RAPORT

Pogarda

Lokalne społeczności na rzecz powietrza i klimatu. „Nasze dobro wspólne”

Najnowsze

Popularne

Zanieczyszczenie powietrza, zmiany klimatyczne – to jedne z problemów, o których alarmują nas eksperci w tych tematach. Zwracają oni też uwagę, że sprawy te wymagają pilnych działań. Z odpowiedzią na ten apel wychodzi Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska oraz Krakowski Alarm Smogowy, przygotowując program „Powietrze i klimat – nasze dobro wspólne”. Prezes Ruchu Piotr Abramczyk w rozmowie z portalem tvp.info wskazał, że projekt jest szczególnie skierowany do lokalnych społeczności. Eksperci wskażą też, jak pozyskać dofinansowanie np. na wymianę pieca.

„Kryzys ekologiczny wymaga pilnych działań”. Polacy walczą ze smogiem #PolskaToWiecej

„Bóg daje życie – smog je odbiera”. Tak brzmiało hasło ogólnopolskiej akcji, której celem było naświetlenie problemu smogu oraz przypomnienie...

zobacz więcej

Przedstawiciele Światowego Ruchu Katolików na Rzecz Środowiska oraz Krakowskiego Alarmu Smogowego jeszcze w grudniu 2021 roku zorganizowali briefing prasowy, podczas którego nakreślili problemy i konsekwencje związane zanieczyszczonym powietrzem i ze zmianą klimatyczną. Wskazali też, że przygotowywany program „Powietrze i klimat = dobro wspólne” ma na celu uświadamianie społeczeństwa o potrzebie różnych zmian z powodu kryzysu klimatycznego. W ramach nowego projektu przewidziano działania, w które będzie można się włączyć w najbliższym otoczeniu: sąsiedztwie, szkole bądź parafii.

Problem zanieczyszczonego powietrza w Polsce


Podczas briefingu Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego wskazał, że średnioroczne stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu w Polsce w ostatnich latach było jednym z najwyższych w Europie. W wielu regionach została przekroczona dopuszczalna norma – 1 ng/m3. Według Europejskiej Agencji Środowiska, w 2017 roku zaraz za naszym krajem z alarmującym wskaźnikiem stężenia tej toksycznej substancji znalazły się: Słowacja, Czechy, Chorwacja, Bułgaria i Węgry. Siergiej zauważył, że rok po roku mamy podobne wykresy. Pomiary prowadzone są głównie przez polskie instytucje, w tym Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Jak wskazuje GIOS, „główną przyczyną nadmiernego zanieczyszczenia powietrza benzo(a)pirenem jest oddziaływanie emisji związanej z indywidualnym ogrzewaniem budynków”.

Ponadto, według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2016 roku 36 na 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie leżało w Polsce. Na pierwszym i drugim miejscu znalazły się bułgarskie miasta – Widyń i Dimitrowgrad, a za nimi zaraz polskie miasta: Opoczno, Żywiec, Rybnik i Pszczyna. Następnie za miastem Dolny Voden w Bułgarii, na liście pojawiły się znów nasze miasta: Kraków, Nowa Ruda, Nowy Sącz. Jak wynika z pomiarów, południowa część Polski ma najgorszy stan powietrza.

Zobacz także: Ułatwienia w programie „Czyste powietrze”. Sprawdź, jak to działa


Piotr Siergiej wskazał też na źródła emisji zanieczyszczeń w Polsce, powołując się na dane Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami. Pył zawieszony PM10, w którego skład mogą wchodzić substancje toksyczne, np. dioksyny, pochodzi przede wszystkim (50 proc.) z niskiej emisji. Oznacza to, że zanieczyszczenia te pochodzą z lokalnych kotłowni węglowych i domowych pieców grzewczych. Kolejno, źródłem PM10 w naszym kraju jest przemysł – w 17 proc., transport – w 10 proc., energetyka – w 9 proc., inne źródła w 8 proc., a rolnictwo w 4 proc. Niska emisja jest także największym źródłem B(a)P i wynosi 87 proc., następnie do powstania tego związku chem. w 11 proc. przyczynia się przemysł, a w 2 proc. energetyka.

Katolicy odpowiadają na „wołanie ziemi i krzyk ubogich”. Tydzień Laudato si’

W niedzielę na całym świecie rusza Tydzień Laudato si’. Światowy Ruch Katolików na rzecz Środowiska zachęca do włączenia się w lokalne inicjatywy...

zobacz więcej

Jak wskazał Siergiej, kocioł może wpłynąć na okoliczne powietrze i sprawić, że nie będzie się ono nadawać do oddychania. W Polsce są obecnie ok. 3 mln kominów. Ekspert z Polskiego Alarmu Smogowego zaznaczył, że sami sobie produkujemy zanieczyszczenia we własnych gospodarstwach domowych.

