Prof. dr hab. Wojciech Szczeklik postanowił odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się wątpliwości. Już za tydzień w Unii Europejskiej może ruszyć akcja szczepień przeciw COVID-19. Pojawia się wiele pytań i wątpliwości: czy szczepionki są skuteczne, ale także – czy są bezpieczne. Co z kobietami w ciąży i jaka jest zasada działania preparatów Pfizera czy Moderny? Na te i inne pytania, w sumie kilkadziesiąt kwestii, odpowiada prof. dr hab. Wojciech Szczeklik, kierownik Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii ze Szpitala Klinicznego w Krakowie. <b><a href="https://www.tvp.info/46446568/koronawirus-mapy-statystyki-porady" target="_blank">KORONAWIRUS – RAPORT</b> </a><br /><br /> Ekspert – jak relacjonuje – kilka dni temu uczestniczył w spotkaniu dotyczącym szczepień na koronawirusa, gdzie odpowiadał na pytania. W mediach społecznościowych podzielił się najczęściej pojawiającymi się wątpliwościami, bo – jak podkreśla – najważniejsza jest pełna informacja, by móc podjąć decyzję. <br><Br> Jak podkreślił, choć część państw dopuszcza już do stosowania szczepionkę koncernu Moderna, jego wpisy dotyczą preparatu Pfizer/BioNTech, który jako pierwszy uzyskał akceptację m.in. w <b><a href="https://www.tvp.info/51297718/koronawirus-w-usa-fda-zatwierdzila-szczepionke-pfizera" target="_blank">Stanach Zjednoczonych</a></b>, <b><a href="https://www.tvp.info/51230836/koronawirus-william-shakespeare-81-lat-druga-osoba-na-swiecie-zaszczepiona-preparatem-pfizera-szok-w-wielkiej-brytanii" target="_blank">Wielkiej Brytanii</a></b>, a ostatnio także w <b><a href="https://www.tvp.info/51253336/koronawirus-szczepionka-kanada-dopuscila-do-stosowania-szczepionke-pfizera" target="_blank">Kanadzie</a></b>. <br><br> <b>Zobacz także: <a href="https://www.tvp.info/51373768/koronawirus-kiedy-szczepionka-w-unii-europejskiej-kalendarz-szczepien-zaprezentowala-szefowa-komisji-europejskiej-ursula-von-der-leyen-tvp-info" target="_blank">Jest termin startu szczepień na COVID-19 w UE</a></b> <br><br> <strong>• Jakie mamy szczepionki m-RNA? </strong><br><br> Szczepionki m-RNA, które na chwilę obecną mają potwierdzoną skuteczność i odpowiednie bezpieczeństwo i wchodzą obecnie na całym świecie do praktyki klinicznej to: <br> • Pfizer-BioNTech (planowana jako pierwsza w Polsce);<br> • Moderna.<br><Br> <strong>• Czy szczepionka oparta o m-RNA to nowa technologia? </strong><br><br> NIE – od lat jest rozwijana (badania nad nowotworami, inne zakażenia w tym: <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=ebola" target="_blank">Ebola</a></b>, SARS-1). To co jest nowe, to masowe szczepienia na bazie tej technologii. <br><br> <strong>• Czy proces powstawania szczepionki przebiegał wg. pełnych procedur badań klinicznych? </strong><br><br> TAK – choć tempo było imponujące, to nie pominięto żadnych kroków powstawania <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=szczepionka" target="_blank">szczepionki</a></b>: fazy przedkliniczne, kliniczne (duże grupy!) i rejestracja przebiegały prawidłowo. <blockquote class="twitter-tweet" data-conversation="none"><p lang="pl" dir="ltr">Czy proces powstawania szczepionki przebiegał wg. pełnych procedur badań klinicznych?<br><br>TAK - choć tempo było imponujące, to nie pominięto żadnych kroków powstawania szczepionki: fazy przedkliniczne, kliniczne (duże grupy!) i rejestracja przebiegały prawidłowo.