Roszczenia banków ws. kredytów frankowych. RPO chce odpowiedzi od TSUE

Rzecznik Praw Obywatelskich na wniosek konsumentów przystąpił do spraw, w których banki wystąpiły z roszczeniami o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu frankowego. RPO chce, by sądy zadały TSUE pytania o dopuszczalność takich roszczeń – podało Biuro Rzecznika.

– Jedynie odpowiedź udzielona przez Trybunał ostatecznie przesądzi wątpliwości podnoszone w licznych już sprawach o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału przez stronę bankową – zaznaczył RPO, uzasadniając potrzebę skierowania w tej kwestii pytań do Trybunału Sprawiedliwości Unia Europejska.

Problem podniesiony przez Rzecznika wynika z masowego unieważniania umów o kredyty frankowe. W związku z takimi rozstrzygnięciami sądów „część banków zapowiedziała kierowanie wobec konsumentów roszczeń o wynagrodzenie za korzystanie z udostępnionego im kapitału”. „Roszczenia banków w praktyce mogą doprowadzić do zniwelowania korzystnych dla frankowiczów skutków wyroków unieważniających ich umowy z bankami – ocenia RPO.

Banki chcą od konsumentów wynagrodzenia za korzystanie z kapitału

Dlatego RPO przystąpił do czterech postępowań, w których banki wystąpiły z roszczeniami o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.

„Możliwość dochodzenia przez banki roszczeń z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z kapitału przez konsumentów jest jednym z ostatnich argumentów wykorzystywanych przez banki w celu odwiedzenia konsumentów od składania pozwów w oparciu o nieuczciwy charakter klauzul przeliczeniowych zawartych w kredytach indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego” – wskazał RPO.

Zobacz także: „Rynkowy szeryf pod ostrzałem”. Czyli prezes UOKiK kontra banki

Tymczasem – jak wywodzi Rzecznik – „TSUE nie wypowiedział się dotąd wprost, jeśli chodzi możliwość dochodzenia przez bank - po unieważnieniu umowy na skutek stwierdzenia abuzywności niektórych z jej postanowień – dalszych roszczeń, przekraczających wysokość kwot wypłaconych konsumentowi w wykonaniu umowy kredytu”.

Jak przypomniał RPO, kwestia rozliczeń pomiędzy stronami jest rozstrzygana przez prawo krajowe, ale sposób, w jaki strony rozliczają swoje świadczenia, nie powinien wpływać negatywnie na skuteczność ochrony przyznanej konsumentom w prawie unijnym.

„Innymi słowy, poziom ochrony osiągnięty po stwierdzeniu abuzywności postanowienia umownego i wyciągnięciu z tego skutków w postaci unieważnienia umowy, nie może zostać zaprzepaszczony na etapie rozliczania świadczeń stron” – zaznaczyło Biuro RPO.

Polskie prawo pozwala bankom na dochodzenie roszczeń

„Nawet bowiem, gdyby można było uznać, a jest to stanowisko, którego Rzecznik nie podziela, że na gruncie prawa polskiego dopuszczalne jest dochodzenie przez banki dalszych roszczeń, to rozwiązanie takie byłoby możliwe do zastosowania tylko, o ile nie sprzeciwiałby się mu standard europejski” – podkreślono w informacji Biura RPO. W informacji dodano, że „sądem właściwym do rozstrzygnięcia o treści standardu europejskiego jest natomiast TSUE”. W związku z tym Rzecznik chce, by sądy zwróciły się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym.

Miałoby ono dotyczyć tego, czy po unieważnieniu umowy kredytowej zgodne z prawem unijnym jest, aby bankowi – obok roszczenia o zwrot kwoty pieniężnej - przysługiwało też dodatkowe roszczenie o zapłatę, którego podstawą „ma być sam fakt korzystania przez konsumenta z udostępnionej mu przez bank kwoty przez okres, kiedy umowa była wykonywana”.

Ostatnio RPO skierował też swoje obszerne stanowisko związane z problematyką kredytów frankowych do Izby Cywilnej Sądu Najwyższego . W połowie maja Izba odroczyła bez terminu posiedzenie ws. szeregu zagadnień prawnych przedstawionych przez I prezes SN Małgorzatę Manowską ws. kredytów walutowych.

Sędziowie proszą o wyjaśnienie spornych kwestii

Sędziowie zdecydowali więc o zwróceniu się o stanowiska w sprawie przedstawionych zagadnień do: Rzecznika Praw Dziecka, prezesa Narodowego Banku Polskiego, Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznika Finansowego i właśnie Rzecznika Praw Obywatelskich. „Wyjaśnienie kwestii spornych na tle prawa polskiego może przyczynić się do intensyfikacji procesu polubownego rozstrzygania sporów frankowych” – zaznaczył Rzecznik w tamtym stanowisku.

Zobacz także: Decyzja Sądu Najwyższego ws. kredytów we frankach

Niedawno prezes Manowska pytana przez Onet o kontynuację rozpatrywania tej sprawy w SN odpowiedziała: „Co do terminów to powiem tak: na pewno we wrześniu będzie kolejne posiedzenie”.

#frankowicze #kredyty #banki #rpo #tsue