Świąteczne zwyczaje w Polsce #PolskaToWięcej

Choinka, smażony karp, prezenty oraz pierogi. Dla większości z nas to pierwsze skojarzenia ze Świętami. A przecież w różnych częściach Polski tradycje związane z Bożym Narodzeniem, podobnie jak potrawy wigilijne znacząco się różnią.

Zacznijmy od Śląska

W tradycyjnych śląskich rodzinach kolację wigilijną rozpoczyna się, gdy zabłyśnie pierwsza gwiazdka. Obowiązkowo na stole muszą znaleźć się siemieniotka, makówki i moczka. Prócz regionalnych potraw Ślązacy maja również swoje wigilijne obyczaje.

Podczas uroczystej kolacji biesiadnicy często spoglądają w niebo, żeby sprawdzić, czy widać gwiazdy. Rozgwieżdżone niebo wróżyło, że kury będą dawać w przyszłym roku dużo jaj. Niebo bez gwiazd miało oznaczać, że krowy będą dawać dużo mleka.

Najciekawszymi przesądami są jednak te o zakazie pożyczania czegokolwiek w Wigilię - by nie wynosić szczęścia z domu, oraz o tym, że w Wigilię pod żadnym pozorem nie można rąbać drewna. Dlaczego? Podobno jeżeli będzie się to robić, to przez cały następny rok będziemy cierpieć na ból głowy.

Bardzo ważne znaczenie przypisuje się też wigilijnemu kichnięciu - aby uniknąć przedwczesnej śmierci, należy zrobić to przynajmniej raz.

Swoje zwyczaje mają te Kaszubi. Na ich stołach nie może zabraknąć zupy z brzadu, czyli z suszonych gruszek, jabłek, śliwek i wiśni. Do tego przyrządzane są skromne potrawy z grochu, fasoli, maku, suszonych grzybów, kapusty oraz ziemniaków.

Kaszubi wierzą również, że jeżeli ktoś zmarł na krótko przed Wigilią, to podczas kolacji przychodzi do domu. Dlatego, żeby nie oblać zmarłego, nie wylewa się wody za próg.

Całości tradycji dopełniają kolędnicy oraz Gwiazdor. Ci pierwsi tworzą świąteczny orszak złożony m.in. z policjanta, dziada z babą, śmierci z kosą, diabła, skaczącego kozła, bociana podszczypującego dziewczyny i żołnierza jadącego na drewnianym koniu.

Z kolei Gwiazdor na Kaszubach rozdaje prezenty. Jego strój znacząco różni się od znanego czerwono-białego ubioru św. Mikołaja – okutany jest w charakterystyczny kożuch przepasany słomianym pasem. Na twarz zaś zakłada wykonaną z cielęcej skóry maskę, zwaną larwą.

Snopek zboża na Podhalu

Kto nie spędzał Świąt w górach, może tego nie wiedzieć, ale typowa wigilijna kolacja na Podhalu nie może się obejść bez bukty i moskoli. Bukty to ziemniaczane kopytka, a moskole to placki z ziemniaków pieczone na blasze i podawane z pokruszoną bryndzą i stopionym masłem.

Poza stołem również obowiązują interesujące zwyczaje i tradycje. Należą do nich siano pod obrusem, snop zboża w kącie izby i podłaźniczka przyczepiona u drzwi. Siano symbolizuje pośrednio Zbawiciela, który urodził się w stajence; snopek zboża stawia się po to, aby zapewnić gospodarstwu obfitość plonów w nowym roku, a podłaźniczka, czyli gałązka jodły przyczepiana do drzwi domów i budynków ma ochronić od złych mocy wszystkich domowników, w tym i zwierzęta. Aby zapewnić skuteczną moc, gałązka ta musi być w kształcie krzyża, inaczej szczęście może ominąć dom.

Bez względu na region Święta to czas, kiedy najważniejsza jest rodzinna atmosfera, miłość i troska o najbliższych. Z całego serca życzymy wszystkim naszym czytelnikom wspaniałych Świąt Bożego Narodzenia, ciepła oraz wszystkiego co najlepsze.

#święta bożego narodzenia