</p>— Wojciech Szczeklik (@wszczeklik) <a href="https://twitter.com/wszczeklik/status/1340026020276051968?ref_src=twsrc%5Etfw">December 18, 2020</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script> <strong>• Mechanizm działania? </strong><br><br> Szczepionka m-RNA zawiera instrukcję molekularną dla komórki ludzkiej, jak wytworzyć białko S (spike, kolec) wirusa SARS-CoV-2, co w rezultacie uruchamia produkcję przeciwciał oraz odporność komórkową z limfocytów T przeciwko <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=wirus" target="_blank">wirusowi</a></b>. <br><Br> <strong>• Jakie są wymogi odnośnie przechowywania? </strong>Szczepionka Pfizer-BioNTech po wytworzeniu jest przechowywana w -70 st. C (do 6 miesięcy). Transport na suchym lodzie – nie dłużej niż 10 dni. W poradniach szczepieniowych po rozmrożeniu może być przechowywana w temp. 2 do 8 st. Celsjusza do 5 dni. <br><br> <strong>• Co oznacza 95% skuteczność szczepionki? </strong><br><br> Badanie ponad 43 tys. ochotników (Pfizer) – połowa osób dostała placebo, a druga połowa szczepionkę w tej grupie. Zachorowania na objawowy COVID-19: <br> – placebo – 162 os.;<br> – szczepionka – 8. <br> Skuteczność ochrony przed zachorowaniem 8/170 = ok. 95 proc. <br><br> <strong>• Czy szczepionka chroni przed ciężkim przebiegiem choroby? </strong><br><br> TAK. Badanie ponad 43 tys. ochotników (Pfizer) skutkowało 10 ciężkich zachorowań w badanej grupie z czego: 9 w grupie placebo i 1 w grupie ze szczepionką. <br><br> <strong>• Powikłania krótkoterminowe po szczepieniu? </strong><br><br> Bezpieczeństwo porównywalne do innych szczepionek przeciwwirusowych. Najczęstsze działania uboczne: <br> – ból, zaczerwienienie w miejscu zastrzyku;<br> – po szczepieniu często (powyżej 20 proc.) uczucie zmęczenia, ból głowy, bóle mięśni i stawów, gorączka. <blockquote class="twitter-tweet" data-conversation="none"><p lang="pl" dir="ltr">Powikłania krótkoterminowe po szczepieniu?<br><br> Bezpieczeństwo porównywalne do innych szczepionek przeciwwirusowych<br>Najczęstsze działania uboczne:<br>1. ból, zaczerwienienie w miejscu zastrzyku<br>2. po szczepieniu często (>20%) uczucie zmęczenia, ból głowy, bóle mięśni i stawów, gorączka</p>— Wojciech Szczeklik (@wszczeklik) <a href="https://twitter.com/wszczeklik/status/1340026888467738624?ref_src=twsrc%5Etfw">December 18, 2020</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script> <strong>• Czy następnego dnia po szczepieniu mogę pójść do pracy? </strong><br><br> Tak, choć lepiej nie szczepić całego zespołu w ten sam dzień z uwagi na możliwe odczyny poszczepienne (jw.), które mogą spowodować krótką absencję w pracy. <br><br> <strong>• Powikłania długoterminowe? </strong>Na razie mamy obserwację kilkumiesięczną (od wakacji). Szczepionka wypada bezpiecznie. Długoterminowe skutki po szczepieniach są niezmiernie rzadkie. Dane o bezpieczeństwie długoterminowym będą zbierane, a informacje o nich będą publicznie dostępne. <br><br> <strong>• Czy możliwe są odległe skutki zmiany naszego kodu genetycznego DNA? </strong><br><br> ABSOLUTNIE NIE. Cząsteczka m-RNA, która znajduje się w szczepionce nie przenika do jądra komórkowego i nie integruje się z DNA człowieka. Po kilku dniach jest degradowana. <br><Br> <b>Mówił o tym w rozmowie z portalem tvp.info także <a href="https://www.tvp.info/51250434/koronawirus-szczepionka-czy-jest-bezpieczna-i-co-sa-efekty-uboczne-komentuja-wirusolodzy-prof-wlodzimierz-gut-i-prof-krzysztof-pyrc" target="_blank">wirusolog prof. Krzysztof Pyrć</a></b> <div class="facebook-paragraph"><div><span class="wiecej">#wieszwiecej</span><span>Polub nas</span></div><iframe allowtransparency="true" frameborder="0" height="27" scrolling="no" src="https://www.facebook.com/plugins/like.