Papież Franciszek: fake newsy budzą lęk, gniew i tworzą wrogów

Ojciec Święty zaapelował o krzewienie „dziennikarstwa pokoju”. Papież Franciszek ostrzegł w orędziu na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, że tzw. fake newsy, opierając się na stereotypach i uprzedzeniach, rozbudzają lęk, pogardę, gniew, frustrację i tworzą wrogów. Zaapelował o krzewienie „dziennikarstwa pokoju”. W ogłoszonym przez Watykan orędziu „Prawda was wyzwoli. Fake news a dziennikarstwo pokoju” papież napisał, że rezultatem podążania za „zarozumiałym egoizmem” jest „wypaczone wykorzystywanie zdolności komunikacji”.

– Dzisiaj, w sytuacji coraz szybszej komunikacji oraz w obrębie systemu cyfrowego, jesteśmy świadkami zjawiska fałszywych wiadomości, tak zwanych fake newsów: zachęca nas ono do refleksji i zasugerowało mi poświęcenie tego orędzia tematowi prawdy – wyjaśnił.

Franciszek zapewnił, że chce przyłączyć się do starań o zapobieganie rozpowszechnianiu fałszywych wiadomości oraz do odkrycia na nowo wartości zawodu dziennikarskiego.

Zaznaczył, że rozpowszechnianie fałszywych informacji „może odpowiadać pożądanym celom, wpływać na decyzje polityczne i sprzyjać korzyściom ekonomicznym”.

Żadna dezinformacja nie jest nieszkodliwa; ufanie temu, co fałszywe, powoduje szkodliwe następstwa.

— Papież Franciszek (@Pontifex_pl) 24 stycznia 2018

Franciszek wyraził przekonanie, że nikt nie może zwolnić się z odpowiedzialności za przeciwdziałanie takim fałszerstwom. Pochwalił wszelkie inicjatywy edukacyjne oraz instytucjonalne i prawne w celu powstrzymania tego zjawiska.

#wieszwiecej Polub nas

Fake newsy Franciszek porównał do logiki biblijnego „podstępnego węża”, zdolnego do „maskowania się i ukąszenia”. – U zarania ludzkości stał się on twórcą pierwszego fake newsa, którego konsekwencją było bratobójstwo i niezliczone formy zła – dodał papież. Strategią tego sprytnego „ojca kłamstwa” – jak stwierdził – jest „pełzające i niebezpieczne uwodzenie, które znajduje drogę w sercu człowieka poprzez fałszywe i kuszące argumentacje”.

W ocenie papieża „ekonomiczne i oportunistyczne motywacje dezinformacji mają swoje korzenie w żądzy władzy, posiadania i używania życia”. „Oczyszczenie się przez prawdę”

Jako „antidotum na wirusa fałszu” papież wskazał „oczyszczenie się przez prawdę”. Ostrzegł przy tym, że kiedy mówimy rzeczy prawdziwe, „bezsprzeczny argument może rzeczywiście opierać się na niezaprzeczalnych faktach, ale jeśli jest używany do zranienia drugiego i zdyskredytowania go w oczach innych, niezależnie od tego, jak bardzo wydawałoby się to słuszne, nie ma w sobie prawdy”.

Franciszek wyjaśnił, że prawdę sformułowań można rozpoznać po owocach, czy „budzą polemikę, podżegają do podziałów, tchną rezygnację lub czy przeciwnie prowadzą do świadomej i dojrzałej refleksji, konstruktywnego dialogu, do pożytecznej działalności”.

Zaznaczył, że antidotum na fałsz „nie są strategie, ale ludzie”, czyli osoby wolne od chciwości, gotowe do wysłuchania, kierujące się dobrem i biorące na siebie odpowiedzialność za używanie języka.

Wskazał, że „w szale wieści i wirze gorących tematów” zadaniem dziennikarza jest przypominanie, iż „w centrum wiadomości nie jest szybkość w nadaniu jej i wpływ na odbiorców, ale osoby”.

– Poprawność źródeł i strzeżenie komunikacji są prawdziwymi procesami rozwoju dobra, które rodzą zaufanie i otwierają drogi jedności i pokoju – dodał Franciszek.

Franciszek wezwał dziennikarzy, by angażowali się w poszukiwanie prawdziwych przyczyn konfliktów, sprzyjali ich dogłębnemu zrozumieniu i przezwyciężaniu przez rozpoczęcie korzystnych procesów.