Kontaktował się z obcą cywilizacją, walczył na nim Bond. Runął słynny radioteleskop

Potężny, trzystumetrowy radioteleskop w Obserwatorium Arecibo uległ zniszczeniu. Służył astronomii i badaniom kosmosu przez 57 lat. Właśnie tym radioteleskopem Aleksander Wolszczan odkrył pierwszy pozasłoneczny układ planetarny. Arecibo nadawał też wiadomości do potencjalnych obcych cywilizacji, a do popkultury trafił m.in. dzięki filmowi „GoldenEye” z Jamesem Bondem.

Katastrofę potwierdził komunikat amerykańskiej National Science Foundation zamieszczony na twitterowym profilu tej fundacji.

Długa historia uszkodzeń Arecibo

Katastrofa nastąpiła o godz. 6.55 lokalnego czasu (godz. 12.55 polskiego czasu) we wtorek. Uszkodzeniu uległa jedna z wież podtrzymujących konstrukcję (południowo-zachodnia), w efekcie czego ważąca 900 ton platforma spadła na 305-metrową czaszę teleskopu. Na skutek upadku uszkodziły się też dwie kolejne wieże i okoliczne budynki obserwatorium.

Wcześniej w sierpniu 2020 r. urwał się jeden z kabli podtrzymujących metalową platformę i spadając uszkodził panele w czaszy radioteleskopu na długości około 30 metrów. Oceniono wtedy szkody i zastanawiano się nad możliwościami naprawy, ale 6 listopada urwał się kolejny kabel. W drugiej połowie listopada amerykańska agencja National Science Foundation, do której należy Obserwatorium Arecibo, ogłosiła decyzję o zakończeniu pracy teleskopu. Radioteleskop Arecibo służył astronomii i badaniom kosmosu przez 57 lat.

Additional details regarding the collapse at the Arecibo Observatory’s 305-meter telescope are available now at NSF's site: https://t.co/dCYLolC22L

Engineers are on-site. Top priorities are maintaining safety at the site and assessing damage. pic.twitter.com/9mqnBx3dcU

— National Science Foundation (@NSF) December 1, 2020

Pierwsze obserwacje wykonał w 1963 r. W 1968 r. uzyskano nim dowód na istnienie gwiazd neutronowych. Często był wykorzystywany w radarowych badaniach Układu Słonecznego.

To właśnie tym radioteleskopem polski astronom Aleksander Wolszczan odkrył pierwszy pozasłoneczny układ planetarny. Instrument służył też do wielu innych badań astronomicznych, a nawet wysłano nim wiadomość do potencjalnych cywilizacji pozaziemskich.

Pokonany przez Chińczyków

305-metrowy radioteleskop był przez wiele lat największym pojedynczym instrumentem tego rodzaju na świecie. W 2016 r. prześcignął go chiński radioteleskop FAST o średnicy 500 metrów.

Radioteleskop Arecibo zagościł też w kulturze. Wystąpił w filmach fabularnych „Kontakt” z 1997 r., „Gatunek” z 1995 r., a także w jednym z filmów z serii o agencie Jamesie Bondzie – „GoldenEye” z 1995 r. oraz w jednym z odcinków serialu „Z Archiwum X”.

#arecibo #teleskop #puerto rico #james bond #astronomia #kosmos #ufo #nauka #popkultura