Warszawa: repremiera filmu „Wycieczka stowarzyszenia weteranów Armii Polskiej w Ameryce do ojczyzny”

Wyjątkowa repremiera filmu z 1927 roku. „Wycieczka stowarzyszenia weteranów Armii Polskiej w Ameryce do ojczyzny” to tytuł filmu z 1927 roku, którego repremiera odbyła się w warszawskim kinie Iluzjon. Niemy dokument pokazuje wycieczkę weteranów armii generała Józefa Hallera do polskich miast. Film udało się zrekonstruować dzięki współpracy Instytutu Pamięci Narodowej i Filmoteki Narodowej. Prezes IPN Jarosław Szarek podkreślił, że to początek współpracy Instytutu ze Stowarzyszeniem Weteranów w Ameryce, w którego archiwach jest wiele unikatowych obrazów. Nawiązując do pokazu, powiedział, że film to „65 minut niezwykłej przygody z historią, możemy dotknąć miejsc, których już dzisiaj nie ma albo które inaczej wyglądają”. Archiwista ze Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Nowym Jorku Teofil Lachowicz powiedział, że na postawie bogatego archiwum polskiej prasy z 1927 roku udało się uporządkować obrazy z taśmy filmowej, która była w kiepskim stanie. Przyznał, że w filmie zabrakło unikatowej sceny z wizyty grupy weteranów z przewodniczącym stowarzyszenia weteranów Teofilem Starzyńskim u marszałka Józefa Piłsudskiego w Belwederze. Bowiem kamerzysta filmował wyścigi rowerowe, które w tym samym czasie odbywały się w Warszawie. #wieszwiecej Polub nas Zastępca dyrektora Filmoteki Narodowej Instytutu Audiowizualnego Anna Sienkiewicz-Rogowska stwierdziła, że tego typu film to bezcenny unikat historyczny. Jak powiedziała, okres wojny przetrwało mniej niż 10 proc przedwojennych produkcji. Film „Wycieczka stowarzyszenia weteranów Armii Polskiej w Ameryce do ojczyzny” ukazuje niezwykłą podróż weteranów, którzy w kilka lat po zakończeniu I wojny światowej odwiedzili Polskę. W 1927 roku blisko 650 weteranów armii generała Hallera przypłynęło do Gdyni. Na filmie udokumentowano spotkania weteranów z najważniejszymi osobami w II Rzeczypospolitej, a także miejsca, które odwiedzali. Są to między innymi Lwów, Wilno, Warszawa, Kraków, Radzymin. Wszędzie tam weterani byli owacyjnie witani przez Polaków, którzy tłumnie przychodzili na dworce kolejowe.