Porozumienie ma objąć ponad 60 państw. Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie nowych zasad unijnego systemu preferencji handlowych dla krajów rozwijających się. Zaktualizowany system pozwoli tym krajom eksportować towary do UE przy niższych lub zerowych cłach, jednocześnie wprowadzając nowe wymagania dotyczące praw człowieka, ochrony środowiska i współpracy w zakresie migracji. Porozumienie ma objąć ponad 60 państw i ponad 2 miliardy ludzi, jednocześnie chroniąc wrażliwe sektory unijnej gospodarki, takie jak ryżowy. Nowe wymogi w zakresie praw człowieka i ochrony środowiskaUstawodawcy wprowadzili szereg międzynarodowych konwencji dotyczących praw człowieka i środowiska, które kraje korzystające z systemu preferencji taryfowych (GSP) będą musiały ratyfikować, aby nadal korzystać z preferencji handlowych. Wśród nich znalazły się m.in. Porozumienie Paryskie w sprawie zmian klimatu, Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych oraz Konwencja o prawach dziecka.Celem jest wzmocnienie wpływu handlu na przestrzeganie podstawowych standardów międzynarodowych i promowanie zrównoważonego rozwoju. Czytaj także: Spór o legalność umowy UE – Mercosur. Europosłowie chcą opinii TSUERygorystyczne kryteria Parlament Europejski negocjował również bardziej rygorystyczne kryteria dotyczące tzw. warunkowości readmisyjnej, czyli mechanizmu uzależniającego utrzymanie preferencji celnych od współpracy krajów GSP w przyjmowaniu powracających nielegalnych migrantów.Nowe zasady przewidują: wydłużoną procedurę oceny, obowiązkowe minimum 12-miesięczne negocjacje z danym krajem oraz dwuletnie opóźnienie w stosowaniu warunkowości wobec najmniej rozwiniętych krajów po wejściu w życie nowego rozporządzenia.Ochrona wrażliwego sektora ryżowego w UEAby chronić unijny rynek ryżu, negocjatorzy wprowadzili automatyczne mechanizmy ochronne, które będą uruchamiane po przekroczeniu określonej ilości importu ryżu z dowolnego kraju trzeciego. Dzięki temu sektor ten będzie chroniony przed nadmierną konkurencją i destabilizacją rynku wewnętrznego.Czytaj także: Represje za... sprzedaż odrobiny ryżu. Reżim Kima dokręca śrubęNiskie lub zerowe preferencje taryfowe Bernd Lange, przewodniczący Komisji ds. Handlu Międzynarodowego i sprawozdawca w tej sprawie, podkreślił , że „to świetna wiadomość dla ponad 2 miliardów ludzi w ponad 60 krajach. Będą oni mogli korzystać przez kolejne 10 lat z niskich lub zerowych preferencji taryfowych przyznanych jednostronnie przez UE”. Czytaj także: Chiny o blokadzie polskiej granicy: Handel Europa - Chiny w kryzysieDodał, że nowe zasady wspierają multilateralizm, są w pełni zgodne z regulacjami Światowej Organizacji Handlu i promują ratyfikację międzynarodowych konwencji dotyczących praw pracowniczych oraz ochrony środowiska.Oddzielenie handlu od migracji i przejrzystość działańPodczas negocjacji największe kontrowersje wzbudzały dwie kwestie: warunkowość readmisyjna i mechanizmy ochronne dla ryżu.W przypadku readmisji Parlament Europejski opowiadał się za oddzieleniem handlu od migracji. Rada UE uwzględniła te obawy, tworząc zrównoważony system z jasnymi zasadami i różnicowaniem wobec najmniej rozwiniętych krajów.W sprawie ryżu wprowadzono automatyczne mechanizmy, które będą uruchamiane w przypadku nadmiernego importu. Parlament będzie miał pełny dostęp do dokumentów, aby zapewnić proporcjonalne stosowanie nowych mechanizmów.Kolejne krokiPorozumienie wymaga jeszcze ostatecznej zgody zarówno Parlamentu, jak i Rady UE, zanim nowe przepisy wejdą w życie.Czytaj także: Koniec tanich zakupów z Chin. Unia przyspiesza wprowadzenie nowego podatku Znaczenie systemu preferencji taryfowychGeneralny system preferencji taryfowych (GSP) funkcjonuje od 1971 roku jako główny instrument preferencyjnego handlu UE z krajami rozwijającymi się.Oferuje on obniżone cła przy eksporcie do UE, a jego celem jest: zwalczanie ubóstwa, wspieranie zrównoważonego rozwoju oraz lepsza integracja krajów rozwijających się w światową gospodarkę.Obecnie system GSP obejmuje ponad 60 krajów i 2 miliardy ludzi. W październiku 2023 roku Parlament zagłosował za przedłużeniem dotychczasowych zasad, po tym jak negocjacje z Radą w sprawie nowych reguł zostały przerwane.Czytaj także: Mocne odczyty gospodarki. Polska z najwyższym wzrostem w UE