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Ftvp.info&width=450&layout=standard&action=like&show_faces=false&share=false&height=35&appId=825992797416546"></iframe></div> <strong>• Czy osoby uczulone na białko kurze mogą się szczepić? </strong><br><br> TAK. Szczepionka składa się z m-RNA, cząsteczki tłuszczu, która ją otacza i umożliwia przenikanie przez błonę komórkową oraz jony sodu. <br><br> <strong>• Jak wygląda cykl szczepień? Kiedy nabieramy odporności? </strong><br><br> Po pierwszej szczepionce (podanie domięśniowe) należy się doszczepić po okresie 3 tygodni. Koniecznie trzeba się zaszczepić dwukrotnie, bo dopiero po drugiej dawce (7 dni po) uzyskujemy zakładaną odporność. <blockquote class="twitter-tweet" data-conversation="none"><p lang="pl" dir="ltr">Jak wygląda cykl szczepień? Kiedy nabieramy odporności?<br><br>Po pierwszej szczepionce (podanie domięśniowe) należy się doszczepić po okresie 3 tygodni.<br><br>Koniecznie trzeba się zaszczepić dwukrotnie bo dopiero po drugiej dawce (7 dni po) uzyskujemy zakładaną odporność.</p>— Wojciech Szczeklik (@wszczeklik) <a href="https://twitter.com/wszczeklik/status/1340027412369854464?ref_src=twsrc%5Etfw">December 18, 2020</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script> <strong>• Czy osoby w <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=ci%C4%85%C5%BCa" target="_blank">ciąży</a></b> i karmiące mogą się szczepić? </strong><br><br> Takie osoby nie brały udziału w badaniach i na chwilę obecną nie jest to zalecane. Ruszają badania w grupie osób ciężarnych i ta wiedza będzie się zmieniać. <bR><br> <strong>• Czy podanie szczepionki, jeżeli jest się w ciąży, może uszkodzić płód? </strong>Nie ma żadnych podstaw, żeby przypuszczać, że szczepionka jest szkodliwa dla rozwijającego się <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=p%C5%82%C3%B3d" target="_blank">płodu</a></b>, nawet jeżeli jest się w ciąży podczas szczepienia (choć nie jest to zalecane). <br><Br> <strong>• Przeciwwskazania do szczepienia? </strong><br><br> – ciąża, karmienie piersią (to może się jeszcze zmieniać); <Br> – objawy ostrej infekcji z gorączką (temp powyżej 38 st. Celsjusza).<br><Br> Względne: reakcja anafilaktyczna w wywiadzie (do rozważenia w pełnym zabezpieczeniu szpitalnym). <br><br> <strong>• Jaki zachować odstęp czasowy od innych szczepień (np. na grypę)? </strong><br><br> Odstęp między szczepieniem przeciw SARS-COV-2 a innymi szczepieniami powinien wynosić 7 dni (to może się jeszcze zmieniać, ale na pewno nie potrzeba dłuższej przerwy). <br><br> <strong>• Czy jeżeli choruję na ciężką niewydolność serca, astmę to mogę się zaszczepić? </strong><br><br> TAK – koniecznie! Pacjenci z ciężkimi chorobami przewlekłymi są narażeni na powikłania <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=covid-19" target="_blank">COVID-19</a></b>. Optymalnie należy się szczepić w wyrównanym okresie choroby przewlekłej (nie podczas zaostrzenia). <br><Br> <strong>• Czy jeżeli przebyłem COVID-19 to powinienem się zaszczepić i czy jest to bezpieczne? </strong><br><br> Jest to bezpieczne. Należy się zaszczepić. Po przebytym COVID-19 można rozważyć odłożenie szczepienia o 2-3 miesiące (utrzymująca się odporność), choć nie jest to konieczne (minimum 30 dni). <blockquote class="twitter-tweet" data-conversation="none"><p lang="pl" dir="ltr">Czy jeżeli przebyłem COVID-19 to powinienem się zaszczepić i czy jest to bezpieczne?