Ogólnonarodowy konkurs na nazwy dla planety pozasłonecznej i jej gwiazdy organizuje Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) i Polskie Towarzystwo Astronomiczne (PTA). Swoje propozycje może zgłosić dowolna osoba, organizacja, szkoła lub instytucja. Termin ich nadsyłania mija 31 lipca.
Młode gwiazdy są otoczone przez dyski złożone z pyłu i gazu. W takim środowisku powstają planety. Naukowcy przeanalizowali dokładnie jeden z takich...
zobacz więcej
Konkurs to część globalnej inicjatywy podjętej w ramach obchodów stulecia IAU – każdy kraj otrzymuje prawo nadania nazwy jednej gwieździe oraz krążącej wokół niej planecie. Układ BD+14 4559, któremu nazwę nadadzą Polacy, można zobaczyć z terytorium naszego kraju.
– Celem konkursu jest zwiększenie w społeczeństwie świadomości naszego miejsca we Wszechświecie, jako mieszkańców planety Ziemia, żyjących pod jednym wspólnym niebem. Każdy może spróbować wnieść swój drobny wkład w opisywanie otaczającego nas kosmosu, czy to poprzez zaproponowanie nazwy, czy później przez oddanie swojego głosu na zebrane propozycje – mówi dr Krzysztof Czart, Krajowy Koordynator IAU ds. Popularyzacji, kierujący polską częścią konkursu, cytowany w informacji pasowej.
Wybor 11-latki
Dr Czart przypomina historię sprzed kilkudziesięciu lat, dotyczącą wyłonienia nazwy Plutona, kiedyś planety, a obecnie tzw. planety karłowatej. Nazwę Pluton zaproponowała wówczas 11-letnia dziewczynka i to jej propozycja została oficjalnie zaakceptowana.
Przydzielając poszczególnym krajom układy planetarne do nazwania, Międzynarodowa Unia Astronomiczna przyjęła kilka kryteriów. Zwracano uwagę, aby m.in. wybrana gwiazda była widoczna z terytorium danego kraju i w miarę możliwości, aby astronomowie z danego kraju mieli udział w jej odkryciu lub badaniach.
Ostatecznie IAU przydzieliła Polsce układ BD+14 4559. Gwiazda z tego systemu jest widoczna na niebie w konstelacji Pegaza, co oznacza bardzo dobrą jej widoczność przez dużą część roku, w tym podczas jesiennych i zimowych wieczorów. Ma rozmiary i masę zbliżoną do Jowisza. Łatwo można ją dostrzec przez niewielki teleskop, a nawet przez lornetkę. Widoczna jest pomiędzy najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji Pegaza a gwiazdozbiorem Delfina.
Miliardy lat temu na Wenus mogło być znacznie chłodniej, a na jej powierzchni mógł istnieć ocean – wynika z badań przeprowadzonych na uniwersytecie...
zobacz więcej
Planetę odkrył zespół astronomów z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pod kierunkiem prof. Andrzeja Niedzielskiego, w ramach toruńsko-pensylwańskiego programu poszukiwania planet pozasłonecznych. Pozostali odkrywcy to: Grzegorz Nowak, Monika Adamów i Aleksander Wolszczan.
ؘ
Energia z wodoru
– D+14 4559 to jedna z pierwszych gwiazd, przy których nasz zespół odkrył planety. Jest ona nieco chłodniejsza, mniej masywna i mniejsza niż nasze Słońce. Świeci żółtopomarańczowym światłem i podobnie jak nasza gwiazda emituje energię, która powstaje w jej wnętrzu w wyniku reakcji jądrowych spalania wodoru – tłumaczy prof. Andrzej Niedzielski.
Propozycje na nazwy gwiazdy i towarzyszącej jej planety może zgłaszać każda osoba mieszkająca na terenie Polski, a także Polacy przebywający poza jej granicami. Zgłoszeń można dokonywać indywidualnie, ale mogą je nadsyłać także organizacje, szkoły, kluby, instytucje, a nawet firmy. W przypadku szkół każda z klas ma prawo do zaproponowania swojego własnego pomysłu.
Zgłoszenie powinno zawierać dwie nazwy – jedną dla planety i jedną dla gwiazdy. Najlepiej, aby nazwy te były związane ze sobą tematycznie, a także miały związek z Polską – historyczny, kulturowy lub geograficzny. Do nazw należy dołączyć krótkie uzasadnienie. Propozycje nazw przyjmowane są wyłącznie przez stronę internetową konkursu: iau100.pl/planety. Termin zgłaszania nazw mija 31 lipca 2019 r.
