Nie żyje generał Zbigniew Nowek

Generał Zbigniew Nowek, oficer wywiadu, były szef Urzędu Ochrony Państwa oraz Agencji Wywiadu nie żyje. Zmarł w nocy w wieku 59 lat.

Zbigniew Nowek urodził się w 1959 r. w Bydgoszczy. Ukończył studia prawnicze. W czasach PRL był aktywnym działaczem opozycji, w lutym 1981 r. kierował strajkiem studenckim na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, był też szefem NZS na UMK. 13 grudnia 1981 r. wydano za nim list gończy. W latach 1981-1984 był jednym z organizatorów podziemnej poligrafii w regionie gdańskim, wydawcą, redaktorem, drukarzem i kolporterem ulotek.

W 1990 rozpoczął pracę w świeżo utworzonym Urzędzie Ochrony Państwa jako przedstawiciel tzw. solidarnościowego naboru – ludzi związanych z solidarnościowym podziemiem, którzy w służbach specjalnych mieli częściowo zrównoważyć wpływy funkcjonariuszy dawnej SB.

Nowek został szefem delegatury UOP w Bydgoszczy. Pozostał na tym stanowisku także po 1995 roku, gdy po zwycięstwie w wyborach prezydenckich Aleksandra Kwaśniewskiego odszedł szef MSW Andrzej Milczanowski, a zastąpił go wkrótce polityk SLD Zbigniew Siemiątkowski. Po wyborach parlamentarnych w 1997 roku, wygranych przez AWS, Nowek awansował na funkcję zastępcy szefa UOP, a w lutym 1998 został szefem całego Urzędu.

Za jego czasu UOP doprowadził do wydalenia 12 dyplomatów rosyjskich; opuścili nasz kraj w styczniu 2000 roku jako szpiedzy. Za jego czasów rozpracowano także gang podejrzany o przemyt do Polski, a dalej do Europy Zachodniej 2,5 tony kokainy.

W 2000 r., w wywiadzie z okazji 10-lecia Urzędu Zbigniew Nowek uznał wykrycie rosyjskiej siatki szpiegowskiej za największy sukces służb specjalnych po 1989 r. UOP za kadencji Nowka dostosował również niektóre procedury (m.in. ustawa o ochronie informacji niejawnych) do standardów NATO.

W tym czasie powstał Instytut Pamięci Narodowej. Nowek jako szef UOP podpisał z pierwszym prezesem IPN Leonem Kieresem porozumienie o przekazaniu pierwszych dokumentów.

W czasie procedury lustracyjnej kandydatów na prezydenta w 2000 roku w archiwach UOP odnalazły się dzienniki rejestracyjne SB, w których pod jedną z pozycji zarejestrowany był ubiegający się o reelekcję Aleksander Kwaśniewski. Po oczyszczającym wyroku Sądu Lustracyjnego prezydent powiedział, że „są w Polsce rachunki krzywd” i „niektórzy ludzie nie powinni spać spokojnie”. Zapowiedział też, że nie będzie korzystał z materiałów, przekazywanych mu przez UOP pod kierownictwem Nowka. W 2002 r. prokuratura wszczęła – umorzone potem z braku cech przestępstwa – śledztwo w sprawie domniemanych nielegalnych działań UOP przeciw prezydentowi.


– Nie ma dobrego czasu dla szefa służby, żeby przekazać społeczeństwu informację, że aktualny urzędujący prezydent i kandydat w przyszłych wyborach jest w oryginalnym rejestrze SB wykazany jako tajny współpracownik – mówił w 2000 roku ówczesny szef UOP.

Zbigniew Nowek podał się do dymisji jesienią 2001 roku, po wygranych przez SLD wyborach, w proteście przeciw szykowanej reformie służb specjalnych, polegającej na podziale UOP na Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu.

Potem był ekspertem sejmowej komisji ds. służb specjalnych oraz sejmowej komisji śledczej ds. PKN Orlen. Lewica domagała się usunięcia go. Jako ekspert komisji PKN Orlen współpracował z zasiadającym w niej posłem PiS Zbigniewem Wassermannem.

Do służb Nowek wrócił jesienią 2005 roku, po zwycięstwie PiS w wyborach parlamentarnych. Został szefem Agencji Wywiadu. Jako szef AW, w sierpniu 2006 roku, został przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego awansowany na generała brygady. Kierował AW do początku 2008 roku – po zwycięstwie PO i objęciu funkcji premiera przez Donalda Tuska, Nowka na fotela szefa AW zastąpił Maciej Hunia.

Na początku 2010 roku gen. Nowek został zastępcą szefa BBN przy Kancelarii Prezydenta/ Po katastrofie smoleńskiej i śmierci szefa BBN Aleksandra Szczygło krótko był też p.o. szefa Biura. Po zwycięstwie wyborczym Bronisława Komorowskiego w lipcu 2010 roku odszedł z BBN.

Generał otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień. W 2007 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Republiki Litewskiej za zasługi na rzecz litewsko-polskich stosunków międzypaństwowych i bezpieczeństwa obu krajów. W 2009 r. – Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, przez Lecha Kaczyńskiego, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce.

#zbigniew nowek #uop #wywiad #śmierć #generał