„Kontrola tożsamości poniża i stygmatyzuje”. NGO pozywają Francję

Sześć francuskich organizacji pozarządowych wystąpiło z powództwem zbiorowym przeciwko państwu, w którym wezwano rząd do zaprzestania „dyskryminacyjnych kontroli tożsamości” przez policję. To pierwszy taki pozew w historii.

„Organizacje podejmują tę bezprecedensową inicjatywę, aby położyć kres dyskryminacyjnym kontrolom tożsamości, czyli praktyce, która stygmatyzuje, poniża i upokarza wszystkich będących jej ofiarami we Francji” – napisano w oświadczeniu.

Po złożeniu formalnego zawiadomienia sześć organizacji przekazało, że skieruje sprawę do sądu, jeśli rząd nie dostarczy w ciągu czterech miesięcy „satysfakcjonujących odpowiedzi”, zgodnie z procedurą określoną w ustawie o modernizacji wymiaru sprawiedliwości XXI wieku, która została uchwalona w 2016 r.

Zawiadomienie skierowane jest w szczególności do premiera Jeana Castexa, ministra spraw wewnętrznych Geralda Darmanina i ministra sprawiedliwości Erica Dupond-Morettiego. Daje im cztery miesiące na odpowiedź na wnioski sześciu organizacji pozarządowych, w tym Amnesty International France, Human Rights Watch, Open Society Justice Initiative, organizacji Pazapas oraz MCDS i REAJI.

Żądają zmiany przepisów

NGO domagają się zmiany kodeksu postępowania karnego, aby „wyraźnie zakazać dyskryminacji przy sprawdzaniu tożsamości”, „stworzenia skutecznego i niezależnego mechanizmu składania skarg” oraz „udostępnienia każdej osobie sprawdzanej dowodu sprawdzenia tożsamości” w postaci pokwitowania. Sprawa wypłynęła po serii aktów przemocy policji i oskarżeń o rasizm, w tym pobicia pod koniec listopada 2020 r. czarnoskórego producenta muzycznego Michela Zeclera.

– To nie jest zbieg okoliczności – ocenił prawnik Antoine Lyon-Caen, który przygotował formalne zawiadomienie NGO, przypominając grudniowy komentarz prezydenta Francji Emmanuela Macrona na temat kontroli twarzy.

– Dzisiaj, kiedy masz kolor skóry, który nie jest biały, jesteś o wiele bardziej kontrolowany (...) Jesteś identyfikowany jako czynnik problemowy i to jest nie do przyjęcia – przyznał Macron w wywiadzie dla portalu Brut.

Po tej wypowiedzi Macrona związki zawodowe policji wezwały do zaprzestania kontroli, odrzucając oskarżenia o rasizm.

Sąd może nakazać rządowi działanie

Jeśli organizacje pozarządowe uznają, że nie uzyskały satysfakcjonującej odpowiedzi władz, „mogą skierować sprawę do sądu, a sędziowie mogą nakazać rządowi podjęcie praktycznych środków w celu położenia kresu tej dyskryminacji” – powiedział Lyon-Caen.

Zawiadomienie NGO liczy 350 stron i zawiera zeznania ofiar zebrane w dziewięciu miastach (w Paryżu, Rennes, Beauvais, Lorient, Chatellerault, Eybens, Lyonie, Tuluzie i Lille), a także policjantów, „którzy mówią o bezużyteczności kontroli” – poinformował prawnik.

Dokument przypomina o różnych dochodzeniach i postępowaniach sądowych, które udokumentowały i potwierdziły realność tej dyskryminacji – pisze AFP.

Kto jest częściej kontrolowany?

Badanie przeprowadzone w 2009 r. w Paryżu przez Open Society Justice Initiative oraz Państwowy Ośrodek Badań Naukowych CNRS (odpowiednik PAN) wykazało, że we Francji osoby postrzegane jako „czarne” i „arabskie” są kontrolowane odpowiednio sześć i osiem razy częściej niż osoby postrzegane jako „białe”. W styczniu 2017 r. w raporcie niezależnego urzędu Defenseur des droits (DDD) stwierdzono, że „młody człowiek postrzegany jako »czarny« czy »arabski« (...) jest 20 razy bardziej narażony” na kontrolę niż reszta populacji.

W listopadzie 2016 r. Sąd Kasacyjny we Francji potępił państwo za nieuzasadnione sprawdzanie tożsamości, co było pierwszym tego typu przypadkiem. W październiku 2020 r. ten sam sąd potępił państwo za „rażące uchybienia”, w szczególności za nieuzasadnione kontrole tożsamości nieletnich, ale nie dopatrzył się dyskryminacji – przypomina AFP.

#dyskryminacja #francja #ngo #przemoc #policja