Przydacz: Przewodnictwo w OBWE daje prawo żądania wyjaśnień od naruszających zasady organizacji

Przewodnictwo w OBWE daje możliwość kształtowania agendy organizacji, podnoszenia tematów trudnych i żądania wyjaśnień od państw naruszających zasady organizacji – powiedział wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz. Podkreślił, że Polska szczególny nacisk położy na konflikt rosyjsko-ukraiński. W Sztokholmie w czwartek rozpoczyna się dwudniowe spotkanie ministerialne Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Sprawująca prezydencję w OBWE Szwecja przekaże Polsce przewodnictwo w tej organizacji.

Wiceszef MSZ pytany o oczekiwania Polski po przejęciu od 1 stycznia przewodnictwa w OBWE, powiedział: „Polska obejmie przewodnictwo w OBWE w wyjątkowo trudnym momencie i przy napiętej sytuacji międzynarodowej, co pokazuje m.in. koncentracja sił rosyjskich przy granicy z Ukrainą oraz sztucznie wykreowany kryzys na granicy Białorusi z Unią Europejską. Dlatego nasze oczekiwania są przede wszystkim realistyczne”.

– Pamiętajmy, że OBWE działa na zasadzie konsensu wszystkich państw uczestniczących. Przewodnictwo w OBWE umożliwi nam wpływ na kształtowanie agendy i kierunek dyskusji w ramach organizacji – przyznał Przydacz.

– Jednocześnie jednak państwa uczestniczące, skonfliktowane ze sobą w wielu kwestiach, będą oczekiwały od nas zajęcia postawy uczciwego moderatora – dodaje.

Jak przypomniał, „podstawowe zasady, na których opiera się OBWE, zostały zapisane niemal 50 lat temu; należą do nich m.in. poszanowanie integralności terytorialnej, nienaruszalność granic, powstrzymywanie się od groźby użycia siły lub jej użycia, czy poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności”. – Te zasady są dziś regularnie naruszane – wskazuje.

– Tylko stosowanie się do tych zasad zapewni trwałą stabilność i przewidywalność w Europie. Jednocześnie nie mamy złudzeń. W przestrzeni OBWE prawo międzynarodowe jest od lat brutalnie łamane, czego świadectwem jest nielegalna aneksja Krymu i de facto okupacja części terytorium Gruzji – podkreśla wiceszef MSZ.

Przypomina także, że w zeszłym roku do ostrych walk doszło w strefie konfliktu w Górskim Karabachu.

– Będąc realistą trudno oczekiwać, że w tak trudnym środowisku bezpieczeństwa i przy braku dobrej woli niektórych państw, przewodnictwu uda się doprowadzić do radykalnego przełomu w procesie uregulowania tych konfliktów – stwierdził.

– Za realne uważamy jednak postępowanie metodą „drobnych kroków”. Będziemy dążyć do poprawy sytuacji ludności dotkniętej skutkami konfliktów oraz łagodzenia napięć – przyznaje Przydacz.

– Chcemy także nadal angażować się w działania na rzecz wzmocnienia efektywności kontroli zbrojeń konwencjonalnych i środków budowy zaufania wojskowego w Europie, która przeżywa trudne chwile – dodał.


– Do naszych priorytetów, obok kwestii konfliktu rosyjsko-ukraińskiego i nieuregulowanych konfliktów w Europie Wschodniej i na Kaukazie Południowym, należą także odbudowa gospodarek po szoku, jakim była i wciąż jest pandemia oraz promowanie praw człowieka jako ważnego punktu odniesienia działań OBWE – podkreślił wiceszef MSZ.

Dopytywany, jak Polska będzie wykorzystywać ten fakt do prowadzenia polityki wschodniej np. wobec Rosji, w sprawie Ukrainy i Białorusi oraz granicy wschodniej UE, odpowiedział, że niewątpliwą wartością OBWE jest to, że pozostaje ona jednym z niewielu wciąż funkcjonujących forów dialogu, gdzie „przy stole” spotykają się regularnie państwa demokratycznego zachodu, do którego należy też Polska, i rządzonego, z wyjątkami, inaczej Wschodu.

– Już sam ten fakt świadczy o wartości dodanej, jaką wnosi organizacja. W ramach OBWE wypracowano szereg użytecznych instrumentów i mechanizmów zapobiegania i rozwiązywania konfliktów, pośród których ważną rolę grają tzw. misje terenowe OBWE – zaznaczył.

– Chcemy promować ich efektywne wykorzystanie – dodał. Jak podkreślił, „przewodnictwo daje możliwość kształtowania agendy organizacji, podnoszenia tematów trudnych i żądania wyjaśnień od państw naruszających zasady organizacji”. – Wobec narastających napięć w regionie może się to okazać szczególnie użytecznym narzędziem – wskazał.

