Wpływ pandemii na Kościół. „Papież Franciszek nie ma terminarza” [WIDEO]

Cały świat jest dotknięty pandemią, która zmieniła życie także w Watykanie. Papież nie posiada obecnie terminarza, a jego podróże zostały przesunięte – mówi dla portalu tvp.info amerykańska watykanistka i dziennikarka Deborah Castellano Lubov. Wskazuje też na wsparcie duchowe i materialne Ojca Świętego, które w tym trudnym czasie okazuje on szczególnie osobom cierpiącym i personelowi medycznemu. W rozmowie z naszym portalem zwraca uwagę na wizytę prezydenta Polski Andrzeja Dudy w Watykanie, oceniając, że spotkanie z Franciszkiem „może zdecydowanie wpłynąć na odnowienie dialogu z krajem europejskim, który niewątpliwie jest najbardziej katolickim krajem w całej Europie”.

Deborah Castellano Lubov pracuje dla agencji Zenit oraz współpracuje z różnymi mediami m.in. z EWTN, NBC News, National Catholic Register. Jest autorką książki pt. „Franciszek nieznany. Papież w oczach bliskich”. Uczestniczyła w wielu podróżach papieskich, m.in. do Szwajcarii, Japonii, Tajlandii. Śledziła też zgromadzenie plenarne Rady Konferencji Episkopatów Europy w Poznaniu w 2018 roku. Jak zaznaczyła w rozmowie z portalem tvp.info, Kościół zmienia daty niektórych wydarzeń, ponieważ – oprócz kwestii epidemicznych – bierze też pod uwagę „aspekty ekonomiczne”. – Nawet jeśli służba zdrowia zakończy stan alarmowy, to skutki ekonomiczne na arenie międzynarodowej będą przytłaczające – mówi.

Temat epidemii jest nadal obecny. Jak Kościół radzi sobie z tą sytuacją i w jaki sposób wspiera ubogich, osoby potrzebujące? Czy czyni to poprzez konkretne gesty?

Deborah Castellano Lubov: Watykan, a w szczególności papież Franciszek był bardzo aktywny, próbując pomóc osobom cierpiącym z powodu Covid-19. Już na samym początku Franciszek założył komisję ds. Covid-19 wewnątrz watykańskiej Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, która sprawdza, co jest potrzebne ludziom na świecie. Do tego, papież wysłał respiratory do dwóch rejonów na północy Włoch, które ich bardzo potrzebowały.

Włochy bardzo cierpiały. Cały świat jest dotknięty przez pandemię. Poprzez różne gesty – również dzięki Caritas – przekazano respiratory, maski, pomoc potrzebną rodzinom, które nie mogą sobie teraz poradzić, ponieważ nie pracują lub muszą zostać w domu. Watykan ma też specjalny program wakacyjny dla dzieci swoich pracowników. Wszystko się tu zmieniło. Ważną kwestią jest też wprowadzanie koniecznych środków bezpieczeństwa bez porzucania wiary katolickiej.

Jak ten okres może wpłynąć na wiarę katolików? Czy ludzie wracają do kościoła, czy może nadal wolą modlić się w domu?

W przeważającej części Włochy podążały za modelem innych krajów europejskich, ale na przykład Polska i – myślę, że też – Łotwa kontynuowały odprawianie mszy w bezpieczny sposób. To było godne podziwu. Włochy przyjęły skrajniejsze środki, co wywołało wiele debat, ponieważ inne usługi mogły być otwarte podczas lockdownu. Niektórzy twierdzili, że pójście na mszę świętą można by uznać za sprawę niezbędną.

Papież Franciszek starał się być dostępny duchowo dla ludzi na całym świecie. W najgorszym momencie we Włoszech transmitował na żywo poranne msze z Domu Św. Marty. Przeważnie modlił się w intencji osób cierpiących z powodu wirusa.

To bardzo wymagający czas, bo nawet teraz, gdy ludzie mogą wrócić na msze, to tylko połowa miejsc może być zajęta. Jednak nie jest powiedziane, że wcześniej kościoły we Włoszech były pełne. Niemniej niektórzy księża potwierdzają, że ludzie czują się wygodnie pozostając w domu lub utracili zwyczaj chodzenia do kościoła. Zauważyli więc, że niektórzy nie wracają.

Jak katolicy mogą rozumieć i przyjmować restrykcje? Jak bardzo są one ważne?

Oczywiście było dużo dyskusji w tej kwestii, ponieważ każdy, włącznie z katolikami, chce, aby wszyscy byli bezpieczni; aby mniej ludzi umierało i mniej przebywało na intensywnej terapii. Jednak prawdą jest też to, że wielu katolików widzi ich wiarę – uczestniczenie we mszy i przyjmowanie sakramentów – jako niezbędne do życia. Chodzenie do kościoła nie jest bardziej ryzykowne niż chodzenie do supermarketu lub pójście do apteki, co właśnie należało do niezbędnych usług. Oczywiście ludzie chcą przestrzegać zasad i zaleceń władz.

Czego katolicy mogą się nauczyć w tym czasie?