<br><br>Jest to bezpieczne. Należy się zaszczepić. Po przebytym COVID-19 można rozważyć odłożenie szczepienia o 2-3 miesiące (utrzymująca się odporność) choć nie jest to konieczne (minimum 30dni)</p>— Wojciech Szczeklik (@wszczeklik) <a href="https://twitter.com/wszczeklik/status/1340027968706514949?ref_src=twsrc%5Etfw">December 18, 2020</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script> <strong>• Czy należy sprawdzić, czy mamy przeciwciała przeciwko SARS-COV2 (czy przebyliśmy zakażenie) przed szczepieniem? </strong><br><br> Nie – w badaniach klinicznych nie było to testowane i nie jest to zalecane. Nie ma to też wpływu na skuteczność działania szczepionki. <br><br> <strong>• Czy częste są groźne powikłania wstrząsu uczuleniowego (anafilaktycznego)? </strong>NIE – są to niezmiernie rzadkie powikłania. Zagrażający życiu wstrząs wystąpił jak na razie u 3 osób (od wprowadzenia szczepień) na całym świecie. Były to osoby, u których wstrząs występował już wcześniej. <br><br> <strong>• Czy mogą się szczepić osoby z chorobami nowotworowymi, chorobami immunologicznymi, stosujące leki biologiczne? </strong><br><br> TAK – osoby z obniżoną <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=odporno%C5%9B%C4%87" target="_blank">odpornością</a></b> mogą i powinny się szczepić. Nie jest tylko do końca pewne, jak dobra będzie wytworzona odporność (słabsza odpowiedź niż u zdrowych). <br><br> <strong>• Czy osoby z <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=hiv" target="_blank">HIV/AIDS</a></b> mogą się szczepić? </strong><br><br> TAK – podobnie jak inne osoby z osłabioną odpornością. W badaniu trzeciej fazy szczepionki Pfizer brało udział kilkaset osób z tym schorzeniem – wyniki jeszcze nie są opublikowane. <br><br> <strong>• Czy szczepić dzieci? </strong><br><br> Dzieci będą (jeżeli będą) szczepione na samy końcu kolejki. Zatem poczekajmy. Szczepionka jest bezpieczna dla dzieci powyżej 16. roku życia. Czekamy na wyniki z grupy 12-16 lat. Młodsze <b><a href="https://www.tvp.info/tag?tag=dziecko" target="_blank">dzieci</a></b> nie były jeszcze badane. <blockquote class="twitter-tweet"><p lang="pl" dir="ltr">Czy szczepić dzieci?<br><br>Dzieci będą (jeżeli będą) szczepione na samy końcu kolejki. Zatem poczekajmy.<br>Szczepionka jest bezpieczna dla dzieci >16 roku życia. Czekamy na wyniki z grupy 12-16 lat.<br>Młodsze dzieci nie były jeszcze badane.</p>— Wojciech Szczeklik (@wszczeklik) <a href="https://twitter.com/wszczeklik/status/1340028803301699584?ref_src=twsrc%5Etfw">December 18, 2020</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script> <strong>• Jak długo utrzyma się odporność po szczepieniu? </strong><br><br> Tego jeszcze nie wiemy. Patrząc na stosunkowo małą zmienność genetyczną wirusa SARS-COV2 można przypuszczać, że przynajmniej rok. <br><br> <strong>• Czy po szczepieniu należy kontrolować przeciwciała czy zyskaliśmy odporność? </strong><br><br> Nie ma takiej konieczności. <br><br> <strong>• Czy po szczepieniu trzeba nadal nosić maseczki i zachowywać dystans? </strong><br><br> Na chwilę obecną tak, choć badania trwają i może się to zmienić. Szczepionka w 95 % zabezpiecza przed objawową chorobą, ale nie ma pewności czy zabezpiecza przed bezobjawowym przebiegiem i zakaźnością. <br><Br> <img src="https://s.tvp.pl/repository/attachment/4/4/6/446ae7032ad7145311025c27ebb077441541685773263.jpg" width="100%">