W sieci pojawiają się fake newsy, według których od 2026 r. urzędy skarbowe będą rzekomo otrzymywać od banków dane o płatnościach kartą przekraczających ustalony próg

Ministerstwo Finansów dementuje. W sieci pojawiają się nieprawdziwe informacje, według których od 2026 r. urzędy skarbowe będą rzekomo otrzymywać od banków dane o płatnościach kartą przekraczających ustalony próg. Ministerstwo Finansów zdementowało te doniesienia, przekazując, że nie prowadzi prac nad takim rozwiązaniem. Od końca października w sieci pojawiają się nieprawdziwe informacje, jakoby każda płatność kartą firmową miała być co miesiąc raportowana do Krajowej Administracji Skarbowej, a w przypadku osób prywatnych banki miałyby przekazywać dane po przekroczeniu rocznej sumy płatności kartą w wysokości 25 tys. euro (około 106 tys. zł). Informacje o rzekomym wprowadzeniu takich przepisów w Polsce zostały powielone m.in. przez media i niektórych polityków na portalu X.

Zgodnie z tzw. ustawą AML z 2018 r. instytucje finansowe w Polsce są zobowiązane do zgłaszania Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (GIIF) każdej transakcji przekraczającej równowartość 15 tys. euro . Kontrola skarbowa może dotyczyć również mniejszych transakcji, które wzbudzają podejrzenia.

Krajowa Administracja Skarbowa korzysta też z Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR). Umożliwia on wymianę informacji między systemem bankowym a KAS i zapobiega wyłudzeniom skarbowym . Fiskus wykorzystuje również system informatyczny ARANEA, który służy do analizy danych i oceny ryzyka podatkowego.

W sieci krążą fałszywe informacje o rzekomych przepisach kontrolujących płatności kartą

Fałszywą informację powielił w serwisie X m.in. wiceprezes Ruchu Narodowego Paweł Usiądek. „Dalsza inwigilacja finansowa. Fiskus dowie się o nas wszystkiego!” – napisał w poście z 5 listopada, który zgromadził 162 tys. wyświetleń. Jego wpis udostępniło konto Ruchu Narodowego i Konfederacji . Nieprawdziwe informacje o rzekomych nowych przepisach w Polsce przypominają regulacje, które od 2026 r. będą obowiązywać w Hiszpanii.

Hiszpański dziennik „El Economista” opisał w październiku br., że instytucje finansowe w Hiszpanii będą zobowiązane do powiadamiania urzędu skarbowego o transakcjach dokonywanych kartami płatniczymi, których wartość przekracza 25 tys. euro rocznie.

Jak wyjaśnił profesor Błażej Podgórski z Akademii Leona Koźmińskiego, wprowadzenie takich przepisów teoretycznie mogłoby uszczelnić system, a celem ich wprowadzenia mogłaby być walka z finansowaniem terroryzmu, handlem narkotykami oraz przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy . Jednak, jak zaznaczył ekonomista, obowiązek raportowania płatności kartą przez obywateli, który zostanie wprowadzony w Hiszpanii w 2026 r., może mieć także negatywne konsekwencje.

– Obowiązek raportowania po przekroczeniu sumy 25 tys. euro rocznie oznaczałby, że do urzędów zgłaszane będą standardowe wydatki wielu gospodarstw domowych . I powstaje pytanie, czy państwo taką ilość danych byłoby w stanie zebrać, przetworzyć i wykorzystać – podkreślił prof. Podgórski.

Ekspert: kontrolowanie płatności mogłoby wiązać z poczuciem inwigilacji i nadmiernej kontroli państwa

Tak ścisłe kontrolowanie płatności bezgotówkowych obywateli może się też wiązać z poczuciem inwigilacji i nadmiernej kontroli państwa. – Przepisy mają na celu przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo obywateli, ale oni nie mogą jednocześnie czuć się nadmiernie inwigilowani. Dlatego, gdyby nawet polski resort pracował nad takimi rozwiązaniami, trzeba tutaj działać delikatnie i szukać kompromisów – ocenił.

Pytany o możliwość wprowadzenia takich przepisów w Polsce w przyszłości, ekspert zaznaczył, że przy stabilnej sytuacji gospodarczo-politycznej państwa, działających systemach kontroli przepływów pieniędzy i organach bezpieczeństwa spełniających swoją funkcję, mogłoby to doprowadzić do przeregulowania rynku. Ekonomista dodał, że zdarzają się sytuacje, w których można rozważyć większą regulację rynku.

– Wprowadzenie przepisów, które zacieśniają kontrolę nad przepływem pieniędzy, zarówno w formie bezgotówkowej, jak i gotówkowej, jest uzasadnione w wybranych sytuacjach kryzysowych – chociażby takich, jak wybuch wojny w sąsiadującej z nami Ukrainie. W tym przypadku wiele przepisów i regulacji zarówno, na szczeblu państwowym, jak i w sektorze finansowym zostało wprowadzonych już po fakcie, gdy rynek zaczął odczuwać pierwsze perturbacje nagłego napływu kapitału, czego konsekwencje odczuwamy do dzisiaj – wyjaśnił prof. Podgórski.

Czytaj też: Unijne kary za zbyt wysoką temperaturę w domu? Chodzi o jeden kraj