najbliższym czasie – dziś lub jutro – Czechy wycofają skargę do TSUE w sprawie Turowa.

Morawiecki wyraził zadowolenie, że „po półrocznym z okładem okresie przymrożenia” polsko-czeskich relacji „na poziomie Rady Europejskiej znowu będziemy mówili w kluczowych dla Polski sprawach jednym głosem”.

Premier wskazał, że Republika Czeska jest jednym z kluczowych partnerów gospodarczych i politycznych Polski. – Jest takim sąsiadem, który wzmacnia naszą siłę – powiedział. Szef rządu jest przekonany, że zakończenie sporu jest wartością, która „buduje siłę naszych dwóch krajów”.

Co wynika z umowy ws. Turowa? Polska strona zobowiązała się przeprowadzić prace ziemne, które ograniczą straty środowiskowe i zabezpieczą mieszkańców regionu. Do zakończenia wydobycia, kopalnia zostanie objęta monitoringiem środowiskowym . Dodatkowo powstanie fundusz, który zapewni finansowanie projektów m. in. w zakresie ochrony środowiska w regionie.

Polska ma wypłacić Czechom łącznie 45 mln euro w ramach odszkodowania, z czego 10 mln euro zapłaci Fundacja PGE.Premier Czech Petr Fiala informował, że w umowie Polska zobowiązała się dokończyć budowę bariery, która zapobiegnie odpływowi wód podziemnych z Czech do Polski. Uzgodniono też budowę wału ziemnego, który – według Fiali – zabezpieczy mieszkańców regionu przez zanieczyszczeniem powietrza, hałasem i pyłami.

– Do zakończenia wydobycia w kopalni Turów monitorowany będzie poziom hałasu, zanieczyszczenia powietrza, osunięcia gruntu i poziom wód gruntowych – dodał.

– Powstanie też fundusz mikroprojektów, z którego będą finansowane projekty lokalne i regionalne, mające na celu ochronę środowiska – dodał premier Czech.

Premier Petr Fiala zapowiedział wycofanie skargi do TSUE w sprawie Turowa, gdy Polska przeleje środki finansowe, uzgodnione w porozumieniu. – Wtedy nastąpi to w ciągu kilku godzin – zapowiedział, dodając, że to przewiduje podpisane porozumienie. �������� Premier @MorawieckiM i premier Czech @P_Fiala podpisali umowę między Rządem RP a Rządem Republiki Czeskiej o współpracy w zakresie odnoszenia się do skutków na terytorium Republiki Czeskiej wynikających z eksploatacji kopalni odkrywkowej węgla brunatnego #Turów . pic.twitter.com/AoRvkVeOXK

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) February 3, 2022

Polsko-czeskie rozmowy dotyczące kopalni węgla brunatnego Turów rozpoczęły się w czerwcu 2021 r. po tym, gdy strona czeska wniosła do TSUE skargę przeciwko Polsce w sprawie rozbudowy kopalni. Jednocześnie Praga domagała się wstrzymania wydobycia w kopalni, jako tzw. środka tymczasowego. Strona czeska uważała, że rozbudowa kopalni zagraża dostępowi mieszkańców czeskiego Liberca do wody; skarżą się oni także na hałas i pył związany z działalnością kopalni.

20 września 2021 r. TSUE nałożył na Polskę karę 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środka tymczasowego i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni. Polski rząd deklaruje, że nie zamierza płacić kary.