Profesor o kulisach szczytu ws. praworządności. „Decyzja w grudniu”

– W obecnym kształcie jest niezgodna z traktatami – mówi o propozycji wiązania wypłat unijnych środków z praworządnością prof. nauk prawnych Genowefa Grabowska. Na ostatnim szczycie liderzy państw poświęcili tej sprawie tylko 15 minut. Czy to oznacza, że kontrowersyjny pomysł upadł? – To okaże się w grudniu – odpowiada Grabowska.

Podczas ostatniej wideokonferencji szefów państw zaledwie kwadrans rozmawiano na temat wiązania budżetu z praworządnością. Potem politycy zajęli się problemami związanymi z koronawirusem.

– Tematu, który skonfliktował Unię Europejską, nie da się załatwić ani w 15 minut, ani na wideokonferencji. Inaczej rozmawia się przez internet, a inaczej bezpośrednio. Tu potrzebne są długie debaty, przekonywanie się, a przede wszystkim nowa propozycja ze strony prezydencji niemieckiej. Rozwiązanie proponowane dziś jest nie do przyjęcia nie tylko dla Polski i Węgier. Budzi też sprzeciw prawników, ponieważ jest niezgodne z traktatami Unii Europejskiej – komentuje w rozmowie z portalem tvp.info Genowefa Grabowska.

Praworządność a budżet. Byli „przeciw”, dziś są „za”

Byłą europosłankę pytamy, dlaczego część polityków krytykujących w ostatnich latach wiązanie budżetu z praworządnością, dziś taki pomysł popiera. Wśród nich   jest m.in. Donald Tusk.  – Łączenie pieniędzy z polityką jest mieszanką wybuchową i należy się z tym obchodzić ostrożnie oraz racjonalnie. Tu racjonalności zabrakło – zapewnia Grabowska.

Zaznacza, że kontrowersyjne rozwiązania nie są jednak nowością, bo „pomysł wiązania wypłat funduszy z praworządnością jest w Komisji Europejskiej żywy od 2014 r.”.

– To nie jest pomysł z ostatnich tygodni. Ci wszyscy, którzy przez lata te rozwiązania krytykowali, mieli rację. Świadczy też o tym dzisiejsza sytuacja. Spór jest typowo polityczny, o zakres władzy organów Unii Europejskiej, a nie prawny – dodaje.

Genowefa Grabowska ocenia, że politycy mają to do siebie, iż „kierują się interesami ugrupowania politycznego”. Głosząc pewne tezy, mają nadzieję, że ich partia coś na tym zyska.

– Obawiam się, że krzywdzi to i może szkodzić krajowi. Należałoby więc poczytać unijne traktaty i wypowiadać się, mając określoną wiedzę. Można używać argumentów politycznych, ale należałoby chociaż dostrzec argumenty prawne, obalające słuszność propozycji składanych teraz na forum unijnym – apeluje.

Praworządność. Czy Niemcy zakończą prezydencję porażką?

W rozmowie z portalem tvp.info Grabowska odnosi się również do pytania o to, w którym kierunku pójdzie cały spór. Zaznacza, że przeciwko propozycjom UE,  są już co najmniej trzy kraje,  a kilka kolejnych podchodzi do tego sceptycznie.

– Osobiście uważam, że prezydencja niemiecka nie ma nowej propozycji, więc ten konflikt na razie trwa. Jeśli będą chcieli zakończyć swoje sześć miesięcy sukcesem i ogłoszeniem zgody wszystkich państw na budżet, będą musieli przedstawić nową, rozsądną wersję – wskazuje.

Stwierdza, że w innym przypadku Niemcy „zamkną swój czas porażką dyplomatyczną, a pałeczkę przejmie prezydencja portugalska”.

Grabowska przypomina, że w grudniu planowane jest kolejne spotkanie szefów rządów i państw unijnych, ale tym razem mają się oni spotkać osobiście. – Tam prawdopodobnie zostanie podjęta decyzja, czy dążymy do szybkiego kompromisu, czy spór jednak będzie trwał – wskazuje.

A co o unijnych propozycjach mówił ostatnio w Sejmie premier Mateusz Morawiecki?

�� Premier @MorawieckiM w #Sejm: Unia Europejska to są wartości. Unia Europejska to jest wartość taka, jak równość wszystkich państw wobec prawa, to są wartości przestrzegania traktatów, a nie tworzenia rozporządzeń, które de facto obchodzą traktaty. pic.twitter.com/aWvX5jmQYt

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) November 18, 2020

#praworządność #unia europejska #szczyt #bruksela #mateusz morawiecki