Zobacz także: Rosja nie przedłuży mandatu obserwatorom OBWE

Przydacz poinformował ponadto, że „jako przewodniczący OBWE, minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau złoży szereg wizyt w kluczowych państwach w Europie Wschodniej”. – Podobnie aktywni będą także i wiceministrowie – dodał.

– Pozostaje mieć nadzieję, że spotkania te przyczynią się do obniżenia gradientu napięć z naszymi najbardziej problematycznymi partnerami, w tym z Rosją – powiedział.

– Szczególny nacisk położymy na konflikt rosyjsko-ukraiński – przekazał wiceszef MSZ. – Specjalna Misja Monitorująca OBWE na Ukrainie jest w zasadzie jedyną formą obecności społeczności międzynarodowej w strefie konfliktu – ocenił Przydacz. Podkreśla też, że Polska wspiera prace tej misji politycznie i praktycznie.

– Poprzez własne inicjatywy, ale i aktywność przedstawiciela przewodniczącego OBWE na Ukrainie i w Trójstronnej Grupie Kontaktowej, zamierzamy wywierać presję na wdrożenie porozumień mińskich przez strony konfliktu, poczynając od kluczowych zapisów dotyczących przerwania walk – poinformował wiceminister.

Jak przyznał, Polska „nie zamierza rewolucjonizować formatów, w ramach których prowadzone są negocjacje pokojowe lecz je wspierać, mając w świadomości istniejące ograniczenia”. – OBWE ma też możliwości mediacji ws. kryzysu wewnętrznego na Białorusi, choć trzeba przyznać, że dotychczas nie udało się w tej sprawie wiele osiągnąć, ze względu na brak woli dialogu ze strony Mińska – wskazał.

Spotkanie ministerialne OBWE w Sztokholmie

W stolicy Szwecji jest już szef polskiej dyplomacji Zbigniew Rau, który przybył z Rygi, gdzie wziął udział w spotkaniu ministrów spraw zagranicznych państw NATO. Jak przekazało szwedzkie MSZ, Rada Ministerialna w Sztokholmie stanowi punkt kulminacyjny prezydencji Szwecji w OBWE w 2021 roku.

Zobacz także: Minister Rau rozmawiał z sekretarz generalną OBWE o bezpieczeństwie w regionie

„Spotkanie będzie okazją dla ministrów spraw zagranicznych oraz innych przedstawicieli 57 państw OBWE do omówienia wspólnych wyzwań w dziedzinie bezpieczeństwa, takich jak kryzysy polityczne czy nierozwiązane konflikty w regionie” – podkreślono w komunikacie. W programie rozmów jest m.in. kwestia agresji Rosji na Ukrainę. Jak zapowiedziała szwedzka agencja TT, prawdopodobnie poruszona zostanie też sprawa kryzysu migracyjnego na granicy białorusko-polskiej.

W posiedzeniu uczestniczyć mają sekretarz stanu USA Antony Blinken i szef MSZ Rosji Siergiej Ławrow. Według agencji Reutera, która powołała się na anonimowe źródła w amerykańskiej dyplomacji, w Sztokholmie dojdzie do rozmów między politykami. Wcześniej Blinken ma spotkać się z szefem ukraińskiej dyplomacji Dmytrem Kułebą.

„Na marginesie posiedzenia minister Zbigniew Rau planuje odbyć rozmowy ze swoimi odpowiednikami z Republiki Macedonii Północnej, Mołdawii, Gruzji, Armenii oraz Azerbejdżanu, a także omówić z Sekretarz Generalną OBWE oraz Przewodniczącą Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE stan przygotowań Polski do przejęcia obowiązków przewodniczącego Organizacji” – podał resort polskiej dyplomacji.

Zobacz także: Pobierz aplikację mobilną i oglądaj TVP INFO na żywo

Rada Ministerialna jest najważniejszym dorocznym wydarzeniem OBWE, w którym biorą udział delegacje 57 państw członkowskich OBWE oraz kilkunastu państw partnerskich. Spotkanie w Sztokholmie kończy przewodnictwo Szwecji w organizacji w 2021 roku. Polska formalnie obejmie przewodnictwo w OBWE w styczniu 2022 r.

📢W dniach 1-3 grudnia wizyta min. @RauZbigniew w Szwecji.

Minister Rau weźmie udział w Radzie Ministerialnej #OBWE, która zakończy 🇸🇪 przewodnictwo w Organizacji.

Przewodnictwo w OBWE w przyszłym roku przejmie Polska 🇵🇱.

🔜#OSCE2022POL

➡️https://t.co/BW30IH0vE1 pic.twitter.com/f1RYLyp1Tp

— Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP 🇵🇱 (@MSZ_RP) December 1, 2021

#polska #ministerstwo spraw zagranicznych #zbigniew rau #marcin przydacz #szwecja #sztokholm #obwe