Mógł ocalić jednym podpisem, skazał na śmierć. Listy dzieci do Bieruta o łaskę dla Wyklętych

„Wczoraj na rozprawie pan sędzia powiedział, że Tatuś mój jest skazany na śmierć. Panie Prezydencie, ocal naszego Tatusia, a jak możesz, to wróć go nam do domu” – to fragment jednego z listów, jakie dzieci skazanych na śmierć żołnierzy wyklętych pisały do Bolesława Bieruta. Po raz pierwszy, z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, zostały one zaprezentowane w Archiwum Akt Nowych.

W tym i w wielu innych przypadkach mianowany przez Stalina prezydent podległej Sowietom Polski nie skorzystał z prawa łaski.

Choć do ocalenia kpt. Władysława Koby, ojca autorki listu, siedmioletniej Marty, wystarczyłby jeden podpis Bieruta, został on rozstrzelany 31 stycznia 1949 r. w więzieniu na Zamku Lubomirskich w Rzeszowie. Był dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych żołnierzem Wojska Polskiego, Armii Krajowej oraz Wolności i Niezawisłości.

„Pani w szkole mówiła, że Pan Prezydent jest Ojcem wszystkich polskich dzieci i jest bardzo czuły na ich ból i smutek. My z moim maleńkim braciszkiem Wojtusiem tak opuszczeni często płaczemy, a ja mam dopiero siedem lat, a Wojtuś jeszcze mówić nie umie” – pisała Marta Koba trzy miesiące przed śmiercią swojego ojca.

Listy dzieci żołnierzy wyklętych to najbardziej porażające z dokumentów zaprezentowanych w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych pokazano także dzienniki kar śmierci, materiały dotyczące spraw sądowych i korespondencję procesową.

Dokumenty pochodzą z akt Prokuratury Generalnej PRL, Sądu Najwyższego oraz Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP i Kancelarii Rady Państwa.

#żołnierze wyklęci #żołnierze niezłomni #bolesław bierut #archiwum akt nowych #podziemie antykomunistyczne #stalinizm #władysław koba