Prezes Światowego Ruchu Katolików na Rzecz Środowiska w rozmowie z portalem tvp.info wyjaśniając, w jaki sposób można dbać o jakość powietrza, odniósł się do kwestii niskiej emisji. Podkreślił, że źródłem zanieczyszczeń są kominy z niskiej zabudowy, w tym domków. – Należy zwrócić uwagę, czym palimy, bo wciąż zdarza się, że spalane są śmieci, a to są toksyczne odpady, które wrzuca się do tych pieców – mówił Piotr Abramczyk.

Jako drugi ważny element, wymienił sposób palenia w piecach i kominkach. – Niestety dużo jest pieców nieefektywnych, słabej jakości, które spalają materiał w sposób toksyczny. Tutaj jest możliwość, – a nawet z powodu ustaw antysmogowych będzie konieczność – wymiany tych pieców na bardziej efektywne – wskazał prezes Ruchu.

– Bardzo dobrym sposobem, do czego zachęcamy, jest oszczędzanie energii, czyli zmniejszenie zapotrzebowania na energię, co można zrealizować np. dobrze izolując budynek, w którym mieszkamy tak, by to ciepło nie uciekało – radził.

Zmiana klimatu


Prezes Światowego Ruchu Katolików na Rzecz Środowiska wskazał też na problem kryzysu klimatycznego. Jak podkreślił podczas briefingu prasowego, zmiana klimatu to nie tylko wzrost temperatury. W Polsce zmienia się charakter opadów. – Jest coraz więcej opadów lokalnych oraz pojawiają się zjawiska intensywne, takie jak – grad czy porywy wiatrów – zaznaczył Abramczyk. Zwrócił też uwagę na problem suszy w Polsce, z którym zmagamy się już od paru lat.

Niedziela św. Franciszka. „Pierwsze: oszczędzać wodę i jej nie zanieczyszczać”

„Wszyscy braćmi” („Fratelli tutti”) to tytuł nowej encykliki papieża Franciszka, którą podpisze on w sobotę przy grobie św. Franciszka w Asyżu....

zobacz więcej

Piotr Abramczyk podkreślił też, że „problem ocieplenia klimatu rozpędza się, co widać lokalnie i globalnie”. Jak wskazał, powoduje ono m.in. topnienie lodowców i Arktyki, migracje różnych gatunków zwierząt. Do tego, na stężenie gazów cieplarnianych w powietrzu – jako główny czynnik wywołujący zmianę klimatu – wpływa działanie człowieka. Zaalarmował też, że dalsze ocieplenie klimatu może mieć dramatyczne konsekwencje, m.in. wzrost ekstremalnych zjawisk. W rozmowie z portalem tvp.info podkreślił też, że ważna jest ochrona bioróżnorodności. – Bardzo szybko tracimy bioróżnorodność na świecie, a różne gatunki roślin i zwierząt są pomocne w walce ze zmianami klimatu – wyjaśniał.

Podczas briefingu Abramczyk, powołując się na dane IMGW-PIB, zwrócił uwagę, że w Polsce odnotowano ostatnio wyjątkowo ciepłą dekadę. Jak wskazał, wzrost średniej temperatury rocznej wyniósł 1,6 stopnia Celsjusza. Zarejestrowano 3-krotny wzrost ilości dni upalnych, a lata 2019-2020 były najcieplejszymi w historii pomiarów.

W trakcie wywiadu prezes Ruchu podał kilka rad dotyczących ochrony klimatu. Podkreślił jednak, że jest to złożona sprawa. – Jeśli chodzi też o ocieplenie klimatu, to tutaj można powiedzieć, że jest to problem szerszy, bo oprócz tego, że jest potrzebna zmiana zachowań każdego z nas, to ważną rolę odgrywa współpraca na szczeblu międzynarodowym – zauważył Abramczyk.

Zobacz także: Pobierz aplikację mobilną i oglądaj TVP INFO na żywo

– To jest problem globalny, dlatego tych płaszczyzn, na których możemy coś zrobić jest kilka. Pierwsza to nasze wybory i styl życia. Pierwszą taką rzeczą, na którą możemy zwrócić uwagę to wzorce konsumpcyjne. Żyjemy w społeczeństwie nadkonsumpcyjnym – ocenił Abramczyk. Wyjaśniał on też, że należy zwracać uwagę na „to, ile kupujemy, oraz jak konsumujemy”, a także na to, „ile rzeczy marnujemy”. Dodał, że jeśli ktoś chce działać na rzecz poprawy klimatu, powinien wziąć pod uwagę ograniczenie konsumpcji.

teraz odtwarzane
Ekspert o ochronie powietrza w życiu codziennym

Przyszłość leży w rękach młodych i przedsiębiorców. „Ekonomia Franciszka”

