Zobacz, co rozhuśtało inflację. Ekspert: Te czynniki wygasną w 2022 roku

Koszt frachtu morskiego wzrósł nawet siedmiokrotnie, globalne ceny nawozów o 150 proc., a ropa naftowa – o 70 proc. rok do roku. Te wszystkie czynniki wpływają na światową gospodarkę i inflację. – Inflacja wynika także z wysokiego popytu krajowego – mówi portalowi tvp.info Marcin Klucznik, analityk z zespołu makroekonomii Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Zapytany przez nas o dynamikę cen energii wskazuje, że ta jest efektem m.in. wzrostu cen gazu na rynkach globalnych (nawet o 700 proc. r/r) i wyższych cen w unijnym Europejskim Systemie Handlu Emisjami (EU ETS).

Kryzys epidemiczny wywołał kryzys gospodarczy, a oba bardzo mocno odbijają się na codziennym życiu Polaków.

Gdzie znajdują się ich źródła, jak poważny jest obecny przebieg i kiedy możemy się spodziewać ich wygaszania? Z tymi pytaniami zwróciliśmy się do eksperta.

Marcin Klucznik z PIE wskazał, że obecny epizod wysokiej inflacji wynika zarówno z czynników krajowych, jak i globalnych. Ocenił, że kryzys pandemiczny ograniczył globalną aktywność gospodarczą i handel międzynarodowy. Wymienił także kilka przykładów.

Zobacz także:   Rekordowa inflacja w Polsce. Zobacz, jak wygląda sytuacja w UE i USA

– Koszt frachtu morskiego wzrósł nawet siedmiokrotnie. To efekt zamknięcia chińskich portów i wysokiego popytu w świecie rozwiniętym. Konsekwencją jest wzrost cen komponentów dla przemysłu i towarów konsumpcyjnych – powiedział Klucznik.

– Globalne ceny nawozów wzrosły nawet o 150 proc. To skutek skokowego wzrostu cen gazu na rynkach globalnych oraz ograniczenia eksportu przez Rosję i Chiny. Wyższe ceny nawozów przekładają się na znaczące wzrosty cen żywności na całym świecie. W listopadzie 2021 r. globalny indeks cen żywności FAO wzrósł o 27,3 proc. rok do roku – dodał.

Analityk przypomniał także, iż ceny ropy naftowej wzrosły o prawie 70 proc. rok do roku. – Wyższe ceny wynikają z szybkiego odbicia gospodarczego po pandemii i ograniczonej podaży przez kraje OPEC. Sam wzrost paliw dodał ok. 1,8 pkt. proc. do inflacji w listopadzie zeszłego roku – ocenił.

Od lipca mediana prognoz w ankiecie @Parkietcom co miesiąc była niższa niż faktyczny wynik CPI o 0,3-0,4 pkt. proc. Łącznie inflacja zaskoczyła w tym roku aż 8 na 11 razy. Ponadto, 5 razy dynamika CPI była wyższa od wszystkich dostępnych prognoz rynkowych.

— Polski Instytut Ekonomiczny (@PIE_NET_PL) December 30, 2021

Co nas czeka w kolejnych miesiącach?

Marcin Klucznik ocenia, że te globalne czynniki wygasną na przestrzeni 2022 r. Zauważa, że ceny części z nich (m.in. ropy, gazu i frachtu morskiego) zaczęły spadać już w końcówce poprzedniego roku.

– Jednocześnie inflacja wynika także z wysokiego popytu krajowego. Dynamika inflacji bazowej (tj. po wyłączeniu żywności, energii oraz paliw) wyniosła w listopadzie 2021 r. 4,7 proc. – to prawie dwukrotnie więcej niż cel inflacyjny NBP (2,5 proc.) – mówi ekspert.

Zobacz także:   Prof. Bugaj o inflacji w Polsce i innych państwach

Analityk z zespołu makroekonomii Polskiego Instytutu Ekonomicznego zaznacza, że podwyższanie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej ma na celu ograniczenie tej części inflacji. Mechanizm ten działa jednak z opóźnieniem – efekty bieżących podwyżek odczujemy dopiero za około rok.

– Oczekujemy, że inflacja w drugim kwartale może wynieść nawet 9 proc. Będzie jednak systematycznie spadać w miarę wygasania czynników globalnych – do 5,4 proc. pod koniec bieżącego roku. Pełna stabilizacja inflacji wymaga jednak dalszych podwyżek stóp procentowych i nastąpi najprawdopodobniej w 2024 r. – szacuje.

Rada Polityka Pieniężnej (RPP) podwyższyła stopy procentowe o 50pb – stopa referencyjna @nbppl wynosi obecnie 2,25%. Wysoka inflacja bazowa wymusi kontynuację podwyżek w najbliższych miesiącach - spodziewamy się wzrostu stopy NBP do 3,5% do końca 2022 roku. pic.twitter.com/AncKwYBK1N

— Polski Instytut Ekonomiczny (@PIE_NET_PL) January 4, 2022

Ceny energii szaleją. Unijna polityka odciska piętno

W rozmowie z portalem tvp.info Klucznik odnosi się również do naszych pytań o ceny energii.

Wskazuje, że wysokie dynamiki cen energii wynikają ze wzrostu cen gazu na rynkach globalnych (nawet o 600-700 proc. r/r jesienią zeszłego roku) i wyższych cen emisji w unijnym systemie EU ETS (ok. 60 proc. r/r).

– Obecne ceny gazu mają charakter globalny i wynikają z szeregu czynników, m.in. wyższego popytu w Azji, niskich zapasów w większości krajów UE oraz ograniczenia eksportu przez Rosję – mówi.

Zobacz także:   Porównanie cen energii w Europie. Wykres pokazuje, gdzie jest najtaniej

Podkreśla jednak, że w Polsce zaledwie 10 proc. energii elektrycznej jest wytwarzane z gazu, a wzrost cen energii to głównie efekt kosztów emisji w EU ETS – czyli Europejskim Systemie Handlu Emisjami, znanym jako wspólnotowy rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

– Moce gazowe mają duże większe znaczenie na Zachodzie, gdzie odpowiadają za ok. 30 proc. wytwarzanej energii. Wspólny rynek energii w Unii powoduje jednak wyrównywanie się cen energii elektrycznej pomiędzy krajami członkowskimi – komentuje ekspert.

– Należy dodatkowo podkreślić, że zyski z aukcji w systemie EU ETS trafiają do budżetu państwa i mogą być inwestowane w rozwijanie niskoemisyjnych źródeł energii – zauważa.

#Minęła20 | �� Zastanawialiście się państwo z czego składa się opłata za energię?

Cena energii:
�� 59% - uprawnienia do CO2
�� 25% - pozostałe koszty produkcji
�� 8% - koszty OZE
�� 6% - koszty własne sprzedawców
�� 1% - akcyza
⚫️ 1% - marża sprzedawców energii. pic.twitter.com/vJFyVzPXE7

— TOP TVP INFO (@TOPTVPINFO) December 21, 2021

#inflacja #ceny energii #polska #prąd #gaz #EU ETS