Ten okres pozwolił przypatrzeć się swojemu wnętrzu, swojej wierze i zdać sobie sprawę, czy ktoś zbliżył się do Boga, czy rozwinął osobistą relację z nim, mimo braku bezpośredniego kontaktu ze wspólnotą. To był również pewien test.

Szczególnie w miesiącach letnich istnieje wiele ważnych dla wiernych aktywności, które Kościół (we Włoszech) zawiesił, a na świecie zależą one od sytuacji epidemiologicznej w danym kraju. Tutaj w Watykanie widzimy, że papież Franciszek nie ma terminarza, wszystko – mniej więcej – zostało anulowane lub przesunięte na następne lata. Każda z papieskich podróży zaplanowana na 2020 rok została przesunięta lub zależy od rozwoju sytuacji bądź nadejścia drugiej fali. Musimy zobaczyć, co się wydarzy.

Są też inne ważne inicjatywy Kościoła, których organizacja została zmieniona. Wspólnota Sant’Egidio ma coroczne wydarzenie we wrześniu. Tym razem w formie wirtualnej. Jeżeli chodzi o Światowe Spotkanie Rodzin oraz Światowe Dni Młodzieży – zaplanowane na 2021 i 2022 rok – to te międzynarodowe wydarzenia zostały przesunięte o rok. Kongres Eucharystyczny na Węgrzech również został przesunięty o rok (na 2021).

Nie wiemy, czy papież będzie w stanie podróżować w 2021 roku, ale oczywiście Watykan podchodzi do tego ostrożnie, ponieważ nie chce narażać niczyjego życia przez gromadzenie tłumów.

Czy przesunięcie terminu Światowych Dni Młodzieży na 2022 rok było dobrym pomysłem? Może papież mógł poczekać z decyzją do następnego roku?

Na tym etapie do rozważenia były również aspekty ekonomiczne, więc nawet jeśli służba zdrowia zakończy stan alarmowy lub będzie w lepszej sytuacji do tego czasu, to skutki ekonomiczne na arenie międzynarodowej będą przytłaczające. Kościół jest świadomy, ilu ludzi zmaga się finansowo w tym czasie. Myślę, więc, że muszą też rozważyć kwestie praktyczne, takie jak podróże międzynarodowe, loty, hotele.

Są kraje, które nie mają wirusa pod kontrolą i wiemy, że ludzie z takich krajów mogliby nie być w stanie uczestniczyć w Światowych Dniach Młodzieży. Mogliby nie otrzymać zgody na zakwaterowanie w hotelach bądź w domach gospodarzy lub musieliby przejść kwarantannę. Myślę, że to jedne z kolejnych aspektów, które Kościół rozważa. Z takiego punktu widzenia, decyzja wydaje się bardziej racjonalna.

Ponownie wybrany prezydent Polski Andrzej Duda zdecydował, że w ramach jego pierwszej wizyty zagranicznej pojedzie do Włoch i Watykanu. Jak ważne może to być spotkanie dla Polski, Włoch i Stolicy Apostolskiej?

Wizyta prezydenta Polski u Ojca Świętego to zawsze bardzo znaczący moment. Papieskie spotkania z prezydentami lub premierami bardzo rzadko trwają ponad godzinę, zazwyczaj od pół godziny do godziny. Oczywiście, to ważne, aby kontynuować dialog, nawet jeśli prezydent Polski spotkał się już z papieżem w przeszłości. Wiemy, że Franciszek odbył piękną wizytę w Polsce z okazji Światowych Dni Młodzieży w Krakowie kilka lat temu. A ten rok ma szczególne znaczenie ze względu na stulecie urodzin Jana Pawła II.

Może to być okazja do prowadzenia autentycznego dialogu przez dwie ważne osobistości. Nawet jeśli czasami niektóre media próbują pokazać prezydenta Polski i papieża jako tych, którzy nie zgadzają się w sprawie migrantów, to osoby zainteresowane tematem wiedzą, że Polska przyjęła wielu Ukraińców jako imigrantów. Ta karykaturalna wizja prasy często nie odpowiada rzeczywistości.

Co mogłoby przynieść to spotkanie naszym krajom?

To spotkanie między papieżem Franciszkiem a prezydentem Andrzejem Dudą może zdecydowanie wpłynąć na odnowienie dialogu z krajem europejskim, który niewątpliwie jest najbardziej katolickim krajem w całej Europie.

Fakt, że w tym roku przypada stulecie urodzin Jana Pawła II również daje sposobność do rozmowy o tym wydarzeniu, które także zostało dotknięte przez kryzys zw. z Covid-19. Również w Rzymie ze względu na tę rocznicę przygotowano specjalny program, ale z powodu pandemii trzeba było zmienić plany.

Jest to więc okazja, by móc razem pracować i kontynuować ważne stosunki dyplomatyczne; aby między głową Kościoła Katolickiego, a prezydentem Polski istniały dobre relacje.

#epidemia #koronawirus #covid-19 #watykan #kościół #deborah castellano lubov #prezydent #andrzej duda #polska #papież #franciszek