Przyszłość środowiska i klimatu zależy zarówno od ekonomistów i przedsiębiorców, jak i od młodzieży. A mówiła o tym włoska siostra zakonna i...

zobacz więcej

W rozmowie z portalem tvp.info przyznał, że wpływ na problem zanieczyszczenia środowiska ma też niewłaściwe używanie elektroniki. – Model użytkowania wygląda w ten sposób, że wymieniamy bądź pozbywamy się sprzętów, które wciąż działają, tylko z tego względu, że wychodzi nowy model – smartphone z lepszym ekranem, większą ilością pamięci. To z kolei napędza konsumpcję, bo producenci muszą więcej produkować. Co się robi ze starymi? Jeśli nie uda się tego sprzedać, to one często lądują w koszach na śmieci – mówił Abramczyk, podkreślając, że „elektrośmieci stały się dużym problemem”.

Program „Powietrze i klimat – nasze dobro wspólne”


W związku z kryzysem klimatycznym i problemem zanieczyszczenia powietrza Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska oraz Krakowski Alarm Smogowy przygotowują program mający na celu budowanie świadomości w kwestii tych tematów oraz przekładanie wiedzy i umiejętności na konkretne działania w najbliższym otoczeniu.

Prezes Ruchu przekazał nam, że „projekt ma dwie grupy odbiorców”. – Pierwszą grupą są w zasadzie wszyscy, do których będziemy chcieli dotrzeć z kampanią informacyjną. Chodzi o to, żeby informacje – dotyczące kryzysu klimatycznego, kryzysu związanego z zanieczyszczonym powietrzem, a także ze sposobami radzenia sobie z nimi – dotarły do jak najszerszego grona odbiorców – wskazał.

Zobacz także: „Rewolucja w polityce środowiskowej”. Premier promuje program „Czyste powietrze”


– Poprzez ten projekt chcemy też pobudzać ludzi do zaangażowania społecznego i to jest właśnie ta druga grupa odbiorców – osoby zaangażowane, wolontariusze, aktywiści albo osoby, które chcą zacząć działać na rzecz wspólnego dobra, jakim jest klimat i czyste powietrze – powiedział Abramczyk. Jak wyjaśniał, zainteresowani będą mogli brać udział „w warsztatach i webinarach prowadzonych zarówno przez ekspertów w tych dziedzinach, jak i osoby mające praktyczne doświadczenie”. Podczas warsztatów eksperci wytłumaczą też różnice między problemami zw. z powietrzem i klimatem.

Zmiany w programie antysmogowym „Czyste Powietrze”

Wycofanie dotacji na kotły węglowe i podwyższenie progów dochodowych uprawniających do wyższego dofinansowania – to niektóre ze zmian, które...

zobacz więcej

– Każda osoba, która chciałaby zacząć działać czy już działa, a chciałaby się włączyć, i zdobyć dodatkową wiedzę, może się z nami skontaktować – zarówno ze Światowym Ruchem Katolików na Rzecz Środowiska, jak i z Krakowskim Alarmem Smogowym – przekazał Abramczyk.

Dofinansowanie na zmiany infrastrukturalne


– Drugą rzeczą są praktycznie działania – jak prowadzić kampanie, jak pozyskać dofinansowanie, np. ze środków państwowych na takie działania, jak wymiana pieca – mówił prezes Ruchu. Jak dodał, aktywiści i wolontariusze, „którzy mają spore doświadczenie w prowadzeniu takich działań w praktyce” będą wyjaśniać, m.in. w jaki sposób wypełniać potrzebne wnioski o dofinansowanie.

Abramczyk wspomniał także o „płaszczyźnie działań infrastrukturalnych, na którą przeznaczono pewne środki” finansowe. – Będziemy je mogli rozdystrybuować społecznościom, parafiom czy innym wspólnotom, które chciałyby wprowadzić zmiany infrastrukturalne powodujące zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, czy zmniejszenie śladu ekologicznego, czy śladu węglowego – poinformował prezes Ruchu.

Twoje INFO - kontakt z TVP INFO
Dodał, że do programu mogą zgłaszać się parafie oraz inne grupy społeczne. – Chcemy, żeby te działania dotarły czy dotknęły jak najszerszego grona odbiorców. W szczególności są one kierowane do lokalnych ośrodków gromadzących społeczności – podkreślił.

– Chcemy, żeby ten projekt budował mosty i łączył społeczeństwo, bo jest to sprawa wspólna. Stąd też połączenie organizacji katolickiej i świeckiej – wyjaśniał Piotr Abramczyk.
teraz odtwarzane
Abramczyk o skutkach zmiany klimatu

Aplikacja mobilna TVP INFO na urządzenia mobilne Aplikacja mobilna TVP INFO na urządzenia mobilne
źródło:
Zobacz więcej